Netanyahu persona non grata in Nederland door arrestatiebevel

Zodra de Israëlische premier Benjamin Netanyahu een stap zet op Nederlandse boden, zal hij in de boeien worden geslagen en aan het Internationaal Strafhof, ICC, worden overgedragen. Hetzelfde geldt voor oud-minister Yoav Gallant van Defensie. Dit liet minister Casper Veldkamp (NSC) aan de Tweede Kamer doorschemeren na vragen over het arrestatiebevel dat het Strafhof donderdag tegen de twee heeft uitgevaardigd

De reactie van Veldkamp komt na de aankondiging van de Schotse ICC-aanklager Karim Asad Ahmad Khan, die op donderdag bekendmaakte dat Netanyahu en Gallant worden gezocht. Hij wil tot vervolging overgaan zodra een land een van hen heeft gearresteerd en overgebracht naar Den Haag. Als dat gebeurt, belanden Netanyahu en Gallant in een Nederlandse cel, in afwachting van het proces.

Verdrag getekend

In de Tweede Kamer werden Veldkamp vragen gesteld over de situatie. Het kabinet zal de ondertekende verdragen omtrent volgen. “Nederland voert het statuut van Rome voor honderd procent uit”, zei de minister. Het statuut regelt de oprichting van het in Den Haag gevestigde ICC en hoe er met uitspraken daarvan moet worden omgegaan. Nederland heeft ervoor getekend en moet tot arrestatie en overdracht overgaan. ‘In principe’, aldus Veldkamp, die zo nog een slag om de arm houdt.

Te slap

Volgens de linkse oppositiepartijen, GroenLinks-PvdA voorop, is Veldkamp ‘te soft’ tegenover Israël. Wat hen betreft mogen Nederlandse regeringsfunctionarissen niet eens de hand schudden van Israëlische collega’s. Ook vinden ze dat het kabinet een te zachte toon aanslaat tegen Israël, omdat er geen gevolgen worden gegeven aan het militaire optreden van Israël in Libanon en de Gazastrook.

Geen reis

Volgende maand zou Veldkamp een reis maken naar Israël en de Palestijnse gebieden, maar die reis is door Israël geschrapt zodra duidelijk werd dat Nederland Netanyahu en Gallant tot persona non grata heeft verklaard. De minister komt er voorlopig niet meer in. Ook PVV-leider Geert Wilders plant een reis naar Israël en de betwiste gebieden. Het is nog niet duidelijk of die misschien ook niet doorgaat.

Gastland

Vanuit Israël is met afschuw gereageerd op de aanklacht van het ICC. Het kantoor van premier Netanyahu noemt het arrestatiebevel ‘antisemitisch’ en spreekt van ‘belachelijke en valse acties’. Als hij of Gallant zich op het grondgebied begeven van een van de meer dan honderd landen die het statuur van Rome ondertekend hebben, kunnen ze in de boeien worden geslagen en aan Den Haag worden uitgeleverd. Nederland moet hen dan overnemen als gastland van het ICC.

‘Gevaarlijk precedent’

Oud-defensieminister Gallant heeft op X uitgebreid gereageerd. Het noemt de actie van het ICC er een die ‘voor altijd herinnerd worden – het plaatst de staat Israël en de moorddadige leiders van Hamas op één lijn en legitimeert zo de moord op baby’s, de verkrachting van vrouwen en de ontvoering van ouderen uit hun bed. De beslissing schept een gevaarlijk precedent tegen het recht op zelfverdediging en morele oorlogsvoering en moedigt moorddadig terrorisme aan’.

Doorgaan

Gallant: ‘De dagen dat ons het recht om onszelf te verdedigen kon worden ontzegd, zijn voorbij. De poging om Israël het recht te ontzeggen om zijn doelen te bereiken in zijn rechtvaardige oorlog zal mislukken – de soldaten van het IDF en leden van de veiligheidstroepen zullen hun acties voortzetten totdat de ontvoerden zijn teruggekeerd, Hamas is ontbonden en de inwoners van Israël veilig naar hun huizen zijn teruggekeerd’.

Zeven Frontenoorlog

Gallant vervolgt: ‘Trots op het voorrecht dat ik heb gekregen om ons veiligheidssysteem te leiden in de moeilijke en succesvolle oorlog die ons is opgelegd – het versterken van de veiligheidstroepen, die volgens de wet en rechtvaardigheid opereren in hun missies in de ‘Zeven Frontenoorlog’ – de oorlog die onze toekomst in ons land voor de komende decennia zal bepalen’. Met de ‘zeven fronten’ wordt bedoeld: Gaza, Libanon, Syrië, Yemen, Irak, Iran en de West Bank.

Amerika achter Israël

Niet alleen Israël is verbolgen over het arrestatiebevel van het ICC, ook de Verenigde Staten is er niet over te spreken. Dat land steunt zijn bondgenoot en verwerpt het bevel. “Wij blijven diep bezorgd over de haast van de aanklager om arrestatiebevelen uit te vaardigen en de verontrustende procesfouten die tot deze beslissing hebben geleid,” zegt een woordvoerder van de regering van president Joe Biden.

Aanklacht

Aanklager Khan wil de Israëlische politici vervolgen voor oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid voor hun rol in de oorlog in Gaza. ‘Opzettelijk en bewust onthielden ze de burgerbevolking van Gaza middelen die noodzakelijk zijn voor hun voortbestaan, zoals voedsel, water en medicijnen, evenals brandstof en elektriciteit”, schrijft Khan. Hij wijst erop dat ‘zo de omstandigheden werden gecreëerd die bedoeld waren om deels de burgerbevolking van Gaza te vernietigen’.

Dood of niet?

Niet alleen Netanyahu en Gallant, maar ook Hamas-topman Mohammed Deif is aangeklaagd. Het ICC houdt hem verantwoordelijk voor de moorden, martelingen, verkrachtingen en ontvoeringen op 7 oktober 2023. Israël liquideerde Deif in juli, maar omdat dat werd weersproken door Hamas, heet aanklager Khan toch doorgezet. Het arrestatiebevel ligt er nu, maar waarschijnlijk is dat bedoeld voor een dode man. Twee anderen die het ICC wilde hebben – Jahjah Sinwar en Ismael Haniye – zijn ook al door Israël omgelegd.