Bolivia en Israël herstellen diplomatieke relatie

Na ruim twee jaar keert Bolivia van zijn schreden terug: de diplomatieke band met Israël is hersteld. Beide landen hebben toenadering gezocht en gaan weer samenwerken. Het als andere Latijns-Amerikaanse landen zigzagt Bolivia waar het gaat om de diplomatieke relaties met Israël. Als het aan de Israëli’s ligt, openen de Bolivianen een ambassade in Jeruzalem.

In La Paz kwam in het najaar van 2023 een linkse regering aan de macht, die vervolgens besloot de diplomatieke relatie met Israël in de ijskast te zetten. Dat gebeurde na 7 oktober, de dag waarop Hamas Israël binnenviel en ruim 1.200 mensen vermoorde. Nu er weer een rechtse regering is, is de oude situatie weer hersteld. Eenzelfde draai heeft eerder ook in Argentinië plaatsgevonden.

Washington

De Israëlische minister Gideon Sa’ar van Buitenlandse Zaken ontmoette zijn Boliviaanse ambtgenoot Fernando Aramayo in Washington DC om een ​​verklaring te ondertekenen. Daarin werd overeengekomen om de bilaterale betrekkingen te herstellen. De ceremonie vond plaats in de residentie van de Israëlische ambassadeur in de VS, Yechiel Leiter.

Scheiding

Sa’ar: “Vandaag sluiten we het lange, onnodige hoofdstuk van scheiding tussen onze twee landen af. Onze twee landen hebben decennialang warme diplomatieke betrekkingen onderhouden. De hernieuwing van onze banden is een belangrijke en welkome stap. Israël is vastbesloten nauw samen te werken met de Boliviaanse regering op gebieden die beide landen ten goede komen.”

Belletje

In oktober gingen de Bolivianen naar de stembus. Ze stemden hun linkse president weg en vervingen die voor de rechtse kandidaat Rodrigo Paz. Daags na de verkiezingen pleegde Sa’ar een telefoontje naar Paz om te vragen of de diplomatieke betrekkingen konden worden hersteld. Die was daar positief over en nog geen twee maanden later was het dus zover in Washington DC.

Visumplicht

Paz zit er ideologisch in en gelooft dat Israël goed kan doen voor het Midden-Oosten en de wereld. Hij verklaarde dat hij ‘Bolivia wil leiden naar een heropening naar de wereld en het herstellen van de banden met Israël’. Een eerste daad is er al: de visumplicht voor Israëlische reizigers wordt afgeschaft. Andere maatregelen en stappen zullen nog volgen, mogelijk op zakelijk en wetenschappelijk gebied.

Ambassadeurs

De nieuwe buitenlandse beleidsstrategie onder Paz gaat voor een toenadering richting Israël en ‘een terugkeer naar vertrouwen, intelligente samenwerking en de banden die er altijd al zijn geweest, maar die nu nieuw leven worden ingeblazen met een modern perspectief’, aldus het Boliviaanse ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook worden er weer ambassadeurs benoemd van beide kanten.

Morales

Onder de vorige linkse regering, van de MAS-partij van voormalig president Evo Morales, werd de band met Israël al in 2009 verbroken. Dat had toen te maken met een mini-oorlog in 2008-2009 tussen Israël en Hamas. Toen protesten tegen Morales’ omstreden herverkiezing in 2019 hem onder druk van het leger tot aftreden dwongen, nam een ​​rechtse interim-regering de macht over.

Heen-en-weer

Daarmee kwam ook Israël weer in beeld. De nieuwe rechtse regering herstelde in 2019 de diplomatieke betrekkingen met de VS en Israël volledig, en probeerde tegelijkertijd veel van Morales’ links-populistische beleidspunten terug te draaien. Maar bij nieuwe verkiezingen in 2020 kwam de MAS terug in de regering, zij het zonder Morales en met een andere leider. Die regering is in oktober weggestemd.

Uitersten

Het heen-en-weer gaan van Bolivia’s relatie met Israël is kenmerkend voor Latijns-Amerikaanse landen, waar linkse en rechtse regeringen elkaar afwisselen. Omdat de contrasten tussen beide uitersten groot zijn – links is echt socialistisch en rechts is vaak echt libertair en conservatief – is er sprake van een aan- en uitknop bij de band met Israël. Dit is in Argentinië, Brazilië en Chili zo gebeurt en zal nog wel even doorgaan.

Jeruzalem

Israël is er intussen alles aan gelegen om, als de banden met landen goed zijn, hen te bewegen de ambassade te verhuizen van Tel Aviv naar Jeruzalem, dat het als zijn eeuwige, ongedeelde hoofdstad beschouwt. Volgens internationaal recht is de status van de stad nog niet rond, omdat de Palestijnen het oosten van Jeruzalem zien als de toekomstige hoofdstad van hun onafhankelijke staat. Veel landen hebben en houden hun ambassade daarom in Tel Aviv.