Schrijver Codex Leningrad bekend

De oudst bekende complete grondtekst van Tenach, de meer dan duizend jaar oude Codex Leningrad, is op schrift gesteld door Samuel ben Jacob, aldus meldt het Algemeen Dagblad.

Tot die conclusie komt onderzoeker Kim Phillips van het Tyndale House in Cambridge. Dat is woensdag bekendgemaakt. Samuel ben Jacob was in de tiende en de elfde eeuw een Joodse schriftgeleerde in Caïro. De codex is de basistekst van de meeste moderne bijbelvertalingen. Het auteurschap werd al langer toegeschreven aan Samuel ben Jacob, maar dit is nu ook wetenschappelijk vast komen te staan.

Een lang verborgen gebleven tekst uit 975, waarvan duidelijk is dat ook die van de hand is van Samuel ben Jacob, heeft uitsluitsel gegeven over het auteurschap van de Codex Leningrad. Het onderzoek ernaar werd mogelijk doordat de Nationale Bibliotheek van Israël een collectie van teksten uit Sint-Petersburg digitaal toegankelijk maakte.

De Codex Leningrad bevat kleine verschillen met andere Hebreeuwse basisteksten uit dezelfde tijd. Deskundigen zijn het er niet over eens of het hier gaat om verschrijvingen, of dat het gaat om keuzes die de masoreten –middeleeuwse Joodse geleerden die de tora-tekst voorzagen van klinker- en voordrachtstekens– gemaakt hebben.

De Codex Leningrad werd rond het jaar 1008 voltooid. Nu het auteurschap aan Samuel ben Jacob kan worden toegeschreven, maakt dat het mogelijk om nader onderzoek te doen naar de teksten waarin de Codex Leningrad afwijkt van andere grondteksten. “Voor het eerst is het voor deskundigen buiten Israël en Rusland mogelijk om de tekst van de Codex Leningrad te plaatsen tegen de achtergrond van vergelijkbare teksten in andere manuscripten waarvan ook bekend is dat ze geschreven zijn door Samuel ben Jacob,” aldus Phillips.

De Codex Leningrad wordt bewaard in de Nationale Bibliotheek van Rusland. Het geschrift kwam in de 19e eeuw in handen van een Russische handelaar. Het is onbekend hoe hij er aan gekomen is. Sinds 1863 wordt de codex bewaard in Sint-Petersburg. Daar ontleent de tekst ook zijn naam Codex Leningrad aan, omdat Sint-Petersburg tussen 1924 en 1991 Leningrad heette.