Koning tegen Joden: blijf bij ons in Nederland

In zijn kersttoespraak heeft koning Willem-Alexander de Joden in Nederland opgeroepen om niet weg te gaan en hier te blijven. Hij zei dat omdat hij in verschillende gesprekken van Joodse Nederlanders had gehoord dat zij eraan twijfelen of ze nog een toekomst in ons land hebben. Ook overwegen mensen om weg te gaan. De koning riep alle Joden op om in Nederland te blijven.

“Tegen Joodse Nederlanders die me vertellen dat ze twijfelen aan hun toekomst hier zeg ik: blijf! Wij horen samen,” aldus Willem-Alexander, die een rede hield in het teken van vrede, tolerantie en verdraagzaamheid. Hij haalde ook zijn bezoek aan de Joodse middelbare school Maimonides – onderdeel van JBO, het Joods Bijzonder Onderwijs, aan:

“In Amsterdam vertelden leerlingen van de Joodse school Maimonides hoe het is om les te krijgen op een plek die met hekken is beveiligd. Hoe ze zich op straat en in de tram maar liever gedeisd houden. Jezelf zijn en gewoon vreedzaam laten zien wie je bent. Het zou voor iedereen vanzelfsprekend moeten zijn in Nederland. Maar dat is het niet.”

Geraakt

De koning bracht eerder dit jaar een bezoek aan het Maimonides en andere Joodse instellingen in Amsterdam, waar hij luisterde naar de zorgen van Joodse burgers. “Telkens weer word ik geraakt door de persoonlijke pijn die in de verhalen doorklinkt,” zei hij tegen de bevolking. Ook wees hij op de groep Palestijnen die in Vlaardingen woont, want aan hen bracht hij eveneens een bezoek. Tegen islamitische Nederlanders zei hij in zijn rede: “Dit is ook uw land; dit is ook jouw land.”

Emoties delen

Mensen kunnen verschillen, maar delen dezelfde soort emoties, aldus het staatshoofd. “We hoeven elkaars overtuigingen en opvattingen niet te delen. Als we ons maar realiseren dat anderen, net als wij, mensen zijn van vlees en bloed. Met herkenbare emoties.” Hij somde er een aantal op:

“Bezorgdheid om de veiligheid en de toekomst van je kinderen. Boosheid om onrecht dat je wordt aangedaan.Verdriet bij het verlies van iemand van wie je houdt. Onzekerheid over jezelf. De behoefte om gezien te worden door anderen. Het grote geluk van vriendschap. Ieder mens herkent dit,” aldus Willem-Alexander, die stelde dat antwoorden op de vraag wat je angsten en dromen zijn, niet zoveel uiteen lopen.

Luisteren

Begrip tonen in de ander ontstaat ‘zodra we elkaars pijn en elkaars verlangen zien. En begrip zorgt voor verbinding. Laten we bij alle verschillen van mening ook op zoek gaan naar het menselijke dat ons samenbrengt’. Niet de luidste schreeuwers maar de beste luisteraars worden vaker gewaardeerd, aldus de koning. “Als je aan mensen vraagt wat ze positief waarderen in een ander, dan hoor je nooit: ‘hij heeft zo’n fantastische eigen mening’. Je hoort dan heel ándere dingen. ‘Hij staat altijd voor me klaar’, ‘Hij begrijpt me zo goed’ of “Zij kan zo goed luisteren’.” 

Vreugde en verdriet

“In die aandacht voor elkaar schuilt ons vermogen om iets van de pijn van anderen, en daarmee ook van onszelf, te verlichten,” aldus de koning, die afsloot met de boodschap van de apostel Paulus aan de bevolking van Rome dat ze in vreugde en verdriet met elkaar moeten delen. “‘Wees blij met wie zich verblijdt. Heb verdriet met wie verdriet heeft’. Als we dit ter harte nemen, brengen we een mooiere wereld een heel klein beetje dichterbij.”

Analyse

Voor het tweede jaar op rij verwijst Willem-Alexander naar Joodse Nederlanders in zijn kersttoespraak. Bekend is dat de koning begaan is met de Joden en hun lot. Vorig jaar citeerde hij oud-senator en Sjoa-overlegende Hanneke Gelderblom en dit jaar stipte hij zijn zorgen aan over Joden die zeggen Nederland te willen verlaten. Ook benoemde hij het Maimonides en de zware beveiliging die hij zag toen hij de school bezocht. Hoewel politiek gedekt door de premier is de kersttoespraak de meest persoonlijke uiting van de vorst. Dat hij de Joden in Nederland zo belicht kan dan ook als persoonlijk worden gezien.