Aanslag op sjoel Heidelberg verijdeld, twee mannen gevat

In de Duitse stad Heidelberg zijn twee mannen gearresteerd op verdenking van het aanvallen van de synagoge. De ene (24) werd begin mei opgepakt en de ander (18) werd zaterdag meegenomen naar het bureau. Beiden bespraken een aanval op de sjoel. Het idee zou zijn geweest om zoveel mogelijk dodelijke slachtoffers te maken en om zich vervolgens door de politie te laten doodschieten. Vorige week drong een Algerijn in het huis van samenkomst in het Franse Rouen al binnen.

Een achttienjarige jongen uit Weinheim, in Baden-Württemberg, is zaterdag gearresteerd op verdenking van samenzwering tot moord. Zoals de parketten van Stuttgart en Karlsruhe en de Staatsrecherche bekendmaakten, zou hij in april met een andere man van gedachten hebben gewisseld over een mogelijke mes-aanval op de bezoekers van de synagoge in Heidelberg . De 24-jarige autochtone Duitsers zit sinds begin mei in hechtenis. Zijn appartement werd doorzocht, waarna hij opgepakt werd.

‘Het beoogde doel was het doden van één of meerdere bezoekers bij de aanval op de synagoge, gevolgd door een martelaarschap waarbij beide personen door de hulpdiensten wilden worden neergeschoten’, melden de autoriteiten. Het appartement van de achttienjarige, een Turkse Duitser, werd vorige week ook doorzocht en vervolgens werd hij eveneens gearresteerd. Er waren en zijn geen aanwijzingen voor gevaar voor sjoelgangers. Toch zijn er veel zorgen. De Israëlitische Religieuze Gemeenschap (IRG) van Baden meldt dat er een grote dreigingstoename is voor de Joodse gemeenschappen in de regio.

Een stevig oog

Een ‘moordlustige daad tegen het Joodse leven’ heeft voorkomen kunnen worden, zei minister van Binnenlandse Zaken Thomas Strobl (CDU) van Baden-Württemberg, het bondsland waar Heidelberg in ligt. De politie en het Bureau voor de Bescherming van de Grondwet hebben ‘een stevig oog’ voor de bescherming van het Joodse leven, aldus Strobl en ‘daarom konden we in een vroeg stadium ingrijpen’. Op 5 juni worden de parlementsleden van de Landdag in Stuttgart door hem over de gang van zaken geïnformeerd.

Volgens een woordvoerder hebben de autoriteiten vroeg genoeg ingegrepen. Zoals de Staatsrecherche in Stuttgart en de openbare aanklagers in Stuttgart en Karlsruhe dit weekend uitlegden, kwamen de bevindingen voort uit bewijsmateriaal dat door IT-experts was onderschept. In april chatten de twee jonge mannen over het vermoorden van bezoekers van een Joods huis van samenkomst in Heidelberg. Ook wilden ze zichzelf door de politie laten neerschieten om te sterven als ‘martelaren’.

Politie aangevallen

Op 3 mei werd het appartement van de 24-jarige in Bad Friedrichshall doorzocht. Dat ging er niet zachtzinnig aan toe: volgens de politie pakte de man tijdens de huiszoeking plotseling meerdere keukenmessen en vluchtte hij via een raam naar buiten. Agenten die buiten stonden, hebben hem daar aangehouden. In plaats van de messen neer te leggen, gooide hij opzettelijk een mes naar een agent en rende hij naar hem toe. Die schoot de man neer. De 24-jarige wordt daarom ook beschuldigd van poging tot doodslag en van een bijzonder ernstig geval van de mishandeling van hulpverleners.

In een gezamenlijke verklaring op vrijdag zeiden rabbijn Jona Pawelczyk-Kissin en bestuurslid Halyna Dohayman van de Joodse Gemeenschap van Heidelberg, dat ze zich zorgen maken over hun gemeenteleden. Ze vrezen dat die ‘zichzelf nu gaan opsluiten en niet meer naar onze diensten zullen komen. We proberen hun angst weg te nemen’. We gaan nu samen bespreken hoe we met de situatie om kunnen gaan, aldus beiden. “We staan ​​in nauw contact met de politie en versterken onze interne veiligheidsmaatregelen.”

Menselijke ketting

In Heidelberg kwamen vrijdagavond ongeveer 120 mensen samen om een menselijke ketting te vormen. Met zijn alleen stonden ze om het synagogegebouw heen. De solidariteit met de Joodse gemeenschap kwam in verschillende toespraken tot uiting. Rabbijn Pawelczyk-Kissin vertelde zender SWR dat hij zich grote zorgen maakt. De vermeende aanvalsplannen zijn ontdekt, maar niemand kan zeggen of er nog andere mensen bij betrokken zijn. Wie weten lopen er nog potentiële daders rond of brengt het anderen op het idee, aldus de rabbijn.

In Duitsland heeft ieder bondsland een eigen antisemitismecoördinator. In Baden-Württemberg is dat Michael Blume. Hij was opgelucht na het horen van de arrestaties. “Gezien de talrijke online bedreigingen wisten we allemaal van het gevaar,” vertelde hij vrijdag aan het Duitse persbureau DPA. Blume wisselde ideeën en informatie uit met de veiligheidsautoriteiten. “Ik heb vandaag al met de politie en de Joodse religieuze gemeenschappen gesproken over de arrestaties op basis van vermoedelijke antisemitische aanvalsplannen.” Zondag is het Lag Ba’omer. Dat Joodse feest moet veilig kunnen doorgaan, aldus Blume, die garanties van de autoriteiten gekregen heeft.

Waakzaamheid

De IRG Baden heeft alle leden van de Joodse gemeenschappen opgeroepen waakzaam te zijn. Het ging dit keer namelijk niet op een eenling, maar om twee mannen die samenwerkten. Burgemeester Manuel Just (CDU) van Weinheim bedankte vrijdag de opsporingsautoriteiten voor hun ‘professionele en succesvolle werk’. De politie heeft haar digitale opsporingswerk de afgelopen jaren aanzienlijk verbeterd en uitgebreid. Racisme en antisemitisme zijn altijd ‘een aanval op onze vrije basisorde’.

Antisemitische misdaden in Baden-Württemberg zijn aanzienlijk toegenomen in 2023 en verdubbeld vergeleken met 2022. Van de bijna 670 gevallen had bijna de helft een directe relatie met het conflict in het Midden-Oosten. Ook in buurland Frankrijk neemt het aantal antisemitische dreigingen toe. Vorige week resulteerde dat nog in een aanval van een illegale Algerijn in Rouen: deze eenling wilde de synagoge in brand steken, maar de politie kon hem tegenhouden. Hij viel agenten aan en vond vervolgens de dood. Vermoedelijk is er geen sprake van kopieergedrag in Heidelberg.