Politie registreert fors meer meldingen antisemitisme
Het aantal meldingen bij de politie van discriminatie is in 2023 opnieuw toegenomen. Het aantal meldingen van antisemitisme steeg van 549 in 2022 naar 880 gemelde incidenten in het afgelopen jaar. De oorlog tussen Israël en Hamas was in 126 gevallen aanleiding voor anti-Joodse opmerkingen.
Dat blijkt uit de jaarlijkse rapportage Discriminatiecijfers in 2023 dat is opgesteld door onderzoeksbureau Movisie, in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken. In totaal registreerde de politie over het afgelopen jaar 8990 incidenten. Een stijging van 33 procent ten opzichte van het jaar daarvoor. Antidiscriminatiebureaus ontvingen 6351 meldingen in 2023.
Godsdienst
De meest voorkomende reden om naar de politie te stappen vanwege discriminerend gedrag is, net als voorgaande jaren, de herkomst van het slachtoffer. Mensen worden uitgescholden of bedreigd vanwege hun migratieachtergrond of huidskleur. Daarna volgen meldingen over seksuele gerichtheid en antisemitisme. Volgens de politie waren er in 2023 fors meer antisemitische incidenten bij voetbalwedstrijden. In stadions waren vergeleken met de jaren daarvoor vaker beledigende en kwetsende leuzen te horen. Meldingen bij antidiscriminatiebureaus laten een iets ander beeld zien. Hier zijn meer meldingen gedaan over discriminatie vanwege een handicap of chronische ziekte, en op basis van geslacht.
Het aantal registraties van discriminatie op grond van godsdienst nam toe met 57 procent, waarbij het in overgrote meerderheid gaat om moslimdiscriminatie. Van de 255 zaken van moslimdiscriminatie hadden er twaalf te maken met de oorlog in Israël en Gaza. Bij antidiscriminatiebureaus steeg het aantal meldingen van antisemitisme met 123 procent (van 69 naar 154) en van moslimdiscriminatie met 24 procent (van 230 naar 285 meldingen).
Wake-up call
Eddo Verdoner, Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding (NCAB), noemt de nieuwe cijfers een ‘wake-up call voor mensen die nu nog denken dat het wel meevalt met de toename van antisemitisme’. Verdoner pleit ervoor dat de pakkans voor anti-Joods gedrag omhoog gaat. “Mensen, die zich schuldig maken aan antisemitisme, denken wel twee keer na als de kans groot is dat ze bestraft worden.” Ook wil hij meer aandacht voor preventie, bijvoorbeeld door het vergroten van bewustwording en historisch besef bij scholieren. “Antisemitisme en de Holocaust verdienen meer aandacht in de klas en we moeten zorgen dat die lessen beter beklijven, bijvoorbeeld door mogelijk te maken dat iedere scholier tenminste één keer een herinneringscentrum kan bezoeken.”
In het ‘Werkplan Antisemitismebestrijding 2022-2025‘ staat een groot aantal maatregelen, bijvoorbeeld over de bestrijding van online antisemitisme en het vergroten van de kennis over Joods leven. Hoewel er een begin is gemaakt met de uitvoering daarvan, wil Verdoner haast maken met het realiseren van alle maatregelen.
Topje van de ijsberg
Een mogelijke oorzaak van de opvallende stijging van het aantal meldingen is de maatschappelijke, politieke en media-aandacht. Ook is de politie meer gespitst op de aanpak discriminatie in de samenleving. Wel laat het rapport ‘Discriminatiecijfers in 2023’ slechts het topje van de ijsberg zien. De cijfers geven alleen inzicht in de omvang van de geregistreerde incidenten en meldingen van discriminatie bij officiële instanties. Uit onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) blijkt dat slechts een op de vijf mensen die discriminatie ervaren, het incident ergens meldt. Slechts drie procent van de incidenten wordt gemeld bij een officiële instantie zoals de politie of een antidiscriminatiebureau.
Demissionair minister Hugo de Jonge (CDA) van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties noemt discriminatie in een reactie op het rapport ‘onacceptabel’. “In Nederland telt iedereen mee en moet iedereen gelijk worden behandeld. Deze cijfers laten zien dat we daaraan moeten blijven werken. Het is goed dat mensen melding maken van discriminatie, dat helpt ons bij de aanpak hiervan. We moeten ons als samenleving uitspreken tegen discriminatie zodat we niet normaal maken wat niet normaal is.”
