Verward en vreedzaam – column Hanneke Gelderblom
Al weer enige jaren geleden was ik lid van de gemeenteraad in Den Haag. Binnenkamers circuleerde daar lijst met zogenaamde ‘vieze woorden’. Het betrof termen die vaak werden gebruikt zonder dat in een nota van het college van burgemeester en wethouders, of door het betreffende gemeenteraadslid, werd duidelijk gemaakt wat men precies bedoelde. Het was meer om de indruk te wekken dat de schrijver of spreker een bepaalde opleiding achter de rug had, en het leek vaak erg mooi.
Hoog op deze zogenaamde vieze woordenlijst stonden begrippen als algemeen belang, representativiteit, welzijn en respect. Maar wie doorvroeg wat er nu precies werd bedoeld, kon rekenen op nietszeggende antwoorden of boosheid omdat toch iedereen kon begrijpen wat de spreker bedoelde. Het leidde steeds tot een op niets uitlopende discussie, omdat de spreker eenvoudigweg weigerde duidelijk te maken wat de bedoeling was.
Intussen hebben we heden te maken met een vergelijkbaar verschijnsel: een devaluatie van een tweetal begrippen die thuishoren op deze vieze woordenlijst. Toevalligerwijs beginnen beiden met een v.
Ik doel op de woorden ‘verward’ en ‘vreedzaam’.
De vraag is nog steeds niet beantwoord waarom de man die de ramen van restaurant Ha Carmel insloeg verward werd genoemd en niet veroordeeld is voor een antisemitische daad. Hij heeft toch overduidelijk om zijn woede op bot te vieren niet zomaar een restaurant gekozen, maar gezien alles wat hij bij zich had, opzettelijk en redelijk goed voorbereid voor Ha Carmel gekozen. Hoezo verward?
Het woord vreedzaam suggereert dat de actie de bedoeling had in een conflict een vrede bevorderende daad te stellen.
Er zijn in Nederland meerdere actiegroepen die zich tooien met het begrip vreedzaam. De BDS-beweging is een van de veelvuldig in de media optredende actiegroepen. Zij propageren dat ze voor vrede in het Midden-Oosten zijn en roepen steeds opnieuw op tot een boycot van ongeveer alles wat met Israel te maken heeft. Van Songfestivals en vriendschappelijke voetbalwedstrijden tot fruitimport en lezingen, van alles en iedereen uit Israël afkomstig. Daarnaast roepen ze de EU op tot een economische boycot van Israël en vragen ook de Nederlandse regering dat beleid te volgen.
Als dialoogcommissie van het Nederlands Verbond voor Progressief Jodendom stuurden wij verleden jaar een brief naar minister-president Mark Rutte, waarin we onze zorg uitten over het groeiend aantal uitingen van discriminatie. Een van de vele vormen die wij noemden ging over de BDS-acties. Dat leidde via sociale media tot woedende reacties. Je mag kennelijk niet zeggen dat hun acties op zijn minst antisemitische trekjes hebben, want de BDS-ers zijn vreedzaam.
Als vredes-actiegroep meent BDS kennelijk boven iedere vorm van kritiek verheven te zijn. Als dialoogcommissie hebben wij hen diverse malen uitgenodigd om eens een gesprek te voeren.; Zij weigeren daar op in te gaan.
Daarbovenop kwam door wat in de Nederlandse media wekenlang het vreedzaam demonstreren van Hamas werd genoemd, aan de grens tussen Israël en Gaza.
Bossen in brand steken, met als gevolg de dood van talloze weerloze dieren, het vernietigen van met zoveel zorg ontgonnen landbouwgrond. De aangerichte schade werd niet vermeld.
Het werd in de Nederlandse media consequent ‘vreedzaam demonstreren’ genoemd.
Ik betreur de devaluatie van dit begrip vreedzaam. Het zou zonder meer helpen wanneer journalisten wat kritischer zouden omgaan met dit soort niet onbelangrijke woorden en daarmee de devaluatie ervan zouden helpen stoppen.
Als je denkt dat je wat te melden hebt waar ook een ander iets aan heeft of mee kan doen, wees dan duidelijk en verschuil je niet achter mooie termen. En loop vooral niet verontwaardig weg wanneer die ander je vraagt wat je inhoudelijk nu eigenlijk precies bedoelt.
