Premier Netanyahu stelt omstreden hervormingen uit, roept op tot dialoog

Er komt een rustpauze voor de omstreden juridische hervormingen in Israël. Dat heeft premier Benjamin Netanyahu bekendgemaakt in een televisietoespraak. In de tussentijd wil Netanyahu met alle partijen overleggen om tot een oplossing van het conflict te komen. De premier zei een dialoog mogelijk te willen maken ‘en een burgeroorlog’ te willen voorkomen. Wanneer de voorstellen aan het parlement worden voorgelegd, is niet duidelijk. Mogelijk is dat na Pesach of zelfs na het zomerreces, in juli.

De oppositieleiders Yair Lapid en Benny Gantz hebben het uitstel verwelkomd. De uiterst rechtse vleugel van het kabinet heeft nog niet gereageerd. De machtige landelijke vakbond Histadrut heeft de staking van maandag beëindigd. Er zijn nog wel veel demonstranten op de been.

Chaotische dag
De langverwachte toespraak van Netanyahu volgde op een chaotische dag waarop honderdduizenden mensen de straat op gingen. Het land lag grotendeels plat door een landelijke staking. Bij het parlementsgebouw in Jeruzalem stonden zo’n honderdduizend mensen met spandoeken en Israëlische vlaggen. Ook in Tel Aviv en Haifa waren massale demonstraties.

De vakbond Histadrut had maandag een landelijke stakingsdag afgekondigd uit protest tegen de juridische hervormingen en het ontslag, zondag, van minister Yoav Gallant van Defensie. Netanyahu stuurde Gallant de laan uit nadat deze kritiek had geuit op de hervormingen. Op de internationale luchthaven Ben Goerion kwam het vliegverkeer stil te liggen door een staking van het personeel. Volgens het dagblad The Times of Israel gaven artsen, lokale overheden, universiteiten en studenten eveneens gehoor aan de oproep om het werk neer te leggen. De actiedag van maandag volgde op een onrustige nacht, nadat betogers direct na het ontslag van Gallant de straat op gingen.

Binnenlandse veiligheid
Premier Netanyahu zou maandagochtend een toespraak houden na het ontslag van zijn defensieminister. Die stelde hij telkens uit. Volgens bronnen binnen de Israëlische regering zou de ultra-rechtse vleugel binnen het kabinet zich sterk verzetten tegen een mogelijk uitstel van de hervormingen van het rechtssysteem. In een korte verklaring riep de premier de voor- en tegenstanders alleen op de betogingen te staken en geen geweld te gebruiken. Verder liet hij niets los over een mogelijk uitstel van het hervormingen.

De verdeeldheid daarover is zo groot dat Gallant zich zaterdagavond genoodzaakt zag afstand te nemen van de plannen. In een korte verklaring zei hij dat veranderingen de binnenlandse veiligheid bedreigen, omdat die ook binnen het leger een splijtzwam vormen. Honderden reservisten weigeren inmiddels om deel te nemen aan militaire oefeningen of om in actieve dienst te treden. Vanwege deze waarschuwing werd hij de volgende dag ontslagen.

Oproep president Herzog
Zelfs president Isaac Herzog mengde zich maandagochtend in het conflict. Op Twitter plaatste hij een boodschap om de partijen tot bedaren te brengen. “Omwille van de eenheid met het volk van Israël, omwille van de verantwoordelijkheid die verschuldigd is, roep ik u op om het wetgevingsproces onmiddellijk te stoppen. Ik doe een beroep op de leiders van alle Knesset-facties, zowel de coalitie als de oppositie, om de burgers van het land boven alles te stellen en onverwijld verantwoordelijk en moedig te handelen. Kom nu tot bezinning! Dit is geen politiek moment, dit is een moment voor leiderschap en verantwoordelijkheid.”

Kern van de hervormingsplannen is de inperking van de macht van het Hooggerechtshof. Voorstanders vinden dat de macht van het hoogste gerechtsorgaan veel te groot is. Niet-gekozen rechters mogen zich volgens hen niet bemoeien met wetgeving in het parlement. Tegenstanders vrezen de ondermijning van de democratie in het land, omdat de juridische toetsing van nieuwe wetten verdwijnt.

De voorgestelde dialoog zou de partijen dichter bij elkaar moeten brengen.

Lees ook:
Premier Netanyahu ontslaat defensieminister na kritiek op hervormingen
De Israëlische premier Benjamin Netanyahu heeft zijn minister van Defensie Yoav Gallant ontslagen. Gallant uitte zaterdag in een verklaring op televisie kritiek op de voorgenomen juridische hervormingen in het land. Hij deed een oproep om de wetgeving over de wijzigingen tijdelijk stil te leggen.