Kantar: online kritiek op Israël meestal gebaseerd op Jodenhaat

Uit een rapport van onderzoeksbureau Kantar blijkt dat tweederde van de anti-Joodse berichten op Twitter worden geplaatst onder het mom van kritiek op Israël of het zionisme. Het gaat vaak om overlappingen met oude antisemitische stereotypen. Niet alleen op Twitter, maar ook op sites, blogs en internetfora tiert antisemitisme onder het mom van Israël-kritiek welig. Op die plekken is ruim de helft van de antisemitische uitingen gerelateerd aan de Joodse staat. Het onderzoek werd uitgevoerd in opdracht van het CIDI. Die wil dat de overheid ingrijpt. Bekijk het onderzoek van Kantar hier.

Twitter
Kantar, voorheen was dit onderzoeksbureau TNS NIPO, onderzocht online antisemitisme in 2019 en vond in totaal 4.502 uitingen waarin woorden voorkwamen die in de query zijn opgenomen. Met een query wordt een opdracht bedoeld die aan een database wordt gegeven om een actie uit te voeren die ook potentieel gegevens teruggeeft. Tegenwoordig wordt de term ook gebruikt voor een zoekactie in een zoekmachine zoals Google. Zeker 71 procent van de gevonden antisemitische uitingen was afkomstig van Twitter. De overige uitingen (29 procent) zijn gepost op weblogs en fora. Ongeveer 750 Nederlandstalige antisemitische tweets en driehonderd websites. Ook klassieke antisemitische complottheorieën komen veel voor.

Allerlei complottheorieën
Het antisemitisme in de onderzochte tweets varieerde van ‘9/11 was een zionistisch geïnspireerd complot’ tot ‘Timmermans [Eurocommissaris Frans Timmermans, red] is een verrader wiens Joodse meester ons alsnog de goelag in wil hebben’. Van de antisemitische Twitterberichten is 68 procent gerelateerd aan Israël en bestaat 52 procent uit klassiek antisemitisme. Deze twee overlappen elkaar regelmatig. Zeker elf procent van de tweets bevat antisemitische verwijzingen naar de Sjoa.

Resonantie
Een op de zes antisemitische uitingen op Twitter zijn originele uitingen van antisemitisme (waarbij de tweet niet een reactie is op een antisemitische tweet). Dat gaat om ongeveer 133 originele antisemitische uitingen. De andere anti-Joodse uitingen zijn reacties op antisemitische uitingen, die tevens antisemitisch van aard zijn. Dit gaat om ongeveer 614 uitlatingen. Dat betekent dus dat elke tweet gemiddeld vier á vijf antisemitische reacties oproept. De verspreiding van antisemitisme komt daarmee voor een groot deel op het conto van de reacties in plaats van de originele plaatsers, aldus Kantar.

‘De Joodse lobby’
Daarnaast vond Kantar 286 Nederlandse websites, blogs en internetfora met antisemitisme. Klassieke Jodenhaat (79 procent) komt hier het meeste voor (klassiek antisemitisme is de stereotypering van Joden als samenzwerend, gierig en te machtig), gevolgd door antizionistisch antisemitisme (65 procent). Wederom is er geregeld sprake van overlap: complottheorieën over Israël of de ‘Joodse lobby’ bevatten aan de lopende band klassieke antisemitische elementen. Websites die eruit springen, en structureel antisemitisme bevatten, zijn bijvoorbeeld Maroc.nl en Marokko.nl, dit zijn blogs en fora die vooral door Marokkaanse Nederlanders worden gelezen.

Opdracht van het CIDI
Kantar deed het onderzoek in opdracht van het Centrum voor Informatie en Documentatie Israël (CIDI). De aanleiding was de jaarlijkse antisemitisme-monitor van de organisatie. In 2019 was er opnieuw een stijging van het aantal antisemitische incidenten te zien. Online werden 127 incidenten gerapporteerd. De meeste gevallen worden echter nog altijd niet gemeld. Dit geldt in het bijzonder voor antisemitisme op internet, terwijl uit onderzoek blijkt dat tachtig procent van de Joodse Nederlanders online antisemitisme ervaart.

Overheid moet ingrijpen
Door technische beperkingen konden Facebook, YouTube en Instagram niet in dit onderzoek meegenomen worden, maar daarover krijgt het CIDI juist veel meldingen binnen. Ook uitlatingen van Nederlanders in andere talen bleven buiten schot. De omvang van het probleem is vermoedelijk dan ook nog vele malen groter, aldus de organisatie. Het CIDI vindt het tijd dat sociale mediabedrijven en webhosters hun verantwoordelijkheid nemen en antisemitische en andere haatdragende content verwijderen. Als ze dit niet doen, moet de overheid ingrijpen en dit per wet regelen, aldus de club. ‘Veel van de meest walgelijke antisemitische content die wij aantroffen staat nog altijd op het internet’.

Grapperhaus
Het CIDI is blij dat minister Ferdinand Grapperhaus (CDA) van Justitie en Veiligheid werkt aan een plan om internetbedrijven aan te pakken die Jodenhaat en andere haatzaaiende berichten niet binnen 24 uur weghalen. Dit is een belangrijke stap, en het onderzoek van CIDI laat zien dat dit harder nodig is dan ooit. Eveneens moeten aangiftes van (online) antisemitisme nu echt opgepakt worden zodat daders gestraft kunnen worden. Het CIDI hoopt dat de Nationaal Coördinator Antisemitismebestrijding hier in samenwerking met het CIDI en Justitie werk van zal maken. Vorige week besloot een meerderheid van de Tweede Kamer dat zo’n coördinator er moet komen.

Lees ook:
Onderzoek naar discussie over Joden op Twitter legt harde feiten en patronen bloot
Dat het antisemitisme wereldwijd toeneemt, is al bekend dankzij onderzoek in binnen- en buitenland. Maar tot nu toe was er nog geen goede analyse gemaakt over hoe er op Twitter over Joden wordt gesproken. De Groene Amsterdammer deed mede daarom uitgebreid onderzoek naar het Joodse thema op Twitter in het Nederlandse taalgebied.