Kopstukken Joods-Frankrijk veroordelen Zemmour en zetten zich tegen hem af

Hoewel Éric Zemmour door bepaalde Joodse media in Nederland wordt opgehemeld en ‘de Franse Pim Fortuyn’ wordt genoemd, moet georganiseerd Joods Frankrijk weinig hebben van de rechts-radicale presidentskandidaat, die momenteel hoge ogen gooit in de peilingen voor de presidentsverkiezingen van aankomend voorjaar. Zemmour is van Joodse komaf, maar verdraait de geschiedenis waar het gaat om het Vichy-regime en de Sjoa, en jaagt Franse Joden de gordijnen in met andere uitspraken. Rabbijnen, historici en watchers zijn bezorgd. Zemmour was jarenlang een tv-persoonlijkheid. Kopstukken uit Joods Frankrijk vertrouwen erop dat Joodse kiezers niet op de rechts-radicale politicus zullen stemmen.

Concurrent Le Pen
De conservatieve schrijver, journalist, opiniemaker en tv-presentator – van 2019 tot 2021 presenteerde de 63-jarige Zemmour een dagelijkse tv-show op de zender CNews – positioneerde zich sinds de zomer steeds vaker met actuele politieke standpunten. Hij sneed thema’s als integratie, migratie en identiteit aan en liet er geen gras over groeien dat hij de islam als gevaar ziet voor Frankrijk en Europa. Met zijn uitlatingen haalde hij veelvuldig de media en langzaamaan werd hij als serieuze concurrent gezien van Marine Le Pen, leider van het rechts-radicale Rassamblement National (RN, voorheen Front National). Zemmour werd getipt als presidentskandidaat en stelde zich onlangs kandidaat.

Rol van Vichy
Zemmour baarde eveneens opzien door te stellen dat het Vichy-regime ervoor zorgde dat er minder Franse Joden in de Sjoa zijn vermoord. In de Tweede Wereldoorlog werd Frankrijk na de Duitse bezetting verdeeld in twee zones: een Duits deel en een fascistisch Frans deel, waarvan het regime in de stad Vichy bivakkeerde. In ‘Vichy-Frankrijk’ werden alle anti-Joodse wetten uitgevoerd en werden Joden actief opgespoord en weggevoerd naar het Oosten om daar te worden vermoord. Niets wijst erop dat Vichy het ‘beter’ maakte voor de Joden in dit deel van Frankrijk. Toch werden er in heel bezet Frankrijk relatief minder Franse Joden vermoord dan in bijvoorbeeld Nederland. Dat komt vooral omdat de Franse administratie minder goed op orde was en onderduikers daar relatief minder snel werden ontdekt. Ook hoefden Franse onderduikers meestal niet te betalen voor hun geheime verblijf.

Pétain
Volgens Zemmour zou Vichy de Franse Joden hebben beschermd en buitenlandse Joden in het gebied hebben ‘weggegeven’. Met dit argument wordt geprobeerd generaal Philippe Pétain, het collaborerende hoofd van Vichy-Frankrijk, neer te zetten als ‘redder van de Franse Joden’ tijdens de nazi-bezetting tussen 1940 en 1944. Toch zit Zemmour er naast. Uit historisch onderzoek blijkt dat er in Frankrijk weliswaar relatief minder Joden werden vermoord dan in België en Nederland, maar dat dit niet kwam door Pétain. Het Vichy-beleid was gericht op alle Joden in het gebied en ook was er een gebrek aan middelen uit nazi-Duitsland om de wegvoer-operatie van Joden als geheel uit te voeren.

‘Kleine Berber-Jood’
Franse rabbijnen uiten kritiek op Zemmour. Volgens hen wil hij de geschiedenis verdraaien uit eigen electoraal gewin. De politicus koketteert met zijn Joods-Algerijnse afkomst en noemt zichzelf ‘een kleine Berber-Jood die van de andere kant van de Middellandse Zee kwam’. Rabbijn Chalom Lellouche uit Levallois-Perret zegt tegen Al Jazeera dat de woorden van Zemmour ‘ons beledigd en bezorgd hebben gemaakt. We kunnen onze geschiedenis van vandaag niet herschrijven, de geschiedenis van de Joden in Frankrijk’. Ook opperrabbijn Haïm Korsia is niet blij met Zemmours uitlatingen. Hij noemt hem zelfs ‘antisemitisch’ en ‘racistisch’.

Toulouse misbruikt
Marc Knobel, een Frans-joodse historicus die onderzoek doet naar antisemitisme, heeft eveneens kritiek op Zemmour. Hij wijst op de eerdere uitlatingen Franse burgers met niet-Franse voornamen hun naam zouden moeten veranderen om te assimileren. Tegelijkertijd stellen watchers en deskundigen dat Zemmour de aanslag op een Joodse school in Toulouse van 2012 zou misbruiken om het gevoel van verbondenheid van de rouwende families in twijfel te trekken. Knobel: “Mijn vader, die Frans was, droeg op tienjarige leeftijd de gele ster. Hij moest zich verstoppen. Hij onderging wat anderen ondergingen, dat wil zeggen: discriminatie, uitsluiting van alle scholen en alle banen, de arrestaties, de deportaties. Over dit soort onderwerpen maak je dus geen grapjes.”

‘Reconquista‘
Ondanks dat hij Joods is, heeft Zemmour gezegd bewondering te hebben voor antisemitische figuren zoals Maurice Barrès, een Franse romanschrijver, journalist en politicus die stierf in 1923, en Charles Maurras, de overleden nationalist en geleerde. De politieke partij van Zemmour heet Reconquête (Herovering). Volgens critici is dit een knipoog naar de Spaanse Reconquista – de periode in de Spaanse geschiedenis waarin christelijke troepen moslims en Joden van het Iberisch schiereiland verdreven. Volgens Knobel doet het geloof van Zemmour er weinig toe: “Wat hem verbindt met de antisemitische geschiedenis is zijn extreemrechtse ideologie. Zijn woorden zijn extreem hard jegens minderheden, immigranten en vluchtelingen, omdat er een politiek continuüm is. Zijn ideologie draagt ​​hem en maakt hem tot een extreemrechtse man.”

Stemadvies CRIF
Zelf wuift Zemmour alle kritiek weg en zet hij het neer als de elite tegen hemzelf, een veel gebruikte tactiek van rechts-radicale politici. Voorman Francis Kalifat van de Frans-Joodse paraplu-organisatie CRIF heeft de Joden opgeroepen niet op Zemmour te stemmen, waarna Zemmour sprak van ‘de nuttige idioot Kalifat’ en hem uitnodigde om samen een sjoel te bezoeken om te zien wie het hartelijkst zou worden begroet. Niettemin ziet het er naar uit dat Joden niet massaal op Zemmour zullen stemmen, onder meer omdat Joden in alle partijen van Frankrijk prominent vertegenwoordigd zijn en er dus keuze genoeg is. Het stemadvies van de CRIF weegt voor Joden die actief zijn in georganiseerd Joods Frankrijk mogelijk zwaar.

Jean-Marie Le Pen
Momenteel is Marine Le Pen de grootste concurrent van Zemmour. Eerder probeerde zij de opiniemaker binnen te halen, maar hij begon voor zichzelf en haalt naar nu in de peilingen in. Haar vader, oud FN-leider en antisemiet Jean-Marie Le Pen, heeft al aangekondigd op Zemmour te gaan stemmen. Met dit in het achterhoofd waarschuwt rabbijn Lellouche voor Zemmour. Hij pleit voor het versterken van de interreligieuze dialoog en zegt ‘bijzonder verontwaardigd’ te zijn over de islamofobie van Zemmour. Zo heeft de politicus heeft eerder gezegd dat moslims Franse buurten ‘koloniseren’. Ook stelde hij dat de islam ‘een ​​religie van terreur’ is.

Franse Trump
Zemmour, die door deskundigen vergeleken wordt met Donald Trump (dat was eveneens een tv-persoonlijkheid die voor het presidentschap in de VS ging, en met succes), scoort momenteel ongeveer veertien procent in de peilingen voor de Franse presidentsverkiezingen. Dat is evenveel als Marine Le Pen. Zittend president Immanuel Macron haalt 23 procent en de centrumrechtse kandidaat Nicolas Dupont-Aignan scoort negentien procent. De Fransen kiezen hun president in twee rondes. Alleen de twee hoogst scorende kandidaten in de eerste ronde gaan door naar de tweede ronde. In het verleden behaalden Marine Le Pen en haar vader Jean-Marie de tweede ronde, en verloren zij zwaar van hun tegenkandidaat omdat de meeste Fransen niet op een rechts-radicale kandidaat willen stemmen.

Over Zemmour
Éric Zemmour werd ruim 63 jaar geleden geboren in Frans Algerije. Zijn ouders zijn Algerijnse Joden die in 1952 naar Frankrijk emigreerden. Zijn familie behoort tot de pieds-noirs (‘zwartvoeten’), een groep Fransen die uit Algerije vertrok of verbannen werd. De familie vestigde zich in de Parijse voorstad Montreuil. Daar kijkt Zemmour met genoegen op terug, omdat dat volgens hem een periode was waarin Joden en Arabieren in zulke plaatsen vreedzaam samenleefden. Dit veranderde door de massale migratie van moslims naar Frankrijk, die zich in deze voorsteden vestigden, aldus de politicus. Volgens Zemmour gaan de islam en Frankrijk niet samen. Deze mening in combinatie met de ultra-rechtse ideologie vormen de basis voor de politicus Zemmour.

Analyse
Naar alle waarschijnlijkheid zal Zemmour goed scoren onder het deel van het Franse electoraat dat zich al decennia zorgen maakt over de ziel van Frankrijk. Het gaat om kiezers die het gevoel hebben niet meer mee te tellen, om nationalisten, ultra-conservatieven en rechts-radicalen, maar ook om mensen die de politieke elite zijn gaan wantrouwen door de coronacrisis. In peilingen eindigt Zemmour geregeld als tweede achter president Macron. Andere enquetes laten zien dat hij veertig tot 45 procent van de stemmen kan halen als hij in de tweede ronde komt. Echter, de ervaring met ultra-rechtse kandidaten in de tweede ronde leert dat ze het afleggen tegen de gematigde kandidaat van de andere partij. Dit was in 2002 het geval bij Jean-Marie Le Pen en zijn tegenstrever Jacques Chirac en in 2017 toen Marine Le Pen het in de tweede ronde opnam tegen Macron.

Wat betekent dit alles voor de Joden in Frankrijk? In de laatste twee decennia is het Joodse leven in Frankrijk meer onder druk komen te staan. Discriminatie en antisemitisme, of het nu uit extreemrechtse of islamitische hoek komt, nemen toe en ook zijn er aanslagen geweest. Terreurdaden zoals de schietpartij in de Joodse school in Toulouse (2012) en het wapengekletter in de kosjere supermarkt in Parijs (2015), maar ook dodelijke aanslagen op individuen zoals Mireille Knol of Sarah Halimi. In de jaren 2010 nam het aantal Franse Joden dat naar Israël emigreerde een vogelvlucht, hoewel uit recente cijfers blijkt dat er ook veel terugkeerders zijn die het in Israël niet redden of hun thuis missen. Het Joodse leven in Frankrijk staat onder druk, maar toch blijft het de vraag of de Franse Joden massaal voor Zemmour zullen kiezen. Zijn uitlatingen over de Sjoa zullen niet zo gauw worden vergeten.

Lees ook:
Protest in Frankrijk tegen oplaaiende Jodenhaat – 96 Joodse grafstenen beklad
In Parijs is een demonstratie gehouden tegen het oplaaiende antisemitisme in het land. Enkele duizenden mensen kwamen naar het plein bij het nationale Holocaustmonument om hun ongenoegen over Jodenhaat kenbaar te maken. President Emmanuel Macron legde een krans bij het gedenkteken en stond stil bij de slachtoffers van de Sjoa. Eerder op dinsdag werden in Quatzenheim, in de oostelijke provincie Elzas, bijna honderd Joodse graven vernield en beklad. Dit is het zoveelste incident in korte tijd op Franse bodem.