Zaanse stichting wil educatie over verschil Jodendom en Israël

Naar aanleiding van het onderzoeksrapport over de omgang van de Zaanse gemeenten in de bange jaren ’40-’45 met Joods vastgoed en Joodse gronden, heeft een stichting aangegeven wat met de compensatiegelden te willen doen. De Religieuze en Culturele Stichting Zaanstreek-Waterland maakt zich onder andere hard voor meer voorlichting over het verschil tussen het Jodendom en Israël. De gemeente heeft financiering toegezegd voor genoegdoening en projecten.

In de gemeente Zaanstad werd eerder onderzoek gedaan naar de omgang in de oorlog van de Zaanse gemeenten met Joods vastgoed en Joodse gronden, en in de periode daarna. De gemeenten die thans over Zaanstad vallen behandelden teruggekeerde Joden keihard. In de oorlog collaboreerden de ambtenaren flink met de bezetter. Veel afgenomen Joodse huizenbezittingen zijn na de oorlog nooit teruggegeven, zo ontdekten onderzoekers van de Radboud-universiteit in Nijmegen.

‘Extra onderzoek‘

De gemeente toonde berouw na het verschijnen van het rapport, afgelopen nazomer. Voorzitter Ruben Boas van de Joodse gemeenten in Noord-Holland zei tegen het Noordhollands Dagblad blij te zijn ‘dat eindelijk is vastgelegd hoe slecht de terugkerende Joden in 1945 zijn behandeld’. Omdat in het rapport slechts vier huizen worden behandeld, zou Boas zou graag een vervolgonderzoek zien naar wat er met de overige gebouwen is gebeurd.

Projecten

Op aanvraag van het Zaanse college van burgemeester en wethouders schrijft de Stichting Religieuze en Culturele Stichting Zaanstreek-Waterland nu een brief aan het college, dat een compensatie voor Joodse projecten in het vooruitzicht heeft gesteld. De stichting, die in aanmerking komt voor het coördineren van de projecten, denkt aan educatie over de Sjoa in de Zaanstreek, meer kennis opdoen van de geschiedenis van Joden in het gebied en informatieverspreiding over de hedendaagse Joodse identiteit.

Lesbrief

Andere projecten en onderwerpen waarover de stichting nadenkt liggen in ‘het ontwikkelen van een lesbrief of hand-out voor docenten, waarbij het accent ligt op snelle, motiverende en toegankelijke kennis van het onderwerp Holocaust in de Zaanstreek’. Voor de lesbrief zouden scholen ook een startsubsidie moeten krijgen en zouden vervolgactiviteiten kunnen worden ontwikkeld. Hierin moet worden gefocust op het verschil tussen Joden in Nederland, het Jodendom hier en de staat Israël.

Boekje en fietstocht

Andere ideeën van de stichting komen neer op het maken van een boekje over de Joodse geschiedenis van de Zaanstreek en het Jodendom in het gebied. ‘Hierin kan koppeling gemaakt worden met de Zaanse Struikelstenen en het jaarlijkse project Open Joodse Huizen / Huizen van Verzet’, aldus de stichting in de brief aan het college. Verder moet er meer onderzoek worden gedaan naar het Joodse verleden. Dat zou volgens de stichting kunnen worden gedaan door middelbare scholieren in het Zaans streekarchief. Ook wordt gedacht aan een fietstocht.