Israël bereidt miljardenclaim voor tegen Arabische landen en Iran

Momenteel bereidt Israël een claim voor van 250 miljard dollar tegen zeven Arabische landen en Iran. Het geldbedrag wordt ingediend ter compensatie voor de bezittingen die honderdduizenden oriëntaalse Joden moesten achterlaten toen zij na de oprichting van de staat Israël uit die landen werden verjaagd. Aan de claim wordt nu al ruim anderhalf jaar gewerkt door de regering. Minister Gila Gamliel (Likud) van Sociale Zaken pleit ervoor om deze ‘historische onrechtvaardigheid’ recht te zetten. Een van de voorvechters is oud-minister Mordechai Ben-Porat (95), die ruim honderdduizend Joden uit Irak hielp te ontkomen.

Inmiddels zijn de eerste twee claims na langdurig onderzoek afgerond. De waarde van de bezittingen die de oriëntaalse Joden achterlieten, is door de Israëlische overheid berekend en gecorrigeerd naar de huidige tijd – met inflatie. Zo wil Israël van Tunesië circa 35 miljard dollar zien. Libië zou vijftien miljard moeten ophoesten. De andere landen die claims kunnen verwachten zijn Irak, Iran, Syrië, Egypte, Jemen en Marokko. Uit die landen kwamen per land honderdduizenden Joden noodgedwongen naar Israël, omdat de regimes hen verjaagden vanwege het bestaan van die staat. De meeste oriëntaalse Joden konden daar niets aan doen of waren niet betrokken bij Israël. In de Israëlische wet staan dat bij een eventueel vredesakkoord met de Palestijnen betalingen voor Joden uit Arabische landen en Iran op gang moeten komen.

Ex-minister Ben-Porat is een voorvechter van deze schadeclaim. Zelf behoort hij tot de grote groep Joden die uit Irak werd gegooid. “Wij Joden waren 2600 jaar in Irak, maar toen daar in 1941 de pogroms begonnen, was het niet mogelijk om langer te blijven. Wij moesten alles achterlaten,” aldus Ben-Porat in De Telegraaf. In 1945 kwam hij zonder koffers aan in het toenmalige Britse mandaatgebied Palestina. Het was een reis van dertig dagen. Vier jaar later ging hij terug naar Irak om lotgenoten te helpen naar Israël te vluchten. Zij kwamen daar in tentenkampen terecht. Jaren later zou Ben-Porat tijdens de Islamitische Revolutie van Iran naar dat land afreizen Joden te helpen weg te komen. Zelf wil hij thans ook een deel van de schadevergoeding, alhoewel hij verwacht het zelf niet mee te zullen maken. “Aan de andere kant: wij moeten ons gelukkig prijzen. Wij hebben het hier nu beter dan de de meeste Arabieren daar.”

Oriëntaalse Joden vormen momenteel de grootste groep naast de westerse Joden in Israël. De meesten kwamen naar Israël in de jaren vijftig, zestig en zeventig, toen de regimes in de Arabische landen en Iran hen prompt uitzetten vanwege het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Deze groep heeft het vaak moeilijk gehad met integreren, onder meer omdat de meesten vaak berooid en zonder bezittingen aankwamen in hun nieuwe land. Sommigen leefden jaren in tentenkampen. Nog steeds hebben de oriëntaalse Joden een achterstand, maar uit onderzoek blijkt dat ze die al behoorlijk aan het inhalen zijn.