De meest Joodse liederen van Leonard Cohen

Leonard Cohen was de meest expliciet Joodse dichter/zanger sinds Koning David, wiens Psalmen hij op virtuoze wijze verwerkte in zijn liederen.

Cohen was de kleinzoon van twee beroemde Canadese rabbijnen, van wie één betrokken was bij de oprichting van veel van de belangrijke Joodse en zionistische organisaties in Montreal. De andere, die een thesaurus bij de Talmoed schreef, stond bekend als ‘Sar HaDikdukim’, oftewel de Prins van de Grammatici.

Cohen was zelf een meester van de taal en hij gebruikte in zijn teksten veel beelden uit Tenach en uit de Joodse liturgie die hij zeer goed kende. Zijn liederen waren soms bewerkingen van bekende Joodse gebeden en vertelden vaak de belangrijke verhalen uit het jodendom. Hieronder vijf van zijn meest Joodse liederen:

Hallelujah

Cohen’s meest beroemde lied, dat ook tientallen keren in cover-versies werd uitgebracht, verwijst expliciet naar de Psalem en de verhalen van de Joodse profeten, van Koning David tot Samson. De tekst begint als volgt:

Now I’ve heard there was a secret chord
That David played, and it pleased the Lord
But you don’t really care for music, do you?

Het tweede couplet voegt twee Bijbelse verhalen samen. Het begint met het verhaal van David, die Batsjeva begluurt terwijl zij een bad neemt op het dak, en eindigt met het beeld dat zij hem vastbindt en zijn haar afknipt, uiteraard een verwijzing naar het verhaal van Samson en Delila.

Who By Fire

Een ander zeer bekend lied van Cohen is ‘Who By Fire’, een bewerking van het ‘Unetane Tokef’, het centrale gebed van de Hoge Feestdagen. De tekst van het gebed gaat over het oordeel dat jaarlijks wordt geveld over ieder persoonlijk en beschrijft de verschillende manieren waarop mensen zullen leven, sterven, sterven, succesvol zijn en lijden in het komende jaar. Cohen neemt de tekst vrijwel letterlijk over:

And who by fire, who by water
who in the sunshine, who in the night time
who by high ordeal, who by common trial
who in your merry, merry month of May
who by very slow decay
and who shall I say is calling?

You Want It Darker

Eén van Cohen’s laatste liederen, ‘You Want It Darker’, werd twee maanden geleden uitgebracht. Cohen vertelt in dit lied over het zich voorbereiden op de dood. De zeer Joodse tekst heeft onder andere een refrein waarin Cohen zegt ‘Hineni, I’m ready my Lord’. ‘Hineni’ is Hebreeuws voor ‘Hier ben ik’ en dit is wat Abraham zegt als God hem opdraagt zijn zoon zijn zoon te offeren. Het is ook de naam van een gebed dat de chazzan zingt op Rosj Hasjana als voorbereiding in nederigheid. Een steeds terugkerende tekst in het lied is een echo van het Kaddisj, onder andere het gebed voor rouwenden.

Magnified, sanctified be thy holy name
Vilified, crucified in the human frame
A million candles burning for a help that never came
You want it darker, we kill the flame.

The Story of Isaac

Eén van Cohen’s meest  duistere liederen is een hervertelling van het verhaal van Isaak. Het spreekt vanuit het gezichtspunt van Isaak en stelt de ethiek van het verhaal aan de orde:

You who stand above them now
Your hatchets blunt and bloody
You were not there before
When I lay upon a mountain
And my father’s hand was trembling
With the beauty of the word.

And if you call me brother now
Forgive me if I inquire
Just according to whose plan
When it all comes down to dust
I will kill you if I must
I will help you if I can.

If It Be Your Will

De titel van dit lied is een vertaling van ‘Keen Jehi Ratson’, een liturgisch fragment dat direct aan God gericht is. Het lied richt zich ook tot God en de tekst bevat beelden uit Kabbalat Sjabbat, de met mystiek gevulde vrijdagavondgebeden die de Sjabbat verwelkomen:

If it be your will
If there is a choice
Let the rivers fill
Let the hills rejoice.

(met dank aan JTA)