‘Netanyahu en Gallant straks persona non grata in EU’

Premier Benjamin Netanyahu en minister Yoav Gallant van Defensie van Israël komen bij het Internationaal Strafhof (ICC) in beeld voor een arrestatiebevel. Als het aan de aanklager van het Strafhof ligt worden de twee Israëlische bestuurders aangeklaagd voor oorlogsmisdaden tegen Palestijnen. Tegelijkertijd wil hij ook drie kopstukken van terreurbeweging Hamas aanhouden. Als het arrestatiebevel er komt, worden Netanyahu en Gallant persona non grata in vrijwel alle EU-landen, waaronder Nederland.

Aanklager Karim Khan van het ICC in Den Haag deed maandag de volgende verklaring uitgaan: ‘Op basis van bewijsmateriaal dat door mijn bureau is verzameld en onderzocht, heb ik redelijke gronden om aan te nemen dat Benjamin Netanyahu, de premier van Israël, en Yoav Gallant, de minister van Defensie van Israël, strafrechtelijke verantwoordelijkheid dragen voor de volgende oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid die vanaf ten minste 8 oktober 2023 zijn gepleegd op het grondgebied van de staat Palestina’.

Met ‘de staat Palestina’ worden de Gazastrook en de Palestijnse gebieden bedoeld. Volgens Khan zouden Netanyahu en Gallant de bevolking van Gaza ‘bewust’ hebben uitgehongerd en wreed hebben behandeld. Ook beweert hij dat Israël bewust aanvalswapens richt op de burgerbevolking. ‘Wij zijn van mening dat de ten laste gelegde misdaden tegen de menselijkheid zijn gepleegd als onderdeel van een wijdverbreide en systematische aanval op de Palestijnse burgerbevolking. Deze misdaden gaan naar onze mening tot op de dag van vandaag door’.

Persona non grata

Het is nu aan het ICC om het verzoek tot een internationaal arrestatiebevel tegen Netanyahu en Gallant over te nemen. Als dat gebeurt – de uitspraak wordt over een paar weken verwacht – dan komen beide Israëlische politici op de lijst van te arresteren personen in landen die het ICC erkenen. Hieronder vallen alle EU-lidstaten, waaronder Nederland. Naar verwachting zal de Nederlandse regering tot arrestatie van Netanyahu en Gallant overgaan als ze in ons land zijn, omdat Nederland als gastland van het ICC het hof een warm hart toedraagt. Onder meer in Canada, Australië, Japan, Jordanië en vrijwel heel Latijns-Amerika komen beiden dan op de lijst.

In Israël is met woede en ongeloof gereageerd op de aankondiging van de aanklager. Het land erkent het ICC weliswaar niet, maar weet dat anderen dat wel doen. De verontwaardiging is groot omdat het gaat om twee door burgers gekozen bestuurders uit een democratisch land. Netanyahu heeft inmiddels gereageerd. Hij spreekt van ‘het nieuwe antisemitisme’ en wijst iedereen erop dat het ICC juist is opgericht na de Sjoa, zodat daders een massamoord zoals die op de zes miljoen Europese Joden van weleer voortaan gepakt en vervolgd zouden kunnen worden.

Amerikaanse steun

Niet alleen in Israël maar ook daarbuiten is de verontwaardiging aanwezig. De Amerikaanse minister Anthony Blinken van Buitenlandse Zaken noemt de uitspraak van de aanklager onacceptabel. De VS wijst deze af. De Amerikaanse president Joe Biden noemde de acties van de hoofdaanklager van het ICC tegen Israël ‘schandalig’. Israël en het militante islamitische Hamas mogen niet gelijk worden behandeld, zei Biden. Verder waarschuwen de Amerikanen dat deze actie van het ICC een staakt-het-vuren in Gaza in de weg kan zitten. Net als Israël erkent de VS het ICC niet.

Europese steun

Israël krijgt eveneens steun van Duitsland, dat spreekt van een onnauwkeurige indruk van een vergelijking’ en het opneemt voor zijn bondgenoot. Ook Groot-Brittannië doet dat. Een woordvoerder van de Britse premier Rishi Sunak bekritiseerde de acties van het ICC tegen Netanyahu en stelde dat ze ‘nutteloos’ zijn. “Deze maatregel draagt ​​niet bij aan het beëindigen van de gevechten, het bevrijden van gijzelaars of het brengen van humanitaire hulp in het land,” aldus de zegsman van Downing 10.

Nederland voorzichtig

Het demissionaire kabinet heeft bij monde van demissionair minister Hanke Bruins Slot (CDA) gereageerd op de actie van de ICC-aanklager. “Het voor mij natuurlijk wel klip-en-klaar is dat er een groot verschil is tussen een terroristische organisatie als Hamas en een democratische staat zoals Israël”, zegt ze. Maar een doordeel over een actie van het ICC wil het kabinet niet vellen. “Het is goed gebruik in Nederland om geen recensie te geven over het werk van justitie.”  

Hamas-terroristen

Naast de twee democratisch gekozen politici uit Israël zijn drie topmannen van terreurorganisatie Hamas door aanklager Khan genoemd. Het gaat om Jahjah Sinwar, de leider van Hamas in de Gazastrook, Mohammed Al-Masri (alias Mohammed Deif) opperbevelhebber van Qassam Brigade (de militaire vleugel van Hamas) en Ismail Haniyeh, de politiek leider van Hamas die in Qatar leeft. De eerste twee zijn de bedenkers van de terreuraanval van 7 oktober 2023 van Hamas op Zuid-Israël waarbij meer dan twaalfhonderd onschuldige mensen omkwamen.

‘Historische schande’

Israël geeft bij monde van Netanyahu aan dat het ICC een vergissing begaat, alleen al omdat hij en minister Gallant democratisch gekozen zijn en het land zich aan het internationaal recht en oorlogsrecht houdt. Na de aanslagen van 11 september 2001 van Al-Qaïda verdedigde Amerika zich, maar destijds werd president George W. Bush niet aangeklaagd. Hetzelfde geldt voor de Britse premier Winston Churchill na de Tweede Wereldoorlog, aldus Netanyahu. Daarnaast zet de stap van het ICC een nieuw precedent voor meer antisemitisme in de wereld, concludeert hij. “Het is een historische schande.”