Goudsmeder in Joodse wijk Antwerpen stopt na veel gedoe

In hartje Antwerpen ligt een goudsmederij, Value Trading, die al jaren te maken heeft met klachten uit de buurt. Door de werkzaamheden zouden omwonenden gezondheidsproblemen ontwikkelen. Joodse en niet-Joodse bewoners kwamen in het verweer, en organiseerden zelfs grote demonstraties. Na veel soebatten stopt de goudraffinaderij ermee.

Value Trading ligt in de Antwerpse stationswijk, op de hoek van de Jacob Jacobsstraat en Simonsstraat, vlak bij het Centraal Station. Het bedrijf verwerkt goud en andere edelmetalen. Om goud te kunnen raffineren, worden verschillende bijtende chemische stoffen gebruikt, waaronder salpeterzuur. Value Trading zegt dat alles keurig volgens de regels gebeurt, maar daarover wordt door omwonenden getwijfeld.

‘Meer kanker’

In de buurt met overwegend veel Joodse bewoners is het aantal ziektes en gevallen van kanker hoger dan in andere wijken van de Scheldestad. De orthodox-Joodse gemeenschap kwam samen met andere omwonenden in het verweer. Volgens hen is er een verband tussen het grote aantal kankerdoden in de buurt en de uitstoot van de fabriek. De buren eisten daarom dat de goudsmederij dicht moest.

Protest

Om hun eisen kracht bij te zetten, kwamen er grote betogingen met Joodse en niet-Joodse belanghebbenden. Zo was er onder andere een gebed door zeshonderd Joodse kinderen. Niet alleen ludieke acties, ook inhoudelijk werd tegenwicht geboden. Oncologen van de KU Leuven stelden het hoge aantal tumoren in de wijk abnormaal te vinden. De artsen schrokken ervan en vonden het ‘bizar’.

Demir boos

Vlaams minister Zuhal Demir (N-VA) van Omgeving bemoeide zich in 2022 met de zaak. Volgens haar kan het niet zo zijn dat een fabriek als deze middenin een drukke stadswijk ligt waar wordt gewoond. “Het spreekt voor zich dat het bedrijf niet op de juiste plaats gevestigd is,” brieste Demir, die besloot de vergunning voor het bedrijf in te trekken. Dat gebeurde tegen het adviezen van de Vlaamse Milieumaatschappij en Gewestelijke Omgevingsvergunningscommissie in.

Onderzoek

Er kwam alsnog een onderzoek naar de effecten van Value Trading. Het Departement Zorg en Stichting Kankerregister stelde in haar onderzoeksrapport, eerder dit jaar, dan Value Trading toch geen blaam treft. In de omgeving van de fabriek komen kankers niet meer voor dan in de rest van Antwerpen of de rest van Vlaanderen, zo luidde de conclusie van het departement.

Twintig kilo goud

Sinds het intrekken van de vergunning door Demir draaide de goudraffinaderij al op een zeer lage capaciteit. Dagelijks werd maximaal twintig kilo aan edelmetalen geanalyseerd en gesmolten. Het bedrijf stopt er nu definitief mee. ‘Ondanks alle objectieve onderzoeken door de bevoegde instanties die de foutieve percepties tegenspreken, is een normale exploitatie van ons bedrijf helaas onmogelijk geworden’, stelt een verklaring.

Stoppen

Woordvoerder Frederik Picard van Value Trading zegt tegen Het Laatste Nieuws: “Alle klanten zijn intussen op de hoogte gebracht. Het bedrijf wordt volledig stopgezet. Value Trading zal dus niet op zoek gaan naar een andere locatie om haar activiteiten verder te zetten.” Wat er precies met de fabriek gaat gebeuren, is nog onduidelijk. Er wordt gesproken over een mogelijke verbouwing van het pand tot woonappartementen.

Vlag uit?

In de Joodse wijk van Antwerpen kan de vlag uit. Bewoners en anderen hopen nu dat zij minder snel ziek worden en dat het aantal gevallen van kanker omlaag zal gaan. De tijd zal moeten uitwijzen of dit zal gebeuren. Zo nee, dan had Vlaams minister Demir het bij het verkeerde eind en moet er mogelijk opnieuw onderzoek worden gedaan.