De kikker en de schorpioen – column Nathan Bouscher

Nathan Bouscher
FB

‘Afgelopen weekend organiseerde Saudi-Arabië op haar grondgebied één van ’s werelds grootste militaire oefeningen, waar twintig vooral Arabische en islamitische landen aan meededen. Veel tekens duiden erop dat we aan de vooravond staan van een regionale oorlog, mogelijk zelfs een wereldoorlog en Syrië lijkt het strijdtoneel te worden.

Het Syrische conflict begint steeds meer parallellen te vertonen met het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog. Ruim een eeuw geleden zorgde in Sarajevo de moord op Frans Ferdinand, troonopvolger van Oostenrijk-Hongarije, er in rap tempo voor dat verschillende Europese landen en hun koloniën met elkaar in oorlog raakten. Het door nationalistische spanningen geteisterde Europa had maar een klein zetje nodig om de militaire bondgenootschappen in een uitzichtloze wereldoorlog te krijgen.

Het conflict in Syrië dat begon als een opstand tegen het regime, is ontaard in een conflict waar Syrische soldaten zij aan zij vechten met strijders van Hezbollah en Russische straaljagers tegenover verschillende oppositiegroepen, waaronder ISIS. Amerika en de Europese Unie steunen, zij het nog in beperkte mate, de gematigde oppositiepartijen. Miljoenen Syriërs zijn al op de vlucht geslagen.

In de kern wordt er een proxy-oorlog uitgevochten tussen het sjiitische Iran en het soennitische Saudi-Arabië die beide hun regionale dominantie proberen veilig te stellen. Steeds meer lijkt het op een confrontatie aan te stevenen. De actieve steun van Rusland aan de sjiitische zijde en de toenemende druk op en van Amerika zorgen voor meer olie op het vuur.

Het Midden-Oosten staat al in brand door een explosief mengsel van postkoloniale grenzen, repressieve regimes, radicale islam in verschillende vormen, het Arabisch-Israëlische conflict, de Arabische lente die herfst werd en buitenlandse interventies en bemoeienis. Een veel dieper liggend religieus conflict komt daar nu bij naar boven, de animositeit tussen soennieten en sjiieten*

Zonder dit onderscheid valt de regio niet te begrijpen, evenmin als veel van de conflicten de afgelopen paar decennia. Denk aan de oorlog tussen Irak en Iran, de invasie van Koeweit en de daaropvolgende Golfoorlog, de Iraanse steun aan het sjiitische Hezbollah in Libanon en onlangs (pas) in het nieuws dezelfde steun aan de Alevitische dictator Bashar al-Assad in Syrië en de Houthi-rebellen in Jemen. Dat de aversie tegen het “zionistische regime” hieraan zelfs ondergeschikt lijkt, blijkt uit de recente samenwerking tussen Israël en de Golfstaten met een soenitisch regime. De vijand van je vijand is je vriend in het klassieke machtsdenken.

De Europese Unie en de NAVO staan sinds de Russische annexatie van de Krim op gespannen voet met Moskou. Diezelfde partijen staan met hun bondgenoten nu ook tegenover elkaar in Syrië.

Nog meer verzeild raken in het Syrische avontuur door “bondgenoten” te kiezen, zorgt voor een heftigere en meer ingewikkelde strijd in de regio. Dit terwijl de regio deëscalatie nodig heeft.

Een schorpioen vraagt ​​een kikker om hem te helpen de rivier over te steken. De kikker aarzelt, bang te worden gestoken, maar de schorpioen overtuigt hem door te stellen dat als hij zou steken, zij dan allebei zouden verdrinken. Dit overwegende neemt de kikker de schorpioen op zijn rug en halverwege de rivier geeft de schorpioen zijn drager een doodsteek, waarmee ze beide gedoemd zijn. Als de kikker de schorpioen vraagt waarom, antwoordt de schorpioen dat het in zijn aard is om dit te doen.

Laten wij de schorpioen alsjeblieft niet helpen.

*Soennisme vs. sjiisme in het kort: Na de dood van Mohammed kwam er de vraag wie hem zou moeten opvolgen als kalief. De profeet had zelf geen kinderen, maar had al een paar keer duidelijk gemaakt dat zijn neef Ali hem zou moeten opvolgen. De opvolging verliep vervolgens middels de stamtradities, de soenna. De sjiieten geloven dat Ali, zijn familie en zijn opvolgers gevolgd hadden moeten worden. Dit diepreligieuze verschil splijt de islamitische wereld vanaf het begin. De meeste islamitische landen zijn overwegend soennitisch (ongeveer 85 procent van alle moslims). Iran, Irak en Azerbeidzjan hebben een sjiitische meerderheid, waarbij vooral Afghanistan, Jemen, Libanon en Koeweit grote sjiitische bevolkingsgroepen hebben.

Categorie:

Home » Columns en opinie » Archief Oud-columnisten » De kikker en de schorpioen – column Nathan Bouscher