Zorgen – commentaar Esther Voet

‘Op politiek gebied is het zeer onrustig in Israël. Links wordt in de peilingen afgerekend op interne ruzies. Yair Lapid spint er goed garen bij.

Zijn middenpartij Yesh Atid groeit met grote sprongen, maar de Zionist Union en Yesh Atid zitten in de oppositie en vormen niet het regeringsbeleid. Sinds de verkiezingen van maart 2015 zit Israël met een rechtse coalitie, die vooral wordt bepaald door de centrumrechtse, grootste partij Likoed en Habayit Hayehudi van de charismatische, groot-Israël voorstaande Naftali Bennett.

Een van de weinige figuren die zowel door links als door rechts werd gerespecteerd is de gematigde Likoed-minister van Defensie Moshe Ya’alon. Maar hij is met slaande deuren exit. En als zelfs Ya’alon de regering verwijt extremistische tendensen te vertonen, dan mogen we ons daar best zorgen over maken. Zeker nu Ya’alon inmiddels is vervangen door havik in het kwadraat: Avigdor Lieberman (Jisraël Beitenu). Even heeft het erop geleken dat Lieberman opschoof naar het politieke midden, dat was in de periode na zijn terugkeer in de politiek in november 2013. Hij was een paar jaar buiten beeld geweest vanwege een aanklacht voor schending van vertrouwen en daarna onder meer fraude en witwassen. Tot de verkiezingen in 2015 leken zijn uitspraken milder en ook weigerde Lieberman in de huidige coalitie te gaan zitten omdat hij vond dat Shas en Verenigd Tora-jodendom te veel invloed zouden krijgen. Maar sindsdien hebben we Lieberman zien boomerangen.

Omdat Netanyahu een bredere coalitie zocht (hij had een meerderheid van slechts twee zetels in de Knesset), kwam Lieberman toch weer in het vizier. Een van de eisen van Lieberman zou zijn geweest dat de doodstraf zou worden ingevoerd voor daders van terroristische moorden. Even voor de goede orde: in heel Israëls bestaan is de doodstraf slechts één keer uitgevoerd; en dat ging om Adolf Eichmann. Gelukkig is die eis snel ingetrokken. Maar feit is wel dat met Liebermans vier extra zetels, rechts Israël nog steviger in het zadel is komen te zitten. De vraag is uiteraard of het land en ook de voorstanders van een toekomstige vrede met de Palestijnen, daar nu blij mee moeten zijn. Want hoeveel kans geeft u onderhandelingen met dit ultrarechtse blok? Of die nu, zoals de Palestijnen willen, in Frankrijk plaatsvinden, of rechtstreeks, zoals Netanyahu dat wenst.’

Dit artikel verscheen eerder in het NIW als wekelijks commentaar van hoofdredacteur Esther Voet.