JMW laat eigen behandeling Joodse oorlogswezen onderzoeken en maakt excuses

Joods Maatschappelijk Werk (JMW) laat haar rol in de omgang met en behandeling van Joodse oorlogswezen na de bevrijding onderzoeken. Dat heeft de Raad van Toezicht (RvT) van de Joodse zorgorganisatie besloten. Uit het onafhankelijke onderzoek moet onder andere worden meegenomen welke lessen er getrokken kunnen worden uit deze episode. Ook wordt er nu excuses aangeboden aan betrokkenen vanwege JMW’s afstandelijke juridische opstelling. De casus van oorlogswees Philip Staal vormt de aanleiding voor het besluit. Hij en anderen ‘hebben onvoldoende rust kunnen vinden’, aldus de RvT.

Staal maakte middels boeken en onderzoeken gewag van de opstelling van de organisatie tegenover Joodse oorlogswezen na de bange jaren ’40-’45. JMW ging dit jaar met hem in mediation, zo schrijft de RvT in een communiqué. ‘In de omgang met de heer Staal heeft JMW zich in het verleden ten onrechte laten leiden door een afstandelijke juridische opstelling, zoals het zich beroepen op verjaring. Ook is JMW onvoldoende de dialoog aangegaan over de noden van de heer Staal. JMW en Philip Staal zijn gestart met een mediation op 16 juli 2021. Op 15 november 2021 is de mediation beëindigd. Helaas zonder enig resultaat’.

JMW zal sowieso aandacht blijven houden voor de wezen. ‘In het kader daarvan wil de RvT door middel van additioneel onafhankelijk onderzoek meer zekerheid verkrijgen of JMW al dan niet verder iets heeft laten liggen richting de oorlogswezen’, aldus de bestuurders. In het verleden heeft de organisatie Joodse oorlogswezen geholpen met vragen over hun verleden en over de omgang met hun vermogens. Niet in alle gevallen was dat naar tevredenheid, zoals uit de casus Staal blijkt. De RvT zegt het te betreuren dat niet altijd de juiste afweging en empathie is getoond, en dat de behandeling niet naar eenieders tevredenheid is verlopen. ‘De heer Staal en mogelijk ook anderen hebben daarom op dit punt niet de verdiende rust kunnen vinden’.

Uit het communiqué: ‘De Raad van Toezicht is van mening dat het juist een organisatie als JMW niet past om zich bij gevoeligheden rond de oorlog op juridische formaliteiten, zoals verjaring, te beroepen. Van JMW hadden hier begrip, medeleven, compassie en een open houding gepast. Door haar opstelling heeft JMW de gevoelens van direct betrokkenen miskend en onnodig gekwetst. Daarvoor biedt de Raad van Toezicht in algemene zin, maar in het bijzonder aan de familie Staal, haar welgemeende en oprechte excuses aan’.

In de komende tijd zal JMW het gesprek aangaan met de Joodse oorlogswezen die dit op prijs stellen. Zo wil de organisatie uit eerste hand te horen hoe die deze groep het beste hulp kan bieden. De RvT: ‘In het kader hiervan zal JMW direct betrokkenen (oorlogswezen en hun nabestaanden) waar mogelijk blijven helpen om toegang tot informatie uit de archieven te verkrijgen’.