Koning spreekt over Israël en Gaza in troonrede

Nederland wil de EU volgen waar het gaat om het conflict tussen Israël en de Palestijnen. Ook gaat er geld naar Gaza om de bevolking daar te helpen. Dat zei koning Willem-Alexander in de troonrede op Prinsjesdag, waarin hij ook zei te hopen dat het conflict de mensen in Nederland niet nog verder verdeelt. Het ging tevens kort over de veiligheid van Joden. De tekst van de troonrede was geschreven door demissionair-premier Dick Schoof.

Nederland kan meer druk zetten waar het gaat om een staakt-het-vuren in Gaza, aldus de koning in Den Haag. “Het kabinet blijft zich inzetten voor een einde aan het geweld en een toekomstperspectief voor alle inwoners van de regio. De eerste voorkeur gaat daarbij uit naar een gezamenlijke Europese aanpak,” aldus het staatshoofd in de Koninklijke Schouwburg.

“Velen in ons land voelen zich diep betrokken bij de toekomst van Israël en de Palestijnen, en zijn uitermate bezorgd over de noodsituatie in Gaza. Iedereen wil dat er zo snel mogelijk een einde komt aan het menselijk leed. Het kabinet hoopt vurig, en zal zich er ook voor inzetten, dat mensen rond dit onderwerp niet nog meer tegenover elkaar komen te staan,” zei de koning.

Verder kwam de veiligheid van Joden aan bod, onder andere op straat. “We kunnen niet accepteren dat meisjes en vrouwen zich op straat niet veilig voelen, of mensen met een keppeltje op of hoofddoek om, of dat twee mensen van hetzelfde geslacht niet hand in hand kunnen lopen. Dat vraagt iets van de hele samenleving, maar ook van politiek en bestuur.” Dat er een veiligheidsfonds komt voor Joods Nederland, zei de koning niet.

Gegijzelden

Van eensgezindheid of neutraliteit over het onderwerp was in de schouwburg weinig te merken. Tweede en Eerste Kamerleden dosten zich uit om steun te betuigen voor de ene of andere partij in het conflict. BBB-voorvrouw kleedde zich in een blauw-witte jurk, verwijzend naar de Israëlische vlag, en had een gele sjaal om, verwijzend naar de gegijzelden in Gaza. Zij verklaarde zich namens haar partij zo solidair.

Palestijnen

Anderzijds was er DENK-lijsttrekker Stephan van Baarle, die een Palestijns sjaaltje om had. Ook de andere DENK-Kamerleden droegen Palestijnse kleuren. Het Volt-Eerste Kamerlid Gaby Perin-Gopie had een keffija om. Zij was eerder geregeld met GroenLinks-PvdA-Eerste Kamerlid Farah Karimi als ‘Palestijns’ in de senaat. PvdD-leider Esther Ouwehand was verkleed als watermeloen, de vrucht die pro-Palestijnse activisten als teken gebruiken.

Ariane

De Oranjes trokken zich niets van de bonte kleurenpartij in de zaal aan en deden wat ze moesten doen. De koning sprak de troonrede vloeiend uit en verhaspelde zich niet. Prinses Ariane maakte haar debuut: zij moest er voor het eerst bij zijn omdat ze dit jaar achttien jaar geworden is. Vanaf nu in het koninklijke gezin als geheel aanwezig op Prinsjesdag.

Grondwet

De troonrede moet volgens de grondwet worden voorgelezen door het staatshoofd op de derde dinsdag in september. Dat komt omdat de koning onderdeel is van de regering. De toespraak wordt geschreven door het kabinet, waar Willem-Alexander geen deel van uitmaakt. Dit jaar gaat het om een zogeheten beleidsarme Troonrede en miljoenennota, omdat het kabinet demissionair is.

Debat

De koning brak een lans voor een publiek debat dat normaal wordt gevoerd. “Debat en verschil van inzicht horen bij een levende democratie. Maar wat er ook bij hoort, is de bereidheid elkaar over die verschillen heen op een volwassen manier de hand te reiken. Het spreekt vanzelf dat het kabinet die opdracht om te beginnen op zichzelf betrekt, met als doel tot oplossingen te komen voor problemen en zorgen die breed in de samenleving leven.” De Tweede Kamerleden kunnen dat omarmen door het debat in de Algemene Politieke Beschouwingen normaal aan te gaam.