Lachen om Leon de Winter – column Awraham Meijers
‘Tijdens mijn bezoek aan Berlijn, afgelopen september, was ik in het Käthe Kollwitz Museum. Een prachttentoonstelling waar een deel van Kollwitz’ oeuvre is te zien. Ik had haar werk wel “in het echt” gezien, maar nu zag ik de expressionistische tekeningen en beeldhouwwerk onder één dak. Fantastisch! Käthe Kollwitz (geboren in 1876 als Käthe Schmidt. Overleden op 22 april 1945) was een heldin, want ze hield vóór en tijdens de Tweede Wereldoorlog haar rug recht. Al in 1933 bestempelden de nazi’s haar kunst als Entartet. Persoonlijk vind ik dit een eretitel, maar ja, een dergelijke uitverkorenheid betekende ook dat er vanaf dat moment geen werk meer is, geen opdrachten, geen exposities. Na dit Berufsverbot volgde ontslag bij de Berlijnse academie, waar ze als hoogleraar was verbonden aan de grafische afdeling. Vervolgens werd ze uit de orde “Pour le Mérite für Wissenschaften und Künste” geschopt, het instituut waar haar in de jaren twintig deze onderscheiding is opgespeld door ridders van die Orde. Käthe Kollwitz was de eerste vrouw die als lid tot deze exclusieve club is toegelaten en ook de eerste vrouw die de deur is gewezen. Ja, de invloed van de bruinhemden was luid en duidelijk.
Na afloop van het museumbezoek was het tijd voor een kop koffie. Geen probleem, want ziet; tegenover het museum is het Literaturhaus met een terras dat uitzicht biedt op een park. Dus huppekee, daar heen. Voor de ingang van het Literaturhaus stonden twee afficheborden met op het rechtse een levensgrote portretfoto van Leon de Winter, op het andere een foto van Connie Palmen. Kwam toch even het Nederland-gevoel bij mij naar boven: kijk nou toch eens mensen; Leon de Winter midden in Berlijn. De grote schrijver. Onze Leon, zou ik haast zeggen. En onze Connie dan? Ook in Berlijn. Onze Connie – toch? Nou ja, voor talloze lezers is het inderdaad onze Connie, ik heb echter niets met haar werk. Maar dat ze in dat mooie Berlijn pontificaal was geafficheerd is toch prachtig.
Enkele weken geleden zat onze Leon in het kader van de Amerikaanse verkiezingsstrijd bij “Pauw” aan tafel. Hij heeft in de Verenigde Staten gewoond en dan mag je verwachten dat hij het land, de mentaliteit en de politieke mores kent. Tot mijn verbazing vond hij het discussieniveau tussen beide presidentskandidaten zo amusant dat hij er om moest lachen. Leon lachte om platvloerse jij-bakken van Donald Ramp, de boze multimiljonair met narcistische trekken, die binnenkort de machtigste man van de wereld zal zijn. Dat vindt Leon de Winter vermakelijk.
Wellicht vergaat hem het lachen snel, aangezien die grappige gekozen president zegt wat hij vindt, hij vindt zichzelf géwéldig – narcistisch, weet je wel. Inmiddels heeft die olijkerd via filmpjes op internet de (Amerikaanse) wereld laten weten hoe hij, geweldig bruggenbouwer die hij is, zijn relatie met de media ziet. En die ziet er niet jofel uit.
De traditionele ‘president-elect’-persconferentie is er merkwaardigerwijze nog steeds niet geweest, maar via filmpjes, Facebook en Twitter beweert Ramp overal op zijn pad de hem niet goedgezinde (dus vijandige) media tegen te komen. Nou, die zal hij het leven heel zuur maken: “Believe me”. Er is namelijk één ding helder in zijn statements; hij wil de absolute regie hebben. Tegenspraak ongewenst. Want mediabeleid is Donalds ding, als het ware. Het hem niet gunstig gestemde journaille moet op afstand worden gehouden. Duimschroeven, begrijp je? Om daar geen misverstand over te laten ontstaan heeft hij tv-directies en journalisten bijeengeroepen om hen te vertellen dat hij “een vriendschappelijke en productieve relatie” met hun wil opbouwen.
Vriendschappelijk? Pardon! Moet een journalist vriendschappelijke relaties met politici “opbouwen”? Dus in Nederland hebben (parlementaire) journalisten een amicale band met premier Rutte? Onze Mark, zeg maar. Misschien doelt Ramp op de rondborstige band tussen journalisten in Rusland en Turkije, en hun respectieve leider; voor wie ze moeten kruipen om, god verhoede, niet in ongenade te vallen. In Turkije stromen redactielokalen leeg, de gevangenissen vol. Rusland is een goede tweede.
Wat beoogt Ramp met “productieve relatie”? Ik lees Amerikaanse kranten en die staan dagelijks boordevol informatie. Ik kijk dagelijks naar tv-zender CNN, waar het beeld geen moment op zwart gaat omdat de dames en heren journalisten niet productief zouden zijn. Die hoeven dus geen productieve relatie.
Trouwens, de aanstaande president beklaagt zich steeds over ‘bepaalde media’ die zijns inziens frauduleus zijn. CNN en NBC News worden als ‘oneerlijk’ afgeschilderd. The New York Times wordt vurig bekritiseerd, want de krant houdt niet (genoeg) van hem.
Via Twitter laat Ramp ook weten niet blij met Saturday Night Live (SNL) te zijn. Acteur Alec Baldwin geeft in dit wereldberoemde satirische tv-programma een onnavolgbare persiflage van een klunzende Donald Ramp. Ramp weet dat zijn vriend Poetin en de Turkse autocraat Erdogan, dergelijke onverkwikkelijke majesteitsschennis niet toestaan. Dat zijn geen democratieën. Amerika is dat wel. Nochtans doet Ramp ook een duit in het zakje en karakteriseert SNL als: “Een partijdig programma. Niks grappigs aan. Ik eis evenveel zendtijd voor ons”.
Ons? Wie “ons” zijn mogen we raden. De lobby van de extreem-intolerante Tea Party wellicht? De schietgrage National Rifle Association of America? Onze boys, die keurig gedisciplineerd de Hitlergroet kunnen brengen? De KKK?
Alec Baldwin reageerde trouwens als volgt op de SNL-uitspraak van Ramp: “De verkiezingen en de tijd van ‘evenveel zendtijd’ zijn voorbij. Nu moet u proberen president te zijn, daar reageren mensen dan op. That’s it”.
Zal mij benieuwen of Leon de Winter nog steeds schatert als naast kritische media en satirische tv-programma’s, ook ter zijner tijd auteurs die niet (genoeg) van de president houden als Entartet worden weggezet.’
