Nederlandse sprekers maken indruk bij VN en in Bondsdag op Holocaust Memorial Day

Op Holocaust Memorial Day worden ieder jaar op verschillende plekken in de wereld toespraken gehouden, vaak door Sjoa-overlevenden, activisten, denkers of politici. In New York mocht Jacques Grishaver de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties (VN) toespreken. Als initiatiefnemer van het Holocaust Namenmonument en Sjoa-overlevende bracht hij de zaal in vervoering. Op dezelfde dag was het in Berlijn de beurt aan Rozette Kats, oud-bestuurslid van Stichting Sobibór. Zij sprak over haar eigen ervaringen als Joods kind dat de Sjoa overleefde en de massamoord op homoseksuelen in de Tweede Wereldoorlog. Kats zette zich in om ook vervolgde en vermoorde seksuele minderheden te herdenken.

FvD genoemd in New York
In zijn rede voor de VN-vergadering waarschuwde Grishaver tegen antisemitisme en het ‘in groepen denken’. Hij stelde dat Jodenhaat een wereldwijd gevaar is, zelfs door leden van het Nederlandse parlement die aan complottheorieën doen. Hiermee doelde hij op de Tweede Kamerleden van Forum voor Democratie (FvD). De tegenwoordige tijd wordt volgens Grishaver gedomineerd door ‘steeds meer nationalistische sentimenten’. Uitsluiting en discriminatie klinken volgens hem nu als een echo van de twintigste eeuw, ‘toen het zo vreselijk verkeerd ging. En dat kan weer gebeuren’, doelend op de Jodenvervolging en de Sjoa. Bekijk zijn hele rede hier:

Guterres waarschuwt
In dezelfde vergadering waarschuwde VN-secretaris-generaal Antonio Guterres eveneens voor het oprukkende antisemitisme in de wereld. De Portugees keek terug naar de jaren dertig van de vorige eeuw en trok vergelijkingen met nu. “De alarmbellen rinkelden al in 1933, maar te weinig mensen namen de moeite om te luisteren, en nog minder spraken zich uit,” aldus Guterres. Hij waarschuwde vooral voor antisemitisme uit extreemrechtse hoek en benoemde aanvallen op orthodoxe Joden in Manhattan en swastika’s die op het Sjoa-monument in Berlijn zijn gespoten. “Neonazi’s vertegenwoordigen nu de grootste interne veiligheidsdreiging in verschillende landen en blanke suprematie-bewegingen worden met de dag gevaarlijker.”

Rozette Kats in Berlijn
Op dezelfde dag was in Berlijn het Duitse parlement, de Bondsdag, bijeen voor zijn jaarlijkse herdenking van de slachtoffers van de nationaalsocialisten. Dit jaar lag de focus op homoseksuelen, een groep die door de nazi’s werden vervolgd en vermoord. Rozette Kats was vanuit Nederland naar de Duitse hoofdstad gereisd om haar verhaal te doen. Ze vertelde hoe ze als Joodse kind door haar ouders was overgegeven aan een humanistisch echtpaar. Haar ouders en pasgeboren broertje zijn vanuit Westerbork op transport gezet naar Auschwitz, waar ze werden vermoord. Rozette groeide als pleegkind met de schuilnaam Rita op. Toen ze zes jaar was, werd haar verteld wat haar werkelijke naam was en wat er met haar ouders en broertje was gebeurd.

Lotgenoten
Kats werd daarna in de mist gehouden door haar ouders, die haar wilden beschermen. Ze moest verder leven met haar leugen en is pas halverwege haar leven gaan ontdekken wie ze echt was. Pas na een dag voor ondergedoken Joodse oorlogskinderen kwam haar ‘coming out’. Kats was toen vijftig jaar oud. ‘Wat ik als klein kind moest aanhoren, dat moesten seksuele minderheden voor, tijdens en na de oorlog horen. Dat maakt mensen ziek,” aldus Kats in de Bondsdag, die in LHBTIQ+’ers, Sinti en Roma lotgenoten ziet. Ze vertelde hoe decennia na de oorlog seksuele minderheden nog steeds niet herdacht werden. Ze heeft zich daar voor hard gemaakt. Bekijk haar hele toespraak hier:

Lees ook:
Zoni Weisz spreekt VN toe op Holocaust Memorial Day
Sinti- en Roma-kopstuk en holocaust-overlevende Zoni Weisz (78) spreekt op 27 januari de algemene vergadering van de Verenigde Naties (VN) in New York toe. Dan is het Holocaust Memorial Day en zal de VN stil staan bij de moord op zes miljoen Joden, circa 500.000 Sinti en Roma en honderdduizenden anderen tijdens de periode 1939-1945. Van Weisz is de term ‘de vergeten Holocaust’ afkomstig, die slaat op de massamoord op Sinti en Roma.