Koning benoemt antisemitisme en blikt terug op zijn ‘Wilhelmina-rede’

Koning Willem-Alexander heeft het antisemitisme expliciet genoemd in een kort betoog over racisme en discriminatie in Nederland. Ook blikte hij terug op de rede die hij tijdens de Dodenherdenking op de Dam hield, waarin hij stil stond bij de rol van zijn overgrootmoeder koningin Wilhelmina in de Tweede Wereldoorlog. De vorst beantwoordde vragen van verslaggevers op de jaarlijkse zomer-fotosessie met zijn vrouw en dochters. Samen gingen ze in de tuin van paleis Huis ten Bosch voor de pers op de foto, om daarna zonder media-aandacht op vakantie te gaan in Griekenland. Op de Peloponnesos heeft de koning een vakantievilla.

‘Antisemitisme bestrijden’
Koning Willem-Alexander benadrukte dat hij de discussie over racisme en discriminatie ‘zeer intens heeft meebeleefd’. Hij wees op Artikel 1 van de grondwet, die discriminatie verbiedt. “Alleen het hebben van goede wetgeving en een goed artikel in de grondwet is niet genoeg. Zolang er impliciet en expliciet discriminatie plaatsvindt in Nederland, moeten we dat als samenleving aanpakken. Of dat nou discriminatie is op het gebied van racisme, antisemitisme, seksuele geaardheid; alle verschillende vormen van discriminatie moeten we aanpakken.”

Wilhelmina
Eveneens ging de koning in op zijn toespraak op de Dam van 4 mei. In zijn rede voor een leeg plein begon hij over de rol van koningin Wilhelmina tijdens de bange jaren ’40-’45. Tijdens haar radiotoespraken voor Radio Oranje, opgenomen in Londen, ging ze vrijwel niet in op de Jodenvervolging in Nederland. Vele Joden hebben het de vorstin na de oorlog kwalijk genomen dat ze het onvoldoende opnam voor de Joden. Volgens critici had Wilhelmina levens van Joden kunnen redden als ze vaker had opgeroepen tot verzet tegen de Jodenvervolging in haar land.

Terugblik op rede
Op 4 mei 2020 was het voor het eerst dat een lid van de Oranje-familie zich zo expliciet over Wilhelmina en haar rol in de oorlog uitliet. De koning vertelde in zijn toespraak ook over overlevende Jules Schelvis. Zo hoopte hij er een persoonlijk verhaal van te maken, vertelde hij vrijdag aan de media. “Ik vond niet dat je zo’n verhaal kan vertellen, zonder je eigen familie erbij te halen,” aldus de vorst tegen de NOS. Bezoeken aan Israël en Auschwitz, begin dit jaar, maakten hem duidelijk dat de rol van de koninklijke familie in de oorlog voor sommige mensen in de Joodse gemeenschap nog steeds ‘een pijnlijk punt’ is. Hij doelde mogelijk op de ouderen die hij had gesproken in het Joodse bejaardentehuis Beth Shalom in Israël.

Griekenland
Na een uitgebreide fotosessie met koningin Máxima en de prinsessen Catharina-Amalia, Alexia en Ariane, nam de koning afscheid van het gezelschap. De koffers stonden klaar om naar Griekenland te gaan, waar het koninklijke gezin een vakantievilla heeft nabij het plaatsje Kranidi. Dat ligt aan de Baai van Doroufi en op de Peloponnesos. De koning kocht de villa met twee zwembaden en vierduizend vierkante meter aan grond in 2012. De Griekse koninklijke familie heeft verderop ook haar zomerverblijf. Dichtbij ligt een vliegveld waar privévliegtuigen kunnen landen en de haven van Porto Heli is in de zomer een plek waar chique speedboten en plezierjachten aanmeren.

Lees ook:
CJO positief over ‘Wilhelmina’ in Dam-toespraak koning Willem-Alexander
Het Centraal Joods Overleg (CJO) is lovend over de toespraak die koning Willem-Alexander op 4 mei op de Dam in Amsterdam hield. In de rede stipte de vorst de niet onomstreden rol van zijn voorganger koningin Wilhelmina aan

Koningin Denemarken komt in nieuwjaarstoespraak op voor Deense Joden
De Deense koningin Margrethe II heeft zich in haar jaarlijkse toespraak op oudejaarsavond uitgesproken tegen het antisemitisme in haar land. Ze veroordeelt het en vindt dat de Denen er alert op moeten zijn. De Vereniging van Deense Joden is verheugd en benadrukt dat het de eerste keer is dat de monarch zich uitspreekt over Jodenhaat.