Onder de Spaanse winterzon in Torremolinos – reisverhaal ‘De Joodse horizon’

De Arabieren bouwden de molens aan de Middellandse Zee-kust, waar Torremolinos naar is vernoemd en vanaf 1950 werd de stad het hart van de Costa del Sol. De badplaats, met een zalig klimaat met driehonderd dagen zon per jaar, werd bezocht door aristocraten en excentriekelingen, artiesten als Frank Sinatra, Marlon Brandon en Pia Beck, en diva’s als Grace Kelly, Brigitte Bardot en Ava Gardner. Ook de Joodse wereld ontdekte Torremolinos. Er is een sjoel en een Torah school, twee kosjere winkels en een hotel met restaurant.

Sinaasappelvrij
In de buurt van de sjoel van Torremolinos lopen twee vuilnismannen in geelgroene uniformen. Ze hebben grote scheppen in hun handen. Het soort waarmee je in Nederland ‘s winters je stoep sneeuwvrij maakt. Maar hier vegen ze de straten sinaasappelvrij, want er staan overal sinaasappelbomen langs de weg. Eén blik volstaat om te zien dat het een goed jaar was, je ruikt ze zelfs op straat.

Deze plek is ver weg, maar ook heel erg dichtbij.‘s Ochtends ben ik in tweeëneenhalf uur van Amsterdam naar Malaga gevlogen. Dat doe ik al een aantal jaar in december. Als in Nederland de bomen kaal zijn en je handschoenen nodig hebt op je fiets, dan is er weinig fijner om voor een paar tientjes naar de zon te vliegen. Torremolinos, een badplaats waar ik ontbijt op een zonnig terras met café con leche en pan con tomate, en waar ik tijdens wandelingen langs strand en zee terugkijk op het voorbije jaar en plannen maak voor het nieuwe jaar.

Neon menora
In minimercado en slagerij Kosher Express aan de Avenida Palma de Mallorca, ontmoet ik Simon Marciano, een geboren en getogen Torremolinense, zoals de inwoners heten. Rabbijn Moshe Amsalem is aan de andere kant van de Middellandse Zee in de Spaanse exclave Melilla, maar hij heeft Marciano de sleutels van de Beth Minzi-synagoge gegeven. Als we er naartoe lopen, zie ik hoe voor Chanoeka een elektrisch snoer van lichtjes met een neon-chanoekia tussen palmbomen boven de straat hangt.

In sjoel legt Marciano uit dat de Joodse gemeenschap van Torremolinos tussen zomer en winter in aantal erg verschilt. “De vaste gemeenschap telt 110 leden door het hele jaar. Maar in de zomer komen daar velen bij, wanneer tientallen families vakantie komen vieren in hun tweede huizen.” De spierwit gestuukte synagoge is in 2004 geopend. Onder een laag plafond met daklicht staan blankhouten bankjes opgesteld, waarvan er vele een koperen naamplaatje hebben. Spotjes in het plafond en roomwitte vloertegels van marmer zorgen voor een licht geheel. Via de Calle Haim David Melul, vernoemd naar de man die in 1992 de Joodse gemeenschap van Torremolinos oprichtte, kom ik langs de voormalige sjoel waar nu de Tora-school zit, pal tegenover de politie.

Tropische tuin
Plaza de la Nogalera is het hart van Torremolinos. Hier stopt ondergronds de trein die de stad met de luchthaven en met Malaga verbindt. La Nogalera is een prijswinnend project uit 1963. Destijds kreeg architect Antonio Lamela Martínez een stuk land toegewezen van 23.500 vierkante meter voor een ontwerp van een luxe complex met winkels, appartementen, binnentuinen en zwembaden. Martínez werkte met veel gegoten beton, in de stijl van het thans weer zeer geliefde brutalisme. Om nu, ruim een halve eeuw na de oplevering, rond te lopen door het overdekte doolhof rond een binnentuin met palmen en ficussen van tropisch formaat, voelt als een trip down memory lane naar het Epoca Dorada (het gouden tijdperk) van Torremolinos. Dat was in de jaren zestig en zeventig, toen de badplaats een van de populairste van Europa was.

Ook de drie woontorens Los Maoantiales van Luis Alfonso Pagán uit 1969, met achttien verdiepingen bij de oplevering de hoogste torens van heel Andalusië, verdienen een tweede blik voor wie ook maar enigszins geïnteresseerd is in architectuur. De ronde torens met wenteltrappen van gegoten beton aan de buitenkant waren destijds revolutionair en worden nog altijd door bouwkundestudenten bezocht en bestudeerd.

Winterzon
Hotel N.CH Kosher ligt aan het centrale Plaza de la Gamba Alegre. De kamers zijn uiterst eenvoudig, maar kosten ook weinig. De ligging is ideaal, dichtbij winkelstraat Calle San Miguel en het strand. Maar in Torremolinos is het aanbod van accommodatie – zeker buiten het hoogseizoen – zo groot dat er altijd wel iets te vinden is. Je kunt ook overwegen een appartement te huren, het geeft je meer ruimte, je kunt ontbijten op je eigen balkon en als je het wilt, kun je af en toe ook zelf koken.

Aan het plein met palmbomen en een imposante fontein, liggen veel barretjes en restaurants. De terrassen zijn er voor het uitzoeken, voor wie zon wil of voor wie liever in de schaduw zit. Want dat de zon veel en vaak schijnt aan de Costa del Sol, verklaart niet alleen de naam. Het is ook een van de redenen waarom ik zo graag Torremolinos in de winter bezoek.

Mijn meeste vrienden kennen mijn ‘guilty pleasure’, sommigen van hun zijn inmiddels zelf ook gegaan en ook zij zijn enthousiast teruggekeerd. Natuurlijk zie je pensionado’s en wie het wil kan ook filterkoffie drinken en appeltaart eten in Carihuela, het volgende stranddorp. Maar ik ga voor de zalige winterzon, de wandelingen langs zee met nauwelijks toeristen en het heerlijke Spaanse eten. En voor cultuur en een echte stad, neem ik de trein die me in twintig minuten naar hartje Malaga brengt.

Lees ook:
Een positieve trend in Porto – reisverhaal ‘De Joodse horizon’
Porto dingt sinds een jaar of twee dingt serieus mee naar de titel van ‘Het nieuwe Barcelona’. Prijsvechters vliegen voor weinig geld naar de Noord-Portugese stad aan de Atlantische Oceaan, waardoor een weekendje Porto dichterbij dan ooit komt. Met een vlucht van iets meer dan twee uur verjaag je een mogelijke winter blues met een zonnige lunch op een terras aan de Douro, ook na de coronacrisis.