Strijd om Druzen nu ook mediaoorlog – analyse

Terwijl in de Syrische provincie Sweida nog steeds Druzen worden aangevallen en vermoord door jihadistische milities, en Israël bombardementen uitvoert op Damascus; is in het westen een mediastrijd om de Druzen ontstaan. Zo ook in Nederland, waar voor- en tegenstanders van Israël elkaar in de media en op sociale media aftroeven. Hoe heeft deze nieuwe mediaoorlog zich ontwikkeld en waar gaat het heen?

De Druzen – een islamitische minderheid in de Levant, zie hier – moeten het in Syrië sinds enige tijd ontgelden. Sinds de machtsovername van Ahmad al-Sharaa, eind vorig jaar, zijn minderheden hun leven in het land niet langer veilig. Eerst werden Alavieten [een sjiitische minderheid, red.] vernederd, aangevallen en afgeslacht, en sinds enige weken zijn de Druzen in Sweida aan de beurt. Hen overkomt hetzelfde lot.

Bedoeïenen

De strijd zou volgens media vooral gaan tussen hen en Bedoeïenen, maar op allerlei plekken kwamen in de afgelopen weken beelden naar buiten van jihadistische milities en troepen van het Syrische regeringsleger die de Druzen vervolgen en vermoorden. President Ahmed Al-Sharaa zei deze minderheid te beschermen, maar in de praktijk kwam daar weinig van terecht. Daar komt bij dat hij zelf uit de jihadistische beweging afkomstig is.

Israël in actie

Israël reageerde door Syrië in het hart te bombarderen. Onder meer het ministerie van Defensie in Damascus werd aangevallen en ook andere plekken van de regering waren doelwit. Reden: wij komen voor de Druzen op. Deze bevolkingsgroep woont niet alleen in Syrië, maar ook in Israël, waar ze volledig geïntegreerd zijn in de maatschappij en ook dienen in het leger. In Israël worden Druzen niet onderdrukt. Wel wordt vrede met Syrië nu moeilijker, aldus kenners.

Petra Stienen

De situatie rond de Druzen in Syrië is activisten in Nederland en het westen niet ontgaan. Zij zijn aan hun eigen pr-oorlog begonnen om te bewijzen dat Israël goed of fout zit. Zo was er deze week Arabiste, oud-diplomate en ex-D66-senator Petra Stienen die optrad in het Radio 1-programma VPRO Bureau Buitenland, waar ze haar waarheid over Syrië en Israël verkondigde.

Met twee maten

Volgens Stienen, die enige jaren in Syrië woonde en werkte, mag Israël van de EU zijn gang gaan en ‘wordt er met twee maten gemeten dat Israël zomaar een buurland mag bombarderen’. Volgens haar zijn mensen in Syrië desperaat en ‘dachten ze dat ze zijn bevrijd van een dictator’. Volgens haar boksen Al-Sharaa en zijn mensen boven hun gewicht, en zou het mede daardoor komen dat het zo moeilijk gaat in Sweida.

Rode lap

Het optreden van Stienen werkte op X als een rode lap voor de stier bij pro-Israël-activisten en -opiniemakers. Volgens hen meten juist linkse opiniemakers, -politici, maar ook ngo’s en mensen uit de cultuurwereld met twee maten, omdat zij wel in actie komen tegen Israël – vorig jaar bijvoorbeeld met de pr-actie All Eyes on Rafah – maar ze nu stil zijn over het tragische lot van de Syrische Druzen.

‘Nieuwe Kaag’

Stienen wordt nu al vergeleken met oud-D66-leider Sigrid Kaag, die werd gewantrouwd omdat zij met een PLO-man getrouwd is. Over Stienens optreden schrijft journalist Bart Schut: ‘Bizar. Israël in Gaza volkomen onzinnig van ‘genocide’ beschuldigen en tegelijkertijd een mogelijke genocide goedpraten, enkel omdat Israël die probeert tegen te houden. Ziekelijke obsessies met Joden zijn ziekelijk. Daar is een woord voor’.

Tot de kern

Regisseur Eddy Terstall benoemde Stienen niet en kwam tot de kern: ‘Waarom nemen weinig mensen uit cultuurwereld het op voor Druzen. Is dat angst? Vinden ze lokale politiek belangrijker en willen ze Wilders niet in kaart spelen? Bij de moord op Alewieten of Yezidi hoorde je ook weinig. Moet er eerst een “groep” zijn om je bij aan te sluiten?’.

Verklaringen

Daarop reageerde PvdA-politica Keren Kirsch met verklaringen: ‘1. Bijna niemand kent de Druzen laat staan dat ze iemand kennen die Druzisch is. 2. Druzen zijn loyaal aan Israël 3. Druzen hebben geen geloofsgenoten’. Anderen vulden daar op aan dat ‘Druzen geen Palestijnen’ zijn als reden waarom mensen uit de cultuurwereld niet voor ze zouden opkomen.

PR-oorlog

Los van het Nederlandse gepingpong op X.com is er sinds een poosje een golf gaande aan berichten ver de Druzen in Syrië en het heldhaftige optreden van Israël. Pro-Israëlische influencers met groot internationaal bereik, zoals de Amerikaanse Montana Tucker en Israëlische Hen Mazzig, voeren een PR-strijd voor Israël aan de hand van de Druzen. Ook zij wijzen op hypocrisie van links en anderen, die volgens hen thans stil zijn.

Fatwa

De wereld is stil over Druzen die worden gebombardeerd en klemgezet, aldus Tucker, die zegt dat zij en Israël wel opkomen voor het goede. Ook in Nederland zijn uitingen voor de Druzen en de rol die Israël speelt door voor hen op te komen, onder meer door andere berichten te delen en het publiek te informeren. Zo is er zaterdag een fatwa tegen de Druzen uitgevaardigd door de Soenitische fatwa-raad van Syrië. Dit maakt Druzen vogelvrij, want Soennieten moeten een fatwa opvolgen.

Nederlandse media

In de Nederlandse media is in vergelijking met Gaza relatief weinig aandacht voor de Druzen. Natuurlijk loopt het conflict in Gaza langer, maar in wezen komt het op hetzelfde neer: onschuldigen worden gedood. Alleen sommige rechts georiënteerde media komen met verhalen over de Druzen en hun lot. Zo publiceerde De Telegraaf deze week een reportage over Druzen aan de Israëlisch-Syrische grens en kwam EW (voorheen Elsevier) met een draad op zijn site over de situatie.

Demonstratie

Op zaterdag vond in Den Haag een demonstratie plaats van Druzen in de polder. Ze maken zich grote zorgen over het lot van hun familieleden, naasten en broeders in Syrië en willen dat Nederland en de EU iets doen. Ook hier was het De Telegraaf die als een van de weinigen aandacht aan de Druzen besteedde. Het rechtse weblog GeenStijl komt voor de Druzen op, onder meer door te laten zien hoe ze van flats worden afgeworpen.

Analyse

Het blijft de vraag waarom niet-rechts georiënteerde media en anderen zo stil zijn over lot van de Druzen. Zijn ze er blind voor of is hun obsessie voor Gaza te groot? Of wordt het onderwerp naar proportie beoordeeld, omdat de Druzen – zoals Hirsch aanhaalt – relatief klein en onbekend zouden zijn. Niettemin is het een feit dat het relatief stil blijft aan de kant van links georiënteerde politici, ngo’s, opiniemakers en cultuurmensen.

Feit is ook dat pro-Israël-activisten, nu de Druzen in Syrië worden vervolgd, de gunstige uitgangspositie van de Druzen in Israël aanhalen om te laten zien dat dat land de enige democratie in het Midden-Oosten is. Na alle negatieve berichtgeving over Israëls optreden in Gaza kan een andere slag geslagen worden in de PR-strijd. Eventueel succes hangt samen met hoe lang en hoe erg de onderdrukking van de Druzen in Syrië zal worden: zodra het ‘rustiger’ is, gaat de meeste media-aandacht weer naar Gaza uit.