Jiddisch-Nederlands woordenboek online
Met de publicatie van het online Jiddisch-Nederlands woordenboek is Nederland een bijzonder woordenboek rijker. Het Jiddisch-Nederlands woordenboek is het grootste Jiddische woordenboek sinds de verschijning van het Yiddish–English–Hebrew Dictionary van Alexander Harkavy in 1924.
De samensteller, Justus van de Kamp, is een niet-Joodse Nederlander die dertig jaar geleden besloot om een Jiddisch woordenboek samen te stellen. Van de Kamp studeerde Geschiedenis van het Jodendom bij Prof. Rena Fuks-Mansveld aan de Universiteit van Amsterdam. De Jiddische woorden die hij tegenkwam, schreef hij in alfabetische volgorde in een schriftje. Toen dit vol was, stapte hij over op een computerprogramma: Einstein Writer. Maar op den duur was deze software verouderd en niet meer op een moderne computer te gebruiken. Om te voorkomen dat zijn levenswerk verloren zou gaan, schakelde Van de Kamp database-specialisten in die zijn unieke lexicografische verzameling wisten over te zetten naar nieuwe software.
Zo ontstond het Jiddisch-Nederlandse woordenboek waarvan een proefversie nu online is. Het is veel meer dan een woordenlijst. Er worden per woord verschillende betekenissen, vormen en spellingswijzen gegeven. Volgens Van de Kamp bevat zijn woordenboek meer religieuze begrippen, geografische aanduidingen en natuurwetenschappelijke woorden dan welk ander Jiddisch woordenboek ook.
Voorafgaand aan de presentatie van het woordenboek vond een symposium plaats in het Instituut voor Sociale Geschiedenis IISG in Amsterdam. Uniek daaraan is dat de lezingen in het Jiddisch werden gehouden.
Bij de presentatie van het woordenboek vertelde Van de Kamp dat hij het Jiddische woord voor wandelende tak (een insekt) – babele zweigele – had gevonden in een vroeg-twintigste-eeuws biologieboekje uit Warschau. De eerste decennia van de twintigste eeuw bloeiden de Jiddische lectuur en literatuur zowel in Oost-Europa als in de Verenigde Staten. Het was ook de tijd van de slechte papierkwaliteit die door verzuring wordt aangetast, waardoor de bronnen letterlijk uit elkaar zijn gevallen, vertelde Van de Kamp. Nog los van de menselijke verwoesting van het Oost-Europese Jodendom in de Sjoa en de verwoesting van hun schriftelijke bronnen die daarmee gepaard ging.
Dat er een Jiddisch-Nederlands Woordenboek is verschenen dat ook nog eens het grootste Jiddische woordenboek is, is te danken aan de gedrevenheid van Van de Kamp. In Nederland wordt geen Jiddisch meer gesproken, in Antwerpen nog wel.
Het online woordenboek wordt steeds verder uitgebreid.
Bron: Hakehillot Nieuws (NIK)
