De lange schaduw van de Protocollen
Als het over wereldwijde samenzweringen gaat, is de lange schaduw van de Protocollen van de Wijzen van Zion, zogenaamd een blauwdruk voor Joodse wereldheerschappij, nooit ver weg.
Op 13 oktober jongstleden beschuldigde Donald Trump, de Republikeinse presidentskandidaat, zijn Democratische concurrent Hillary Clinton ervan dat zij ‘in het geheim ontmoetingen heeft met internationale banken en met hen samenzweert om de vernietiging van de soevereiniteit van de VS tot stand te brengen om deze mondiale financiële machten te verrijken.”
In The New York Times zei commentator Jonathan Martin dat Trump ‘gevaarlijk dichtbij’ het terrein van de Protocollen van de Wijzen van Zion kwam. De zogenaamde Protocollen hebben nog steeds hun greep op de fantasie van mensen die in samenzweringen geloven niet verloren.
De Protocollen vinden hun oorsprong in het tsaristische Rusland, waar de geheime dienst van de tsaar aan het einde van de negentiende eeuw dit werk in elkaar knutselde als ‘bewijs’ van het bestaan van een Joodse samenzwering om de wereldheerschappij over te nemen.
In 1920 belandde het geschrift in de Verenigde Staten, waar het werd uitgegeven als ‘De Protocollen en de Wereldrevolutie’. Ook werd het uitgebreid behandeld in de kolommen van een krant die eigendom was van de antisemiet Henry Ford, als onderdeel van een serie over ‘de internationale Jood’.
Het eerste grote artikel over de Protocollen verscheen in de New York Times op 1 december 1920 en meldde onder andere dat het boek was veroordeeld door een conferentie van belangrijke Joodse organisaties als een ‘laaghartige vervalsing’ en een ‘uitbraak van middeleeuwse onverdraagzaamheid en stupiditeit’. Over Ford zei de conferentie dat hij ‘kinderachtige en giftige nonsense’ publiceerde en dat hij een ‘slachtoffer van bedrog’ was. Het duurde zeven jaar voor Ford de serie antisemitische verhalen introk.
In een redactioneel artikel noemde de New York Times de Protocollen ‘zo ongeveer het vreemdste allegaartje van krankzinnige ideeën dat ooit zijn weg naar de drukker had gevonden’ en voegde daaraan toe: ‘behalve als het om zijn onderneming gaat, wordt Ford nergens meer serieus genomen, behalve als een bron van vermaak.’
Negen maanden later volgde een definitieve, wetenschappelijke ontmaskering van de Protocollen. Philip Graves, tevens correspondent van The Times of London, onthulde dat het voor het grootste deel plagiaat was van een boek uit 1864 dat het regime van keizer Napoleon III van Frankrijk aanviel. Het oorspronkelijke boek had de vorm van een dialoog tussen de filosofen Machiavelli en Montesquieu.
Ondergronds zijn de ideeën uit de Protocollen altijd een eigen leven blijven leiden in kringen van neo-nazi’s en complotdenkers. Maar nu duikt het – uiteraard in versluierde vorm, want na de Sjoa – weer op in de Amerikaanse presidentsverkiezingen.
