Lang verwachte documentaire over Monne de Miranda binnenkort in premiere
‘Zoon van Mokum’, de lang verwachte documentaire over Monne de Miranda, gaat binnenkort in premiere. Precies honderd jaar geleden werd hij de eerste rode Joodse wethouder van Amsterdam. Maar De Miranda voelde zich vooral socialist en in die hoedanigheid streed hij zijn hele leven voor het verbeteren van de levensomstandigheden van de Amsterdamse arbeiders. Op zondag 15 december is de premiere in Amsterdam en op 22 december wordt de film om 15.20 uur op NPO 2 uitgezonden.
In de documentaire vertelt Monne de Miranda zijn eigen verhaal. Filmmaker Saskia van den Heuvel gebruikt brieven, toespraken en dagboekfragmenten van de politicus zelf om dichtbij hem te komen. ‘Kleinkinderen van De Miranda herinneren zich hun grootvader, maar zij verwoorden ook de familiegeschiedenis, de trots en ook de littekens die nog altijd voelbaar zijn’, aldus een persbericht. De stem van de hoofdpersoon is ingesproken door acteur Daniël Bossevain.
Salomon Rodrigues de Miranda werd geboren in een arm milieu, in een verkrotte Amsterdamse buurt. Als elfjarige moest hij noodgedwongen aan de slag in een diamantslijperij. Met slechts vijf jaar lagere school werkte de ambitieuze Monne zich uiteindelijk op tot een van de meest invloedrijke bestuurders van het Amsterdam van voor de Tweede Wereldoorlog. Als wethouder liet hij tienduizenden arbeiderswoningen bouwen, kwam hij op voor een goede voedselvoorziening en zorgde hij voor washuizen, badhuizen en zwembaden.
In 1939 werd de gepassioneerde socialistische wethouder door dagblad De Telegraaf beschuldigd van fraude bij de uitgifte van bouwgrond. De beschuldigingen bleken nergens op gebaseerd en er was niemand die hem beschermde, ook niet van zijn eigen Sociaal-Democratische Arbeiderspartij (SDAP, voorloper van de PvdA). Zijn carrière was voorbij. Tijdens de Duitse bezetting toonde De Miranda zich onverschrokken. Hij kwam op voor de onderdrukten, waarmee zijn rechtvaardigheidsgevoel hem uiteindelijk noodlottig zou worden.
Tegenwoordig wordt De Miranda in Amsterdam niet vergeten. Zo is het De Mirandabad – het eerste subtropisch zwemparadijs van Nederland – naar hem vernoemd. Daarnaast staat het naar hem vernoemde De Miranda-paviljoen, waar bijeenkomsten gehouden kunnen worden. Ook werd de oud-wethouder voor wijlen burgemeester Eberhard van der Laan geëerd in het Amsterdam Museum, waar die een tentoonstelling mocht inrichten. In de expositie werd duidelijk dat De Miranda een van de inspiratiebronnen was voor de sociaaldemocraat Van der Laan.
Lees ook:
PvdA 020 heeft weinig weet van Joodse traditie – column Max van Weezel
In haar monumentale boek ‘De kleine verschillen die het leven uitmaken’ beschrijft Evelien Gans, bijzonder hoogleraar Hedendaags Jodendom aan de Universiteit van Amsterdam, de geschiedenis van de Joodse sociaaldemocraten in Nederland. Ik herlas het omdat ik werd uitgenodigd een inleiding te houden bij de gemeenteraadsfractie van de Amsterdamse PvdA. Aanleiding: een boze tweet die ik deze zomer had rondgestuurd over de stedenband met Tel Aviv en Ramallah die van de linkse partijen in de raad niet mocht doorgaan.
