Joodse kritiek op Kinderen voor Kinderen: ‘Lied zorgt voor nivellering’

Kinderen voor Kinderen heeft een lied gemaakt over de Tweede Wereldoorlog, waarin kinderen worden aangespoord na te denken over deze periode in de Nederlandse geschiedenis. Het liedje ‘Twee minuten stilte’ is ook bedoeld om de kinderen te laten kennismaken met 4 mei. Het vertelt de doelgroep echter niets over de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog, laat staan de Joden, zo is de kritiek van het Centrum Informatie en Documentatie Israël en mediapersoonlijkheid Natascha van Weezel. Zij zijn teleurgesteld in Kinderen voor Kinderen.

Ongelukkig

Het kinderkoor is een samenwerking aan gegaan met het Nationaal Comité 4 en 5 Mei, dat verantwoordelijk is voor de ceremonies op beide dagen. Ook het Metropole Orkest doet mee. Samen hebben ze het liedje ‘Twee minuten stilte’ gemaakt voor alle kinderen in Nederland. Echter, daarin worden zeker niet alle slachtoffers benoemd die vielen in de bange jaren ’40-’45. In Radio 2-programma Spijkers met Koppen liet voorzitter Chris Janssen van Wageningen45, de organisatie die de oorlogsherdenkingen in Wageningen verzorgd, erg ongelukkig te zijn met het lied.

Nationaal trauma

“In een tijd waarin directe getuigen van de oorlog ons ontvallen, de kennis over die tijd afneemt en het antisemitisme toeneemt, en door sociale media de waarheid en feiten minder duidelijk worden, moet je juist die feiten blijven benoemen. We herdenken op 4 en 5 mei oorlog en oorlogsslachtoffers,” zei Janssen op zaterdagmiddag in de show. Hij krijgt bijval van CIDI-directeur Naomi Mestrum. Zij zegt: “Het feit dat in Nederland meer dan honderdduizend Joden zijn gedeporteerd en niet meer terugkwamen is een groot nationaal trauma waar we lessen uit moeten trekken. Hoe kunnen kinderen die lessen trekken als je dat soort zaken in zo’n liedje niet benoemt?”

Indonesië

Het lied laat slachtoffers zoals Joden, Sinti en Roma en anderen achterwege. Het gaat vooral om overledenen en twee minuten stil zijn. Te voorzichtig, noemen de critici het. Mediapersoonlijjkheid Natascha van Weezel is een van hen. “Door dit soort nummers ontstaat het gevaar van nivellering. Het gaat niet alleen om de Joden, maar ook de Roma en Sinti, en om Indonesië. Als je niet meer weet en benoemt waar 4 en 5 mei aan refereren, dan heeft het woord vrijheid ook geen betekenis meer.”

Niet ongerust maken

Volgens omroep BNNVARA, waartoe het kinderkoor behoort, is het juist goed om kinderen niet ongerust te maken. Een woordvoerder: “Het doel van het lied is om op een laagdrempelige manier stil te staan bij herdenken. Dat valt of staat niet met het benoemen van oorlog.” Oneens, zegt CIDI-directeur Mestrum. “Door dit soort feiten niet te benoemen, neem je geen enkele verantwoordelijkheid voor ons gemeenschappelijke verleden. Waarom zouden kinderen zich niet ongemakkelijk mogen voelen over dit soort elementen uit ons verleden? Waarom willen we deze geschiedenis weghouden van de nieuwe generatie? Zo heeft de herdenking op 4 mei geen enkele waarde of nut meer.”

Over Kinderen voor Kinderen

Kinderen voor Kinderen werd in 1980 opgericht om de kloof tussen het westen en de derde wereld te dichten. Een keer per jaar ging een kinderkoor in een speciaal tv-programma van de VARA voor om liedjes te zingen voor het goede doel. De opbrengst van de platen en cassettebandjes (en later cd’s) die na de uitzending werden verkocht, ging grotendeels naar Afrika, en later andere goede doelen. Kritiek was er in de jaren tachtig al: de kinderen kwam uit de buurt van Hilversum en hadden daardoor volgens velen een te bekakt accent. Later werd dit rechtgezet door kinderen uit het hele land mee te laten doen aan audities. Verschillende artiesten, liedjesschrijvers en presentatoren verleenden hun medewerking aan het project. Na de jaren negentig nam de populariteit af van het koor, dat in principe altijd is blijven bestaan.

Lees ook:
NPO-ombudsman: vragen Gibbs over ‘apartheidsregime Israël’ niet goed onderbouwd in Op1
De vragen en opmerkingen die BNNVARA-presentator Natasja Gibbs in de uitzending van 6 januari van Op1 over Israël, waren van te voren opzettelijk gekozen door de redactie van het programma. Dat blijkt uit onderzoek dat de Ombudsman van de NPO instelde nadat kijkers erover hadden geklaagd. In gesprek met toenmalig ChristenUnie-voorman Gert-Jan Seegers over een klachtbrief van alle fractievoorzitters in de Tweede Kamer over Iran, werd bewust verbreed om die vervolgens te versmallen tot Israël, wat Gibbs een ‘apartheidsregime’ noemde.