Halsema en Maccabi botsen hard in brieven

Burgemeester Femke Halsema (GroenLinks) van Amsterdam heeft gereageerd op de brandbrief van Maccabi Nederland over onder meer het Gaza-statement van de gemeente. In haar reactie, die in handen is van Jonet.nl, trekt ze van leer tegen Maccabi-voorzitter David Beesemer en zijn bestuur, die zij verwijt ‘onterechte angst’ te zaaien onder Amsterdamse Joden. De Joodse sportvereniging geeft inmiddels gereageerd op Halsema’s schrijven en duwt terug.

De aanleiding voor de briefwisseling is een verklaring die de gemeente Amsterdam op 24 juli afgaf over de situatie in Gaza. De gemeente deed een oproep aan de regering om een ander standpunt in te nemen over de oorlog in de strook, aldus Halsema. Verder staat het Amsterdamse college van B en W achter de Palestijnen. Ook riep Amsterdam het kabinet toen op oorlogsmisdaden en mensenrechtenschendingen te veroordelen.

De boodschap van Halsema en de rest van het stadsbestuur schoot bij velen in actief Joods Nederland in het verkeerde keelgat, onder meer omdat de Israëlische kant van de zaak niet werd genoemd. Maccabi Nederland schreef daarop de brandbrief aan de politica. Niet alleen wordt zij er daarin op gewezen de Israëlische kant te hebben gemist, maar ook dat ze straatgeweld zou goedpraten. Verder waarschuwt Maccabi voor de gevolgen.

Antwoord Halsema

Halsema stuurde op vrijdag een antwoord aan Beesemer – zie beneden. Ze begint ermee dat ze haar reactie op Maccabi’s brief ‘even heeft laten liggen’ omdat ze die ‘schokkend’ en ‘kwetsend’ vindt. Ze is het ook niet eens met de inhoud van de brandbrief en vindt dat die ‘vele fouten’ bevat. Volgens haar zijn er in de afgelopen twee jaar ‘vele gesprekken gevoerd’ met Beesemer.

Tegen antisemitisme

‘U weet van mij dat ik altijd oog heb voor de pijn en het verdriet in de Joodse gemeenschap en dat ik er sta als de Joodse gemeenschap wordt aangevallen of wordt beperkt in haar uitingsvrijheid’, aldus Halsema. ‘U weet ook dat ik altijd scherp heb geïntervenieerd als Amsterdamse Joden verantwoordelijk worden gehouden voor wat er in Israël en Palestina gebeurt’. Vervolgens stelt ze tegen antisemitisme te zijn en daartegen te vechten.

Halsma: ‘Het wordt echter wel heel lastig als u zelf die scheiding negeert en een oproep tot humanitair mededogen met de bevolking in Gaza uitlegt als een impliciete vergoelijking van geweld tegen Joden in Amsterdam. Sterker, u stelt dat het Amsterdamse gemeentebestuur bewust een sfeer schept waarin Joden nog meer bescherming nodig hebben’.

Beneden peil

Volgens de politica zou Maccabi Nederland stellen dat ‘een oproep tot vreedzaamheid een oproep tot geweld’ is. Zij vindt dat beneden alle peil. ‘Nergens, maar dan ook nergens in het statement kunt u de geringste aanzet tot een dergelijke vergoelijking of van het creëren van een anti-sfeer tegen Amsterdamse Joden vinden. U daarentegen creëert onterechte angst onder Amsterdamse Joden’.

Scheiding

Ook zou Maccabi Nederland polariseren, stelt Halsema, die zegt ‘een scheiding’ te maken tussen de Hamas-aanval van 7 oktober 2023 en de huidige gebeurtenissen in de Gazastrook. Ze weigert in te gaan op de eisen van Beesemer en zijn bestuur, en is er niet gelukkig mee dat de brandbrief meteen werd geopenbaard. Daardoor zou Maccabi Nederland een nieuw gesprek met haar hebben ‘bemoeilijkt’.

‘Schoffering’

‘Na de afgelopen jaren van samenwerking en veelvuldig contact is dit een schoffering en u zet daarmee, wat mij betreft, ook een zeer bedenkelijke koers uit’, schrijft Halsema. ‘U wilt dwang uitoefenen op het Amsterdamse college om te zwijgen over mensenrechtenschendingen in Gaza, terwijl die in tal van (Nederlandse) steden en landen worden veroordeeld en ook in onze stad tot hevige emoties leiden. Dit zwijgen heeft u bovendien niet van het college geëist na de aanslag van Hamas; toen was u juist verheugd dat de stad zich uitsprak’. Ze sluit af met het verzoek aan Maccabi Nederland om het standpunt te heroverwegen.

Antwoord Maccabi

Een dag later kwam de Joodse sport en vrijetijdsvereniging met een antwoord op Halsema’s schrijven. ‘Uw verontwaardiging is duidelijk, maar juist omdat wij de afgelopen jaren regelmatig open met elkaar hebben gesproken, betreurt Maccabi het dat dit keer de afstand zo groot voelt’, schrijft Beesemer terug. Ook begrijpt zijn organisatie dat Halsema en co. zich uitspreken over de crisissituatie in Gaza.

‘Dat lokale bestuurders zich geroepen voelen onrecht in de wereld te benoemen, is een goed recht, maar het is dan eveneens de plicht om te erkennen dat die woorden gevolgen hebben, zeker wanneer ze vanuit het stadsbestuur komen. De woorden die u kiest, raken een deel van uw eigen bevolking hard, ook al is dat misschien niet uw intentie’, aldus de voorzitter van Maccabi Nederland.

‘Hoewel u aangeeft dat antisemitisme onacceptabel is, ontbreekt in uw verklaring expliciete erkenning van de angst, de pijn en de groeiende kwetsbaarheid van Joden in Amsterdam. In een stad waar Joodse kinderen op weg naar school worden uitgescholden, waar Joodse evenementen steeds meer beveiliging nodig hebben, en waar zichtbaarheid steeds vaker gevaar betekent, is zo’n erkenning niet alleen wenselijk maar ook noodzakelijk’

Intimidatie

Beesemer laat Halsema zien wat er na haar boodschap van 24 juli gebeurd is in Joods Amsterdam. ‘Kort na uw verklaring vond intimidatie plaats in Buitenveldert, tegen overwegend winkelend Joods publiek; op Joodse voordeuren werden stickers en graffiti met verwijzingen naar Gaza geplakt, en op sociale media verschijnen regelmatig uitingen van intimidatie tegen en bedreiging van Joden’.

Normalisering

‘Een stad als Amsterdam, met haar geschiedenis, zou hierin geen enkel misverstand mogen laten bestaan: vijandigheid en ressentiment tegen Joden is nooit een “begrijpelijke reactie” en mag op geen enkele wijze genormaliseerd worden door de woorden van het stadsbestuur’, aldus Beesemer tegen Halsema, die wordt gewezen op de gevolgen van haar woorden.

Geen balans

‘In uw brief herhaalt u beschuldigingen over de dood van kinderen, journalisten en hongersnood – maar zonder erkenning dat ook de toegenomen agressie tegen Joden in Amsterdam een urgent probleem is. Zo ontstaat de indruk dat deze toegenomen agressie een onvermijdelijk bijproduct van ‘Het conflict in het Midden-Oosten’ zou zijn. Wij verzetten ons krachtig tegen deze normalisering’, schrijft de Maccabi-voorzitter.

Dubbele standaard

Beesemer spreekt van met twee maten meten door Halsema. ‘Onze zorg is dat dit college in toon en focus te selectief is. Wanneer vergelijkbare mensenrechtenschendingen elders in de wereld veel minder aandacht krijgen, voelt dat voor ons als een dubbele maat. En wanneer de enige keer dat onze gemeenschap zich in uw woorden herkent, is bij de herdenking van het verleden, dan dreigt het heden ons onzichtbaar te maken’.

Conflict importeren

Maccabi Nederland concludeert dat het gemeentebestuur van Amsterdam het Israëlisch-Palestijns conflict zelf wil importeren naar Amsterdam. ‘Er is lang gezegd dat het importeren van “Het conflict” naar onze stad niet bijdraagt aan de rust in Amsterdam, noch aan een oplossing ter plaatse. Wij vinden het zeer zorgelijk dat dit pad nu verlaten lijkt te zijn’.

Onze stad

Beesemer: ‘Wij vragen daarom, indien het bestuur het nodig acht het conflict toch te importeren, om een werkelijk evenwichtige benadering, waarin Joodse Amsterdammers met een band met Israël – ongeacht politieke verschillen – volwaardig meetellen en zich altijd veilig blijven weten in “onze stad”‘. Desondanks is Maccabi bereid om opnieuw met Halsema in gesprek te gaan.

Vreedzaam verzet

‘Maccabi verwijst naar de Makkabeeën – Joodse strijders die opkwamen voor hun gemeenschap. Ons verzet is vreedzaam, legitiem en binnen de grenzen van de rechtsstaat. Maar één ding is zeker: wij kunnen niet zwijgen wanneer de veiligheid, waardigheid en gelijkwaardigheid van Joodse Amsterdammers op het spel staan’, schrijft Beesemer aan Halsema, die nog niet heeft gereageerd. De bal ligt nu in haar kamp.