Marga Grunberg (98) bracht illegale Parools rond – in memoriam

Onlangs is oud-verzetsvrouw Marga Grunberg op 98-jarige leeftijd overleden. In de Tweede Wereldoorlog wist ze aan de Jodenvervolging te ontkomen en sloot ze zich aan bij het verzet in Amsterdam, waarvoor ze onder andere de illegale krant Het Parool rondbracht. Grunberg, die als naaister in een atelier werkte, begon na de oorlog met het vervaardigen van trouwjaponnen en theaterkostuums. Voor haar illegale werk ontving ze het Verzetsherdenkingskruis. 

Naaister
Grunberg werd op 11 augustus 1924 in Keulen geboren in een Joods gezin, maar vluchtte in 1938 met haar ouders en broer voor de nationaalsocialistische dictatuur naar Nederland. De Tweede Wereldoorlog zou haar leven bepalen. Op het moment de Duitse inval in Nederland was ze vijftien jaar oud. In 1941 volgde Grunberg een coupeuseopleiding en ging aan de slag in een naaiatelier, aldus Het Parool nu. Op bevel van de bezetter moesten Joden in bepaalde wijken, waaronder Oud-Zuid en de Transvaalbuurt, wonen. Het gezin van Grunberg belandde in de Kromme Mijdrechtstraat.

Gered
Bij een van de razzia’s werd Grunberg op straat door een onbekende man aan de arm meegenomen. Hij bleek haar redding te zijn: via hem kwam ze bij een ambtenaar bij het Gewestelijk Arbeidsbureau, die haar een baan bij de Wehrmacht als naaister bezorgde. In het naaiatelier kreeg ze een Sperre en daardoor hoefde ze niet op transport. Dezelfde man stuurde haar door de naar adjunct-directeur van het bevolkingsregister, die haar een persoonsbewijs zonder J. gaf. Grunberg stopte met werken en verfde haar haren blond, zodat ze zonder problemen over straat kon.

Verzetswerk
Grunberg sloot zich vervolgens aan bij het verzet en regelde voor familieleden, vrienden en andere onderduikers valse persoonsbewijzen en kaarten voor distributiebonnen. Tevens bracht ze illegale Parools rond in de stad. Haar tas op de fiets zal vol met krantjes. Op haar fiets ging ze ook de stad uit om tientallen kilometers verderop bij de boeren eten op te halen. Gaandeweg lukte het Grunberg om een goed onderduikadres voor haar familieleden te vinden, die dankzij haar de Sjoa hebben overleefd. Ook voor anderen leverde ze onderduikadressen en illegale persoonsbewijzen. Sommigen zijn met die paspoorten via Noord-Frankrijk aan de dood ontsnapt. Lees hier meer over het oorlogsleven van Grunberg.

Corry Brokken
Na de oorlog trad Grunberg in het huwelijk met Max Silber. Hij was vriend van haar oudere broer Manfred en ze kreeg samen met hem twee kinderen. In 1953 scheidde ze van haar man en stond ze er alleen voor. Ze begon met het vervaardigden van trouwjaponnen en theaterkostuums.Die laatsten waren voor actrices zoals Mary Dresselhuys, Conny Stuart en Hetty Blok. Ook andere, toen beroemde artiesten, waren klant bij Grunberg, onder wie zangeres Corry Brokken. Naderhand werkte Grunberg circa twintig jaar voor modeontwerpers Max Heymans en Dick Holthaus. Voor haar illegale werk ontving Grunberg het Verzetsherdenkingskruis.

Lees ook:
Sjoa-overlevende Virry de Vries Robles (89) overleden
De bekende Sjoa-overlevende Virry de Vries Robles is op 89-jarige leeftijd overleden. Jarenlang vertelde ze aan groepen, schoolklassen en kinderen over haar ervaringen in de bange jaren ’40-’45. Haar vader was huisarts en haar moeder was laborante. Dankzij hun functie kon het gezin later in Westerbork blijven en werden ze niet afgevoerd naar Auschwitz. Uiteindelijk bleef deportatie naar Bergen-Belsen uit vanwege een spoorwegstaking.