‘De Held’ is kort door de bocht – filmrecensie

‘Sara Silverstein (Monic Hendrickx) die met haar man Jacob (Fedja van Huêt) en hun zoon Mitch (Thijs Boermans) en dochter Tess (Suus de Nies) in Santa Monica (Californië) wonen, zijn voor een bezoek aan haar familie in Nederland. Ze hebben de deur bij wijze van spreken net achter zich dichtgetrokken of de problemen kondigen zich al aan: Een recalcitrante vader (Hans Croiset) zet de toon, Sara’s zuster Judith (Susan Visser) heeft net weer een teleurstellende relatie achter de rug en de moeder (Kitty Courbois) loopt wat sussend door het huis. Een gezellig weerzien is het beslist niet.
Na een roeitocht wordt Sara in het boothuis aangerand door een kerel met een motorhelm. Deze afschuwelijke gebeurtenis wordt voorafgegaan door prachtige opnamen van een klassiek Nederlands waterlandschap, waardoor die gewelddadige scène extra schrijnend is.
Haar vader overlijdt tijdens een nachtmerrie aan een hartstilstand, waarna bittermooie (lucht)opnames volgen van een Joodse begraafplaats. Even later wordt Sara’s gezin slachtoffer van een gewelddadige inbraak door zogenaamde vriendjes van Tess, die evenals haar moeder een seksuele vernedering zal ondergaan. De vraag is of ook dat incident in verband staat met het raadselachtige oorlogsverleden van Sara’s vader. Is het misschien een wraakoefening?
Nadat Jacob zwaargewond raakt bij die roofoverval, meldt haar zoon Mitch zich telefonisch vanuit Santa Monica om Sara voor het voldongen feit te stellen dat hij in dienst treedt bij de US Marines. Dat had ze natuurlijk niet verwacht en raakt behoorlijk in paniek. Ze vliegt naar LA, waarna een indrukwekkende scène volgt van de inauguratie van marinecadetten.
Sara staat alleen voor onnoemelijk veel problemen en neemt het dappere besluit om de geheimzinnige familiegeschiedenis van de Silversteins uit te pluizen. Ze komt uiteindelijk tot onder meer de onthutsende ontdekking wie hen bedreigt en waarom dat gebeurt. Ze zal een manier moeten vinden om haar familie, haar gezin, veilig bij elkaar te houden.

Kort door de bocht
Tijdens het kijken naar De Held dringt zich al snel een act op van cabaretier Hans Teeuwen. Aan het begin van zijn carrière vatte hij op uiterst hilarische wijze het Oude en Nieuwe Testament in vijf minuten samen. Dit was grappig bedoeld en dat was het ook. In de vijfennegentig minuten die De Held duurt, wordt de bioscoopbezoeker bekogeld met ingedikte ellende. In sneltreinvaart passeren alle mogelijke dramatische componenten de revue: De Tweede Wereldoorlog, een (gefantaseerde) moord, enkele zelfmoorden, twee aanrandingen, nog meer vrouwenvernedering, wraakoefeningen, een poging tot doodslag, kut-Marokkaantjes, stout tienermeisje, een beetje stoute seksscene, nazi’s, landverraders, antisemitisme, een fatale hartaanval, aardig joch dat dienst neemt bij het US Marine Corps, een zwaargewonde man, relatieproblemen, en talloze vluchten naar Los Angeles visa versa. En dat alles dus samengepropt in 95 minuten. Ga er maar aanstaan.
Bijvoorbeeld dat heen en weer pendelen tussen Schiphol en LA (reistijd rechtstreekse vlucht is 11 uur!) wordt in De Held afgedaan als ware het een reisje naar Antwerpen; Men vliegt even naar LA en vliegt even terug naar Nederland. Sara zegt na haar vaders dood dat ze in Nederland blijven wonen, niet meer terugkeren naar hun woonplaats Santa Monica. Oké, dat was dat; volgende scène. Dit is toch wel erg kort door de bocht.
De Held betekent vooral een tsunami van meestal in snel wisselende shots opgenomen scènes, die al gauw tot vermoeidheid bij de kijkers leiden. En dat is jammer, want de cinematografische mogelijkheden van Jessica Durlachers roman zijn uitstekend.
De Held als roman beslaat 384 pagina’s waarin Durlacher op evenwichtige wijze het thrillerachtige verhaal van Sara Silverstein vertelt. De spanning stijgt omdat de schrijfster het verhaaltempo en de ontwikkeling van de personages onberispelijk weet op te bouwen. Een literair hoogtepunt.

Prachtige staat van dienst
Maar in de film komt die literaire prestatie niet of nauwelijks tot zijn recht, ondanks de goede acteerprestaties van hoofdrolspeelster Monic Hendrickx en Daan Schuurmans en secundair Suus de Nies als puberende dochter. Ook Hans Croiset doet het goed als de gefrustreerde bozige vader, hoewel hij af en toe schaamteloos schmiert. Het is jammer dat de rol van Jacob niet uit de verf komt. Ondanks de inspanningen van Fedja van Huêt – die tot onze beste acteurs behoord – is en blijft Jacob een soort theatrale aangever, wat enkel te wijten valt aan de scenarist.
Zoals voetbalfans trots zijn op hun sterren, die overwinning na overwinning in de wacht slepen, zo waren in de jaren tachtig en daarna filmfans apentrots op ‘hun’ scenarioschrijver Menno Meyjes, de Eindhovenaar die het presteerde om in Hollywood samen te werken met de grote Steven Spielberg, voor wie hij scenario’s schreef voor onder meer ‘The Color Purple’(1985) en de oorlogsfilm ‘Empire of the Sun’ (1987) Samen met George Lucas schreef hij het scenario voor ‘Indiana Jones and the Last Crusade’. Menno Meyjes ontving voor zijn prestaties een Academy Award en een BAFTA-nominatie.
Dus waren de verwachtingen over De Held hooggespannen, waardoor de tegenvaller des te groter is. De Held is een jachtige film met een slordige verhaallijn. De talloze zenuwachtig makende camerabewegingen en het rafelige scenario redden de filmt niet. Zelfs niet met soms een artistiek cliché in de vorm van shots met ‘omfloerste’ lens. Ook dat draagt niet bij aan de kwaliteit. Van een regisseur/scenarioschrijver als een Menno Meyjes hadden we beter verwacht.’

Auteur: Awraham Meijers

Jonet geeft gratis kaartjes weg voor ‘De Held’. Interesse? Ga naar onze open Facebook-pagina.