‘In memoriam’ en Van der Laan naar Israël

IM Van der Laan
crescas

‘De fototentoonstelling In Memoriam over duizenden in de Tweede Wereldoorlog gedeporteerde en vermoorde Joodse, Roma- en Sinti­kinderen, vijf jaar geleden te zien in het Stadsarchief, gaat naar Israël. De foto’s hangen vanaf volgende week woensdag in het museum Ghetto Fighters’ House ten noorden van Haifa. Dit is nog te danken aan persoonlijke inzet van burgemeester Eberhard van der Laan.

Schrijver Guus Luijters stelde in 2012 met beeldredacteur Aline Pennewaard van het Stadsarchief het boek In Memoriam samen. Daarin staan drieduizend foto’s van kinderen die tussen 15 juli 1942 en 13 september 1944 vanuit Nederland werden gedeporteerd. Vanuit Nederland zijn in totaal 19.000 kinderen weggevoerd. Slechts duizend kwamen uit de kampen terug. De meesten werden binnen enkele dagen vergast.

De tentoonstelling en het gelijknamige boek maakten destijds veel emoties los. De foto’s en de hoeveelheid ervan waren confronterend: kiekjes in een park, op de gracht of het strand, van een poerimfeest, studioportretten, vakantiekiekjes en klassenfoto’s. De foto’s waren ingestuurd door familieleden die de oorlog hebben overleefd, vroegere buren, vrienden of klasgenoten. Ze kwamen uit Nederland, Israël, Amerika, Engeland en Australië. Mensen vonden de foto’s soms vergeeld, met vouwranden of krassen terug.

Na de publicatie van het boek en de tentoonstelling kregen de samenstellers van In Memoriam nog eens zevenhonderd nieuwe foto’s toegestuurd, die als bijlage bij het boek zit. Uit Israël kwam direct belangstelling voor het materiaal, maar door geldgebrek duurde het vijf jaar voor de expositie op reis kon.

“De Nederlandse ambassade, het Stadsarchief en de gemeente Amsterdam gaven geld, maar toch was er nog zo’n 50.000 euro tekort. Van der Laan vond het heel belangrijk dat de expositie naar Israël kon gaan en maakte zich er hard voor. Hij besloot in zijn eigen huis, de ambtswoning aan de Herengracht, een fundraising te houden. Nou daar wilde iedereen wel bij zijn. Binnen anderhalf uur was het benodigde geld binnen, voornamelijk uit Joodse hoek,” zegt Luijters, die dinsdag naar Haifa reist om de tentoonstelling te openen. In het museum komt een groot portret van Van der Laan.

Luijters vindt het belangrijk dat de foto’s ook in Israël te zien zijn. “Veel overlevenden zijn naar Israël geëmigreerd. Familieleden willen die foto’s natuurlijk ook bekijken. Voor de tentoonstelling is het toch een beetje thuiskomen.” Luijters houdt er rekening mee dat er weer nieuwe foto’s zullen opduiken. “In Amsterdam hadden we op de tentoonstelling één lege vitrine neergezet voor nagestuurde foto’s. Het werden uiteindelijk vijftien vitrines.”‘

Bron: Het Parool

Categorie: |

Home » Achtergrond » In memoriam » ‘In memoriam’ en Van der Laan naar Israël