Patiënten Het Apeldoornsche Bosch herdacht

Het Apeldoornsche Bosch
wiki

In Apeldoorn zijn maandagmiddag de ruim twaalfhonderd Joodse patiënten van de voormalige psychiatrische instelling Het Apeldoornsche Bosch herdacht. In 1943 werden ze afgevoerd en per trein naar Auschwitz gebracht om nooit meer terug te keren. De deportatie vond plaats in de nacht van 21 op 22 januari 1943. Eerst werd de Joodse inrichting ontruimd. Vervolgens werden de patiënten en circa vijftig Joodse verplegers, deels naakt, in hun nachtkleding en in dwangbuizen in de trein geladen. Rechtstreeks de reis naar Auschwitz, waar ze allemaal werden vermoord.

In april 1990 werd in het Prinsenpark te Apeldoorn een gedenkteken opgericht dat herinnert aan het drama van Het Apeldoornsche Bosch. Het monument, destijds onthuld door de toen hoogbejaarde prinses Juliana, draagt een dichtregel van Ida Gerhardt. ‘Nooit heb ik wat ons is ontnomen, zo bitter, bitter liefgehad’, zo staat er. Ieder jaar worden bij het monument de slachtoffers herdacht. Maandag was opperrabbijn Binyomin Jacobs (IPOR) aanwezig. “Waarom werden onze bewoners van het Apeldoornsche Bosch vermoord, zonder gaskamers, maar direct gillend en kermend op de brandstapel levend verbrand? Omdat ze twee ernstige tekortkomingen hadden, ze waren dubbel gehandicapt: geestesziek en het verkeerde ras. Is het Jood-zijn gekoppeld aan een ras? Wel, niet, het is niet relevant, ze moesten verdelgd worden, dat was de essentie. De motivatie was variabel,” aldus Jacobs.

De opperrabbijn wees op de gevaren van het antisemitisme, dat zich volgens hem in alle tijden in andere vormen manifesteert. “In de periode van de Kruistochten en de Inquisitie was het gerechtvaardigd Joden te vermoorden om religieuze redenen. In de Middeleeuwen waren de Joden een kwaadaardig virus. Joden waren de oorzaak van de pest. Het uitroeien was dus van medisch ethisch belang. In de Tweede Wereldoorlog hadden wij Joden het verkeerde ras, wij waren geen Ariërs. En nu? Alle Joden zijn zionisten en het kwaad van nu dat keihard bestreden mag en moet worden, heet: Israël”, meent Jacobs.

Naast de herdenking van de tragedie in Het Apeldoornsche Bosch wil de stichting Joods Apeldoorn overal in de gemeente Stolpersteine laten leggen op trottoirs. “We willen daarmee de zeshonderd Joden uit Apeldoorn herinneren die in de oorlog zijn omgekomen. De bedoeling is om de herdenkingssteentjes voor de deur van hun laatste vrijwillige woonplek te leggen,” zegt Tom Fürstenberg van de stichting tegen Omroep Gelderland. Het uitzoeken van de namen en het opspeuren van de woningen waar de steentjes voor komen te liggen, kost veel tijd. “We zoeken vrijwilligers die ons bij deze enorme klus willen helpen. Ze helpen met het verzamelen van gegevens en met het opspeuren van nabestaanden, zodat we die kunnen uitnodigen bij de onthulling van zo’n herdenkingssteen.”

Categorie:

Home » Nieuws » Patiënten Het Apeldoornsche Bosch herdacht