Golda Meïr versus Brigitte Bardot
Het was naar aanleiding van de uitspraak van de rechter over de legitimiteit van (door)verkoop van Mein Kampf, dat Jeroen Pauw in zijn talkshow – waarin mijn gewaardeerde collega Natascha van Weezel zo’n 27 seconden spreektijd kreeg toebedeeld – vertelde dat Joodse jongeren vanwege toenemend antisemitisme serieus nadenken om naar Israël te emigreren. Ik zou zeggen bon voyage. De laatste tijd is dit onderwerp, toenemend antisemitisme, weer actueel; kranten, opiniebladen, radio en tv, wijden er uitgebreid aandacht aan. Op de Joodse Omroep (radio) een mijnheer die met opperrabbijn Jacobs naar Lochem reisde om… Juist, om over toenemend antisemitisme te babbelen. Sorry, maar ik word er eerlijk gezegd nogal moe van. Ook bekruipt mij het gevoel dat dit begrip aan heftige slijtage onderhevig is, en sommige Joden daar debet aan zijn. O, ik geef onmiddellijk toe dat ik mij, getooid met een keppeltje, niet graag in bepaalde delen van bijvoorbeeld Amsterdam zou begeven.
Na talloze eeuwen religieus antisemitisme uit voornamelijk christelijke hoek, met als kennelijke aanleiding de woorden: ‘Zijn bloed kome over ons en onze kinderen’, die een groep Joden zou hebben geroepen tijdens het proces tegen Jezus van Nazareth. Nou, dat hebben we geweten!
Ik denk dat hedendaagse anti-Joodse sentimenten – in ons land voornamelijk in islamitische kringen – zijn gebaseerd en worden gevoed door afkeer van Israël. Frustraties over ‘het lijden van onze Palestijnse broeders’ lopen hoog op. Aangezien wellicht de meeste Nederlandse Joden zich met de staat Israël identificeren, vormen zij de kop van Jut. Dus geen religieus antisemitisme nu, maar politiek. Nou ja, of je door de hond wordt gebeten, of door de kat.
Als kind hoorde ik over een vreemde variant van Jodenhaat, namelijk een opgelegde vorm. Mijn ouders hadden vrienden in Dieren, ooit een pittoresk dorpske langs de oever van de IJssel, op de flanken van de Veluwe. De beter gesitueerden woonden aan de rivier, de arbeidende klasse op de schrale heidegronden. En zo was het goed. Bij aanleg van de spoorlijn Arnhem – Zutphen (1865) werd de eenheid van het dorp onbarmhartig doorsneden en voor altijd verwoest. De dorpskern bloedde dood, de middenstand ging ten onder. Van de kerk resteert slechts de toren, het schip werd jaren geleden met de grond gelijkgemaakt.
Maar over deze miskleun, het lijstje wezenloze weetjes over Dieren en de beroemde Gazellefietsen die aldaar vervaardigd worden, wil ik het niet hebben. Die vrienden dus. Welaan, zij woonden in dat verwonde oord. En zoals het in een goed Joods gezin gaat werden hun kinderen opgevoed in de traditie dat zij niet mochten vechten: ‘Dat doet een nette Joodse jongen niet’. Na wat heen en weer gediscussieer – over Joodse gewoontes gesproken – was het compromis dat van enig vuist- dan wel voetwerk gebruik kon worden gemaakt, vermits iemand risjes (anti-Joodse uitingen) had. Dan pas mocht dat risjesponem op z’n smoel worden geslagen. Een trap tegen het kruis (van de broek) hoorde in dergelijke gevallen eveneens tot de mogelijkheden.
Nou had hun jongste zoontje L. een uitgesproken hekel aan een jongen uit zijn klas, laten we zeggen dat deze Henkie heette. Op een goede dag nodigde L. de knaap nadrukkelijk uit om ‘vieze rotjood’ tegen hem te zeggen. Na aanvankelijk weigeren – wist die Henkie veel – zwichtte deze en mompelde iets in de geest van het aan hem gedicteerde. En beng… daar had Henkie een lel voor zijn kop te pakken.
Een geintje uit de jaren zeventig van de vorige eeuw: Je vroeg terloops aan een niet-Joodse vriend met wie hij liever naar bed zou gaan: de Israëlische premier Golda Meier, of met filmster Brigitte Bardot? Als Brigitte Bardot (uiteraard) zijn voorkeur had, was de reactie: “Zie je nou wel dat je antisemiet bent!”. Lachen.
Veel Joden hebben angst voor toenemend antisemitisme. Ik geloof dat het nogal overdreven is. Natuurlijk zijn er altoos lieden die een latente hekel aan ons hebben, maar dat is, om met Abel Hertzberg te spreken; hún probleem.
.
