Zuid Afrika: geen borgtocht voor rabbijn Berland
Een rechter in Zuid Afrika heeft de afgelopen week het verzoek van rabbijn Eliezer Berland, om zijn opsluiting in de gevangenis van Johannesburg onrechtmatig te verklaren, afgewezen. De rechter acht de rabbijn onbetrouwbaar en het risico dat hij zal vluchten te groot. Berland (79) is leider van de chassidische Bratslav beweging in Israël en wordt gezocht wegens vermeende seksdelicten.
Verschillende keren dook Berland in het verleden op in Amsterdam, Volendam en op Texel, met in zijn kielzog honderden volgelingen. Op 11 september 2014 werd hij op Schiphol aangehouden. Hangende een rechtszaak, waarin hij zijn uitlevering door Nederland aanvocht, verbleef hij in Buitenveldert. Hij vluchtte in juli 2015 alsnog naar het buitenland nadat de Hoge Raad zijn uitlevering had toegestaan. Op 7 april van dit jaar werd hij in Zuid Afrika alsnog aangehouden
Rechter Fayeeza Kathree-Setiloane van de rechtbank in Johannesburg zei donderdag dat het verzoekschrift was gebaseerd op het standpunt dat de er sprake zou zijn van onregelmatigheden en onvolledigheid door een andere rechtbank die Berlands verzoek tot herziening van de uitwijzingsprocedure momenteel behandelt. De procedure zou daarom onrechtmatig zijn, waardoor het weigeren van borgtocht evenals zijn hechtenis opzij zou moeten worden geschoven. Kathree-Setiloane oordeelde echter dat de hoorzittingen over de uitwijzing en de borgtocht op geen enkele manier onrechtmatig waren en wees de argumenten voor vrijlating af. Ze verklaarde daarnaast dat Berland ‘zeer inventief’ was en over een goed netwerk beschikte, aangezien hij Nederland ondanks een borgtocht van 50.000 euro had ontvlucht en twee valse paspoorten bezat. Het weigeren van borgtocht was ook ingegeven, omdat naar het oordeel van de rechter zijn zaak om uitlevering te voorkomen weinig kans op succes heeft. Zij zei zich te realiseren dat Berlands gezondheid niet goed is en dat hij speciale dieetvoorschriften heeft, maar dat zij overtuigd was dat de gevangenis hiermee goed rekening houdt.
Na de uitspraak verzocht Berlands advocatenteam het Openbaar Ministerie om, gelet op de uitspraak, de uitlevering aan Israël zo snel mogelijk te realiseren. Zij gaven aan zich zorgen te maken over het welzijn van de rabbijn in de gevangenis en dat zij zonodig onmiddellijk een vliegticket konden verzorgen. De Officier van Justitie antwoordde dat indien dit verzoek schriftelijk zou worden gedaan daarop actie zou worden ondernomen. Het oorspronkelijke bevel tot uitzetting werd op 3 juni gegeven, maar Berlands advocaten gingen daartegen in bezwaar en verzochten om herziening van de gevolgde procedure.
Berland, in de Nederlandse media als ‘seksrabbijn’ betiteld, is sinds 2012 op de vlucht voor de Israëlisch autoriteiten. Hij wordt ervan beschuldigd enkele vrouwen te hebben aangerand, toen hij als hoofd van de Shuvu Bonim Yeshiva (talmoedhogeschool) in de Oude Stad van Jeruzalem actief was. In een poging aanhouding te voorkomen, reisde hij onder meer af naar Marokko, Nederland, Zimbabwe en Zuid Afrika, waar hij begin april alsnog tegen de lamp liep. Op 29 april werd hij gevangen gezet in afwachting van de ondertekening van het uitleveringsbevel.
In Israëlische en Joodse media in Zuid-Afrika verschenen de afgelopen tijd verschillende berichten, dat de opperrabbijn van Migdal Ha’emek, rabbijn Yitzchak Dovid Grossman, naar Zuid-Afrika was gevlogen in een poging Berlands vrijheid te bewerkstelligen. Na een ontmoeting tussen Grossman en Berland zou laatstgenoemde een ‘uitleveringsovereenkomst’ hebben ondertekend om naar Israël terug te keren. Op de website van jesjiewa Shuvu Bonim, plaatste Berland op 27 mei een brief en geluidsopname aan zijn volgelingen waarin hij zegt: “Ik heb besloten naar Israël terug te keren.
