Toekomst – column Raya Lichansky

Dat de toekomst onzeker is en voorlopig wel even blijft, werd columnist Raya Lichansky dit weekend eens en te meer duidelijk. Tijdens een bruiloft kon zij even aan alle ellende van de wereld ontsnappen. Maar waar gaat dit daartoe?

Na een heerlijke, zorgeloze vakantie van tien dagen in Portugal met onze bijna tweejarige kleinzoon en zijn twee papa’s, wachtte ons thuis een vreugdevolle gebeurtenis: het huwelijk van onze neef. Op verzoek van het aanstaande echtpaar maakten we een weelderig versierde bruidstaart – onze specialiteit na inmiddels zes trouwpartijen in de familie – en begaven ons, feestelijk uitgedost, naar de locatie waar de trouwerij zou plaatsvinden.

Ze hadden een prachtige plek uitgezocht, midden in het groen van de Noordoostpolder. Het jawoord gaven ze elkaar onder een oude lindeboom, en ook de rest van de feestelijkheden vond buiten plaats. Dat de temperatuur flink daalde toen het begon te regenen en te waaien maakte niet uit: de kleine zestig genodigden, merendeels leeftijdgenoten van het bruidspaar, waren ongelofelijk gul met hun liefde, warmte en genegenheid, en wij ouderen deelden daarin volop.

Neef en zijn vrouw werden door alle aanwezigen met bergen goede wensen een stralende toekomst in gedragen.

Maar wat voor toekomst staat ze te wachten, vroeg ik me af toen we een het eind van de avond terugreden naar Leeuwarden en de autoradio ons genadeloos op de hoogte bracht van de meest recente ellende. De hele dag was de harde werkelijkheid van politiek en oorlog zo ver uit beeld geweest! We wisten ons omringd door jonge mensen die op een positieve manier in het leven staan en zich betrokken voelen bij de wereld.

Zou het nieuwbakken echtpaar, dat zo hoopvol en vol verwachtingen aan het leven samen begint, het aandurven om kinderen op deze grimmige wereld te zetten? De onzekerheid waarover mijn tafelheer, een bijna zestigjarige AirB&B-houder die afhankelijk is van verlenging van zijn vergunning om in Amsterdam een woonboot te exploiteren? En voor onszelf: hoe ver vooruit durven wíj nog plannen te maken? Langetermijndenken in deze onzekere tijd waarin de onstuitbare ruk naar beangstigend eng rechts onomkeerbaar is, gaat gewoon niet meer.

In ons beschutte, rustige leventje met een fijn huis, lieve vrienden en onze familie heel dichtbij, in een schone, veilige leefomgeving en met drie aanhankelijke katten, kunnen we de wereld wel aan, zolang we zélf kunnen bepalen wat we er van binnen laten komen. Wat een luxe om überhaupt zo naar het leven te kunnen kijken, bedenk ik me. Maar is de afstand van mijzelf tot de ver-van-mijn-bed-shows die zich afspelen in Oekraïne, Soedan, Niger, Israël en Gaza wel echt zo groot? Voor een paar uur je kop in het zand steken lijkt helend, maar de schok van de realiteit als je weer bovengrond komt, is gruwelijk.

Met deze gedachten word ik wakker op de ochtend na de bruiloft. Zoals elke zondag luisteren we naar VPRO’s OVT, waarin schrijver Abdelkader Benali een column uitspreekt. Daarin ontzenuwt hij effectief de uitspraken van Mona Keijzer over islam en Jodenhaat door de geschiedenis van de joden in zijn geboorteland Marokko te belichten. “Het verhaal van de Joden in de islamitische wereld verdient een genuanceerde benadering,” zegt hij. “Wat het niet verdient is gebruikt te worden door rechtsextremisten als stok om minderheden mee te slaan.” En gaat verder: “De BTW op boeken móet omhoog, want beschaving móet kapot om voor generaties dom-koppigheid veilig te stellen. Het onderwijs móet aan de populistische leiband en propagandapraat wordt de nieuwe waarheid.”

Benali zoekt redding bij geschiedenisdocenten, die voor hun vak in een prachtige tijd leven. “Pak de handschoen op en versterk het historische besef onder je leerlingen. Maar wacht niet te lang, want straks is het te laat.” Beluister de ingesproken column van Benali hier terug.