‘Nederland financiert UAWC alsnog via geldstroom aan Oxfam Novib’

‘Ondanks het tijdelijk dicht draaien van de geldkraan naar de Palestijnse landbouworganisatie UAWC wegens vermeende banden met terreurorganisatie PFLP, vorige week, blijkt de Nederlandse overheid alsnog getrapt geld te geven aan de UAWC’. Dat stelt de organisatie NGO Monitor, die de handel en wandel van non-gouvernementele organisaties (ngo’s) in de Palestijnse gebieden de gaten houdt. Zo krijgt Oxfam Novib jaarlijks tientallen miljoenen aan Nederlands belastinggeld waarvan een deel vermoedelijk nog steeds wordt overgemaakt aan de UAWC. Deze geldstroom is vorige week niet stopgezet. Ook gelden van de Europese Unie en de Nationale Postcode Loterij gaan vermoedelijk nog naar deze club. Oxfam Novib heeft het ministerie van Buitenlandse Zaken intussen verzekerd dat er geen Nederlandse belastinggeld naar UAWC gaat.

Grootgever
Het gaat om een bedrag van 828.727 euro dat Oxfam Novib in de periode 2017-2021 uitgeeft aan het UAWC voor een project dat de landbouw in de Gazastrook moet bevorderen. De Nederlandse overheid is grootgever van de Brits-Nederlandse ontwikkelingsorganisatie. Jaarlijks gaan er tientallen miljoenen euro’s aan belastinggeld naartoe. Alleen al in het boekjaar 2018-2019 stortte Den Haag een bedrag van 39,5 miljoen euro op de rekening van Oxfam Novib. Zoals het eruit ziet is de organisatie vrij dit geld te besteden, aldus NGO Monitor, en dus komt mogelijk een deel van dit belastinggeld alsnog bij UAWC terecht.

Richtlijnen
Uit het jaarverslag 2018-2019 van Ofxam Novib blijkt dat de organisatie zich zegt te houden aan de richtlijnen van de Nederlandse overheid voor conflictgebieden. Echter, nergens staat vermeld hoe dit zit bij de Palestijnse gebieden. Wel komt de benaming ‘Occupied Palestinian Territory and Israel’ (bezet Palestijns territorium en Israël, red.) zeven keer in het jaarverslag voor. Ook legt Oxfam Novib de richtlijnen die zijzelf moet aanhouden niet uit. Dit is een keuze, maar kan volgens kenners ook een rookgordijn zijn. De UAWC wordt nergens in het verslag benoemd. Wel spreekt de ontwikkelingsorganisatie van ‘127’ bedrijven in verschillende landen en gebieden, waaronder dus de ‘Occupied Palestinian Territory and Israel’.

Geldkraan even dicht
Vorige week draaide minister Sigrid Kaag (D66) voor Ontwikkelingssamenwerking de geldkraan naar UAWC tijdelijk dicht, omdat die mogelijk het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP) met geld steunt. De PFLP staat op de lijst van terreurorganisaties. Ook komt er een extern onderzoek naar ‘eventuele banden tussen PFLP en UAWC en de wijze waarop UAWC invulling geeft aan het eigen beleid dat medewerkers politiek niet actief mogen zijn’. Het ministerie van Buitenlandse Zaken laat aan Jonet.nl weten dat juist het onderzoek de reden is waarom Kaag de geldstroom tijdig heeft gestopt.

‘Geen enkel bewijs’
Jarenlang stortte Den Haag miljoenen aan de UAWC, waarvan een deel mogelijk dus naar de PFLP ging. In de periode 2017-2020 ontvangt UAWC club 11,7 miljoen euro aan Nederlands ontwikkelingsgeld. Dit jaar is daarvan 1,27 miljoen euro uitbetaald, aldus Kaag in antwoord op Tweede Kamervragen over de zaak. Twee ex-UAWC-medewerkers zitten momenteel in Israël vast op verdenking van een PFLP-terreuraanslag op een gezin in Dolev, in augustus 2019. Daarbij kwam een Israëlisch meisje van zeventien om. In navraag aan het ministerie krijgt Jonet.nl het antwoord dat er ‘momenteel geen enkel bewijs is dat er dat er (Nederlands) geld van UAWC naar PFLP ging’. Maar het onderzoek moet pas echt duidelijkheid geven.

Goede doelen-loterijen
Niet alleen Nederland, maar ook de Europese Unie en de Nationale Postcode Loterij zijn belangrijke donateurs van Oxfam Novib. In de periode 2016-2017 gaf de EU ruim 17,8 miljoen euro aan de ontwikkelingsorganisatie, aldus NGO Monitor. In het boekjaar 2018-2019 ontving Oxfam Novib nog eens 13,5 miljoen euro van de Postcode Loterij. Wel is duidelijk dat de andere goede doelen-loterijen uit de stal van oud-directeur Boudewijn Poelman geen geld geven aan de organisatie. De VriendenLoterij steunt Nederlandse organisaties op het gebied van gezondheid en welzijn en de BankGiro Loterij geeft geld aan bijvoorbeeld Nederlandse musea en monumenten.

Nieuwe Kamervragen
Nadat minister Kaag vorige week bekend maakte voorlopig geen belastinggeld te geven aan de UAWC, hadden Tweede Kamerleden van rechtse en christelijke partijen extra vragen voor haar klaar. Zo bleek dat de twee terreurverdachten waarom het draait in het verleden pasjes hebben gehad van de permanente Nederlandse vertegenwoordiging in de Palestijnse gebieden. Mogelijk konden ze daarmee in- en uitlopen bij het Nederlandse diplomatieke kantoor in Ramallah. Ook bleek dat Nederland als in 2019 van de situatie bij UAWC op de hoogte was. De Tweede Kamerfracties willen weten waarom Kaag de geldstroom niet eerder stopte en in hoeverre zij serieus onderzoek naar de kwestie heeft gedaan.

Reactie Oxfam Novib
Oxfam Novib verklaart aan Jonet.nl kennis te hebben genomen van de UAWC-zaak en op de hoogte te zijn van de genomen stappen van minister Kaag. Zij gaf vorige week aan dat andere donoren zijn benaderd over de situatie en het externe onderzoek. Oxfam Novib gaat voorlopig eigenhandig door met het betalen van gelden aan UAWC, zo laat een woordvoerder weten. De ontwikkelingsorganisatie ‘wacht eerst de uitkomsten van het onderzoek van minister Kaag af’. Inmiddels staat het Oxfam landenkantoor in Jeruzalem in contact met de Nederlandse diplomatieke vertegenwoordiging ter plekke. Wil de organisatie meedoen aan het externe onderzoek? “Als het ministerie ons hierom vraagt werken wij uiteraard mee,” verklaart de zegsman.

Reactie goede doelen-loterijen
De Nationale Postcode Loterij is inmiddels ook op de hoogte van de situatie rond de UAWC en komt nog met een uitgebreide verklaring aan Jonet.nl. Wel was er alvast een korte reactie ‘In zijn algemeenheid kunnen wij zeggen dat de Postcode Loterij minimaal veertig procent van de opbrengst schenkt (afgelopen jaar ruim 376 miljoen euro) aan meer dan honderd organisaties die werkzaam zijn op het gebied van mens en natuur in binnen- en buitenland. Dit is over het algemeen meerjarige, ongeoormerkte steun’, schrijft een woordvoerder van de goede doelen-loterijen.

Meedoen
Minister Kaag heeft vorige week aangegeven dat ze andere donoren zal uitnodigen aan het onderzoek mee te doen. ‘Andere donoren zien op dit moment geen reden tot aanhouding van betalingen; het kabinet wil niettemin eigenstandig vaststellen of en op welke wijze continuering van de bijdragen gepast is’, aldus minister Kaag vorige week. Met de andere donoren wordt mogelijk gedoeld op Oxfam Novib.

Over Oxfam Novib
De Novib, uitgeschreven ‘de Nederlandse Organisatie voor Internationale Bijstand’, werd in 1956 opgericht. Pater Simon Jelsma, dominee Johannes Hugenholtz en econoom Jan Tinbergen waren betrokken bij de oprichting en prins Bernhard werd voorzitter van de organisatie. Later veranderde de naam Nederlandse Organisatie voor Internationale Ontwikkelingssamenwerking. In 1963 werd de campagne ‘Gast aan tafel’ gestart. Mensen werden uitgenodigd om een bedrag aan Novib te doneren ter grootte van de kosten van één extra eter. In 1994 trad de organisatie toe tot het Britse Oxfam International om onder andere op het gebied van internationale lobby en samenwerking de effectiviteit te vergroten. Dit leidde in 2006 tot een naamswijziging van Novib naar Oxfam Novib.

Lees ook:
Tweede Kamer wil extra opheldering over betaling Palestijnse terreurverdachten
Partijen in de Tweede Kamer nemen geen genoegen met de antwoorden van minister Sigrid Kaag (D66) voor Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel over de mogelijke betaling van Nederlands belastinggeld aan twee Palestijnse terreurverdachten.

Kaag schort geld aan Palestijnse organisatie op, laat onderzoek doen naar terreurbanden
Nederland zal voorlopig geen geld meer geven aan de omstreden Palestijnse organisatie Union of Agricultural Work Committees (UAWC), waarvan twee oud-medewerkers worden verdacht van een bomaanslag in augustus vorig jaar. Dit heeft minister Sigrid Kaag (D66) voor Ontwikkelingssamenwerking bekend gemaakt.