Herdenking met een luchtje – Ruben Koekoek
‘Stel je voor. Aanstaande zomer kondigt een groep activisten aan om op 17 juli een alternatieve herdenking te houden ter nagedachtenis van de slachtoffers van MH17, gelijktijdig met de herdenking die door de nabestaanden wordt georganiseerd. De nabestaanden keuren deze herdenking om verschillende redenen sterk af. Ondanks dat houden de activisten voet bij stuk. Sterker nog, ze hebben de hangar waar de wrakstukken liggen afgehuurd en gedreigd met juridische stappen als de verhuurder alsnog de verhuur afzegt.
Dit scenario is uiteraard absurd. Maar eigenlijk is dit wat er vanavond gaat gebeuren bij de alternatieve Kristalnachtherdenking in de Uilenburgersjoel. Op negen november 1938 verwoeste een door de nazi’s georganiseerde pogrom 267 synagogen, 7.500 Joodse winkels en werden 92 Joden de dood in gejaagd. Dit evenement wordt gezien als het startschot van de Holocaust. Van de circa 140.000 Joden in Nederland werd later tussen 1940 en 1945 driekwart vermoord.
De Joodse gemeenschap zal vanavond hierbij stilstaan met een waardige herdenking. Minister-president Mark Rutte zal spreken in de Portugese synagoge. De organisatie is in handen van het Centraal Joods Overleg, de paraplu-organisatie waarbij alle grote Joodse verenigingen en gemeenschappen in Nederland bij zijn aangesloten.
Het platform ‘Stop racisme en uitsluiting’, voorheen ‘Nederland bekent kleur’, organiseert een alternatieve Kristelnachtherdenking. Tijdens eerdere edities werd tijdens deze bijeenkomst Israël met nazi-Duitsland vergeleken door Israëlisch-Arabisch knessetlid Haneen Zoabi. Abdou Menebhi (toenmalig voorzitter van de Stedelijke Marokkaanse Raad in Amsterdam) gebruikte de Kristelnachtherdenking als platform om te fulmineren tegen Israël.
Wat drijft de organisatoren om, onder het mom van een herdenking, de nabestaanden tegen het zere been te stoten? Mij werd dit pijnlijk duidelijk in de winter van 2009. Een winter waarin de oorlog tussen Hamas en Israël in de Gazastrook de gemoederen in Nederland flink bezig hield. Op het Museumplein werd een demonstratie georganiseerd tegen het Israëlische beleid. Dit mondde uit tot de grootste antisemitische manifestatie in Amsterdam sinds de Tweede Wereldoorlog. Gemaskerde deelnemers wapperden met vlaggen van terreurorganisaties Hamas, een organisatie die het doden van Joden als plicht in hun handvest heeft beschreven. De demonstranten riepen op tot intifada en de inmiddels befaamde leus “Hamas, Hamas, Joden aan het gas” werd gescandeerd. De organisator van dit evenement was precies dezelfde man die al jaren verantwoordelijk is voor de alternatieve Kristelnacht herdenking: René Danen. Ook andere betrokkenen zoals SP-politica Anja Meulenbelt en voormalig GroenLinks-lijsttrekker Mohammed Rabae, beide in het comité van aanbeveling van de alternatieve Kristelnachtherdenking waren hier aanwezig.
Hoe kan het zo zijn dat dezelfde organisatoren een bijeenkomst organiseren waar Joden dood gewenst worden en waar dode Joden herdacht worden? Het antwoord is simpel.
Sinds de Tweede Wereldoorlog is antisemitisme niet meer salonfähig. Het is onmogelijk om zoals Wilhelm Marr in 1879 de liga van antisemieten op te richten of zoals Edouard Drumont in 1886 het antisemitische pamflet 1879 “La France Juive” te publiceren. Dit is nu juridisch strafbaar en wordt maatschappelijk breed verworpen. De Joodse staat dient hiervoor als uitvlucht. Kritiek op Israël is uiteraard gelegitimeerd zoals het ieder vrij staat om iedere regering te bekritiseren aangaande hun track record op het gebied van mensenrechten, minderhedenbeleid of buitenlandpolitiek. Door de herdenking van Joden in te zetten om een politiek statement te maken tegen de Joodse staat is het toch mogelijk om Joden diep te krenken zonder voor racist uitgemaakt te worden.
Vanavond luister ik in de Portugese synagoge naar de woorden van de minister president. We staan stil bij de verschikkingen van de Kristalnacht en de noodzaak om herhaling te voorkomen. Een herdenking waar de slachtoffers van de Kristalnacht centraal staan en niet als middel worden ingezet om de politieke boodschap van de organisatoren kracht bij te zetten.’
Auteur: Ruben Koekoek
