Krikke onthult nieuw Joods monument
De Haagse burgemeester Pauline Krikke (VVD) heeft samen met voorzitter Ohad Topper van de Liberaal Joodse Gemeente Den Haag en voorzitter Arjeh Baumgarten van de Nederlands Israëlitische Gemeente Den Haag het nieuwe Joodse monument onthuld. Het gedenkteken is opgericht ter herinnering aan de 12.000 Haagse Joodse slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Met de onthulling van het monument ging een decennialang gekoesterde wens van Joods Den Haag in vervulling.
“Eeuwenoud Joods leven in Den Haag kwam in ‘n paar jaar tijd nagenoeg ten einde,” stelde Krikke in haar toespraak, waarna oud-minister van Justitie, en huidig voorzitter van de Anne Frank Stichting, Ernst Hirsch Ballin (CDA) inging op wat gedenken betekent. “Bij herdenken gaat het om het levend houden van herinneringen – maar, let wel, levend houden betekent dat het niet alléén gaat om herinneringen,” aldus de jurist. “Levend houden wil zeggen dat het óók over ons gaat, hoe wij in het leven staan, waar wij ons voor in zetten, of wij waakzaam zijn als mensen onrecht wordt gedaan en voor hen opkomen; welke levensvervulling wij voor ons zien, en voor onze kinderen en kleinkinderen, neven en nichten, vrienden en bekenden.”
Volgens Hirsch Ballin staat het Joods Monument in Den Haag er dus niet alleen met het oog op het verleden, maar ook met het oog op de toekomst. “Het verbindt verleden, heden en toekomst,” aldus Hirsch Ballin, die zelf van Joodse komaf is. Hierna ging de oud-bewindsman in op de belangrijke rol die Hagenaars met een Joodse achtergrond in de afgelopen vierhonderd jaar voor Den Haag hebben gespeeld. Onder andere kunstschilders Israels, George Maduro en Belifante, en Joodse rechtsgeleerden kwamen aan de orde.
De Stichting Haags Joods Monument is mede de initiatiefnemer van het gedenkteken. In de afgelopen vijf jaar heeft de stichting nauw samengewerkt met de verschillende Joodse gemeenten. ‘Dat heeft geleid tot een indrukwekkend monument, dat met name ’s avonds als de lichten er op schijnen ook zeer indrukwekkend is’, schrijft voorman René Glaser. De stichting kondigde in 2016 aan dat het gedenkteken er zou komen, maar stuitte op weerstand van buurtbewoners en enkele individuen in de Joodse gemeenschap. Nadat 23 bezwaren door het college van burgemeester en wethouders nietig waren verklaard, was er ruim baan voor de aanleg van het kunstwerk.
Het monument is ontworpen door de Haags-Israëlische kunstenares Anat Ratzabi. Het werk toont een deur op een kier, met ernaast twee bronzen koffers. Die staan symbool voor de deportatie. Op de deur staat een davidster met vier wanhopige mensen. Dit is een onderdeel van een Joods monument dat eerst om de hoek hing. Tegenover staan zes zitplaatsen, bedoeld als rustpunt voor wie wil nadenken. Het aantal verwijst naar de zes miljoen vermoorde Joden. Op de zijkanten staan de twaalf stammen van het Volk Israël. En zes plus twaalf is achttien, wat in het Jodendom een geluksgetal is.
