Netanyahu geeft formatieopdracht terug aan Rivlin, tegenstander Lapid aan zet

Premier Benjamin Netanyahu (Likud) van Israël heeft dinsdagnacht zijn formatieopdracht teruggegeven aan president Reuven Rivlin. Hij is er na de verkiezingen van 23 maart niet in geslaagd om binnen 28 dagen een nieuwe regering te vormen. Het staatshoofd zal mogelijk de formatie gunnen aan Yaïr Lapid, de leider van Yesh Atid, de partij die tweede werd bij de verkiezingen. Hij probeert een kabinet op de been te brengen zonder de Likud van Netanyahu. Zeker 43 procent van de bevolking zou zo’n combinatie steunen, aldus onderzoek. Lapid lijkt kansrijk en mogelijk zal de premier na twaalf jaar moeten afzwaaien.

Informele gesprekken
Een paar minuten voor twaalf in de nacht van dinsdag op woensdag, vlak voor de deadline, gaf Netanyahu zijn formatieopdracht terug. President Rivlin heeft nu drie dagen de tijd om een nieuwe formateur aan te wijzen. Volgens de Israëlische media wordt dat hoogstwaarschijnlijk Yesh Atid-leider Lapid. De liberale partij werd tweede en wil samen met kleinere linkse en rechtse partijen een regering zonder Netanyahu en diens Likud vormen. In de afgelopen weken voerde hij informele gesprekken met die spelers, terwijl de premier er alles aan deed om een rechts-religieuze regering te vormen.

Bennett premier
Lapid had voornamelijk gesprekken met Naftali Bennett van de rechts-nationalistische partij Yamina. Hij zou hem hebben beloofd het premierschap te delen. In de eerste twee haar zou Bennett premier worden en daarna zou Lapid het stokje overnemen. Het is onduidelijk wat de uitkomst van deze gesprekken is, maar alom wordt aangenomen dat de formatiepoging van Lapid kansrijk kan zijn. Het is echter nog niet duidelijk of hij ook de formatieopdracht van Rivlin krijgt. Met de kennis dat Bennett het premierschap eerst zou krijgen, ligt hij mogelijk ook voor de hand als formateur van zo’n regeringscombinatie.

Zwarte Piet
Direct nadat hij de handdoek in de ring had gegooid, wees Netanyahu de beschuldigende vinger naar Bennett. Volgens hem heeft die ervoor gezorgd dat een coalitie over rechts onmogelijk is. “Vanwege Bennett’s weigering om zich te binden aan een rechtse regering, een stap die zeker zou hebben geleid tot de oprichting van een regering met extra ministers, gaf premier Benjamin Netanyahu het mandaat terug aan de president’, aldus de Likud-partij in een schriftelijke verklaring. De druiven zijn voor de premier extra zuur, omdat Bennett vroeger zijn ‘leerling’ en rechterhand was binnen Likud. Hij begon echter zijn eigen partij en werd een concurrent.

Ra’am
Op 23 maart 2021 werden de vierde Israëlische parlementsverkiezingen in twee jaar tijd gehouden. De uitslag liet een versnipperd landschap zien, met de Likud als reus en alle andere partijen als dwergen in het parlement. Netanyahu had voor de formatie een rechts-religieus blok gevormd, waar onder andere Bennett in zat, maar had niet geen meerderheid. Hetzelfde gold voor het anti-Netanyahu-blok van Lapid. Het leek allemaal neer te komen op Ra’am, een islamistische partij die plots met vier zetels in de Knesset kwam en zich niet aan een blok verbonden had. Maar Lapid wist Bennett los te weken uit het Netanyahu-kamp, onder meer met de belofte dat hij twee jaar premier zal zijn. Netanyahu bood hem één jaar premierschap aan.

Lees meer:
Mansour en de zeven dwergen – column Ya’akov Almor
‘Van onze talrijke familiebezoeken aan Nederland, springen bij mijn – inmiddels volwassen – kinderen de herinneringen aan de Efteling boven alles uit. Dat is grappig, want menigeen Israeli waarmee je over zijn bezoek aan Nederland praat, zal op een bepaald moment de Efteling noemen als diens kinderens hoogtepunt. Papier hier, Sneeuwwitje en de zeven dwergen, het Sprookjesbos en de door Duizend-en-een-Nacht geïnspireerde Fata Morgana-boottocht, worden dan vaak genoemd...’