Journaliste Ruth Gruber overleden (105)
De Amerikaanse journaliste Ruth Gruber is op 105-jarige leeftijd overleden. In de Tweede Wereldoorlog hielp ze duizend Europese Joden ontsnappen naar de Verenigde Staten. Dat deed ze in 1944 door de groep op een transatlantisch schip van Italië naar Amerika in te schepen, zijzelf incluis. Tevens was ze de enige journaliste die mee ging met Operatie Mozes om Ethiopische Joden te redden van de hongersnood en naar Israël te brengen. Gruber overleed donderdag in haar huis in Manhattan, zo vermeldt de Washington Post.
Het was een gevaarlijke tocht, want in de Middellandse zee en op de Atlantische oceaan waren er veel Duitse onderzeeboten, die het schip konden onderscheppen en mogelijk tot zinken konden brengen. Gruber, die in de oorlogsjaren in Europa verbleef, kreeg de opdracht van de Amerikaanse minister Harold Ickes van Binnenlandse Zaken om ‘de hand vast te houden’ van deze Joodse vluchtelingen. Dit schreef ze later in een boek over de overtocht.
Aan boord werd de journaliste, toen 32 jaar oud, door de Joden ‘moeder Ruth’ genoemd. Ze sprak vloeiend Duits en Jiddisj, en besloot om Engelse les te gaan geven in een van de vertrekken van het schip. Ook zorgde ze voor de mensen die zeeziek werden en wist ze ten minste één vluchteling het liedje ‘You are my sunshine’ te leren. Na ruim twee weken het ruime sop te hebben gekozen, kwam de boot veilig in de Verenigde Staten aan, waar de Joden een nieuw thuis vonden. In de decennia erna bleef ze schrijven en in de jaren tachtig was ze de enige journalist die in Ethiopië ter plekke getuige was van de Operatie Mozes.
Gruber werd in 1911 in Brooklyn geboren uit Russische ouders van Joodse komaf. Ze kon goed leren. Op vijftienjarige leeftijd maakte ze de middelbare school al af en in haar achttiende levensjaar voltooide ze de New York University. Ze studeerde toen af als Master in de Duitse literatuur. Vervolgens verhuisde ze naar Keulen om aan een proefschrift te gaan werken, dat ze op haar twintigste voltooide na een dissertatie over schrijfster Virginia Woolf. Destijds was ze de jongste doctor van Duitsland.
