Voorzitter Sjoel West bezoekt graf van Bloeme Evers-Emden
Nathan Bouscher heeft in Israël het graf van Bloeme Evers-Emden bezocht. Zij was jarenlang een van de voortrekkers van Sjoel West, de synagoge in de Amsterdamse wijk De Baarsjes waarvan Bouscher thans de voorzitter is. Samen met een zoon van de overledene legde hij enkele steentjes op de grafsteen. Evers-Emden stierf in de zomer van 2016 op 90-jarige leeftijd in Israël. Sjoel West kwam een aantal jaar geleden in de problemen, maar loopt nu weer dankzij een nieuwe harde kern die enthousiast anderen trekt.
Op een zelfs voor Israël warme en zonnige winterdag (23 graden) had Bouscher een ontmoeting met Benjamin Ben-Perach, de zoon van Bloeme Evers-Emden, aan de rand van de grote begraafplaats in Petach Tikwa. ‘Benjamin neemt mij mee naar de plaats waar de hespediem worden gehouden. Hij vertelt mij dat deze ruimte bij de lewaja van zijn moeder helemaal gevuld was en dat naast de vijf kinderen, tevens de schoondochter van een van de “kampzusjes”, de acht vrouwen die elkaar samen in het Duitse werkkamp op de been hielpen en tot het eind met elkaar in contact waren, de aanwezigen toespraken’, schrijft de sjoelvoorzitter.
De twee spraken over het ziekbed van Evers-Emden en haar laatste wens om in Israël te worden begraven, dichtbij haar kleinkinderen. ‘Ik bewonder deze niet gemakkelijke beslissing daar zij nu gescheiden ligt van haar man Hans Evers z”l die op Muiderberg is begraven’, aldus Bouscher. ‘De grafsteen valt direct op vanwege een voor Israël uitzonderlijk lang opschrift. De matseiwe-maker protesteerde hier aanvankelijk tegen. Maar het levensverhaal van Bloeme z”l liet zich niet korter samenvatten en de familie hield voet bij stuk’.
Ben-Perach vertaalde voor Bouscher het opschrift. ‘Ze zette zich in Nederland met overtuiging en onbevreesd in voor het belang van de gemeenschap’. Daar is niets van gelogen. De vorige Sjoel West-voorzitter, Erwin Brugmans, heeft haar graf een paar jaar geleden eveneens gezocht. Hij overleed ruim twee jaar geleden onverwachts op zeventigjarige leeftijd, waarna Bouscher zijn taak overnam. ‘Wij eindigen ons bezoek met het uitspreken van enkele tehilim en voegen stenen toe aan het graf, waarbij een grote steen namens de kehilla Sjoel West. Ruim zes jaar na het overlijden van Bloeme z”l en zelfs zonder Erwin z”l draait Sjoel West nog steeds. Ik ben ervan overtuigd dat zij allen deze ochtend van boven naar ons glimlachten’.
Evers-Emden woonde in verzorgingstehuis Beth Juliana in Israël. De Sjoa-overlevende en kinderpsycholoog was tot in haar laatste levensjaren op Joods gebied actief. Zo gaf ze cursussen over de praktische zaken van het Jodendom bij Joods educatief centrum en Jonet.nl-partner Crescas. Tevens woonde ze het oprichtingsfeest van Jonet.nl bij, op 7 februari 2013. Verder was ze nauw betrokken bij Sjoel West, schreef ze boeken en vertelde ze over haar oorlogsverhaal.
Lees ook:
Evers-Emden (90) overleden – in memoriam
Bloeme Evers-Emden, Holocaust-overlevende en actief lid van de Joodse gemeenschap in Nederland, is maandag op 90-jarige leeftijd overleden. Ze woonde sinds enige tijd in het Nederlands-Joodse bejaardentehuis Beth Juliana in Netanya, vanwaaruit ze onlangs in het ziekenhuis werd opgenomen met gezondheidsklachten. Vanuit Israël en Nederland kreeg Evers-Emden veel steunbetuigingen en post toegestuurd. Enige dagen geleden mocht ze weer naar huis. Ze overleed in het voor haar Beloofde Land.
