Van der Laan overleden, geliefd in Joods Amsterdam
Burgemeester Eberhard van der Laan (62) is donderdag overleden aan de gevolgen van longkanker. Als burgervader had hij grote belangstelling voor de Joodse gemeenschap in zijn stad. Onder leiding van Van der Laan vonden onder meer dialoog-gesprekken plaats tussen Joodse en Marokkaanse Amsterdammers, maar ook tussen pro-Israëlische en pro-Palestijnse bewoners. Dit gebeurde vrijwel altijd in de ambtswoning aan de Herengracht. Lees in dit achtergrondartikel wat Van der Laan nog meer heeft gedaan en betekend voor Joods Amsterdam.
Van der Laan werd op 28 juni 1955 geboren in Leiden. Hij groeide op in Rijnsburg, waar zijn vader huisarts was. In de Tweede Wereldoorlog waren zijn ouders actief in het verzet. In die hoedanigheid hebben zij tijdelijk veel onderduikers in huis gehad. Hier zaten ook Joodse onderduikers bij, waaronder de latere Joodse journaliste en programmamaker Hanneke Groenteman. Zij werd als klein kind ondergebracht in de woning van de familie. De Tweede Wereldoorlog zou later een groot onderdeel zijn in Eberhard van der Laans morele kompas; onder meer in zijn houding naar de Joodse gemeenschap.
Voordat Van der Laan in 2010 burgemeester van de hoofdstad werd, was hij actief binnen de PvdA. Eerst onder meer als bestuurder van het PvdA-gewest Amsterdam, en later (1990-1998) als gemeenteraadslid en fractievoorzitter. Tussen 2008 en 2010 was Van der Laan minister van Wonen, Wijken en Integratie. Voordien was hij ook advocaat. In die hoedanigheid verdedigde hij AD-columniste Pamela Hemelrijk tegen de cineast Louis van Gasteren. Die laatste had in de oorlog een Joodse onderduiker gedood en Hemelrijk durfde in een column te twijfelen aan zijn motieven: was het roofmoord of niet? Daarop spande Van Gasteren een rechtszaak tegen haar aan, die mede dankzij de inzet van Van der Laan gewonnen werd door Hemelrijk. Lees hier meer over deze rechtsgang.
Als burgemeester toonde Van der Laan een bijzondere interesse in de Joodse gemeenschap. Niet alleen organiseerde hij de eerder genoemde dialoogtafels in de ambtswoning, maar ook was hij geregeld te vinden bij Joodse feesten en bijeenkomsten. Hij zocht Joodse bewoners, ondernemers en bestuurders op. Wel durfde hij de Joodse gemeenschap zijn mening te geven, ook al waren niet alle Joodse Amsterdammers het met hem eens. Van der Laan behandelde onder andere de dossiers ‘Joodse erfpacht‘, ‘stedenband Tel Aviv‘ en de Namenwand voor alle Nederlandse slachtoffers van de sjoa. Eveneens sprak hij elk jaar tijdens de Auschwitzherdenking in het Wertheimpark en was hij op 4 mei present op de Dam voor de Nationale Herdenking, waar hij twee keer een rede hield. De laatste was op 4 mei 2017.
Via deze weg wil de redactie van Jonet de familie en nabestaanden van Eberhard van der Laan condoleren. Wij wensen hen veel sterkte met dit grote verlies.
