Kampnummer op sierraad doet Joden gruwen
In Israël en daarbuiten is reuring ontstaan om de sierraden van Dana Rogozinski, die halskettingen maakt met concentratiekampnummers erop. Het gaat om exacte kampnummers die indertijd op de armen van Joden, Sinti en Roma werden getatoeëerd. De entrepreneur doet dit naar eigen zeggen om de Sjoa te gedenken, maar krijgt veel kritiek. Het werk roept hevige emoties op bij overlevenden van de Sjoa en hun nabestaanden. Zij worden geconfronteerd met een sierraad dat hen doet gruwen en denken aan de massamoord van weleer. Rogozinski gaat desondanks door met haar omstreden werken, die haar tot dusver veel aandacht hebben opgeleverd.
Het eerste sieraad was een gouden halsketting met de code A5674. Dat was het nummer dat de nazi’s in de Tweede Wereldoorlog in het vernietigingskamp Auschwitz tatoeëerden op de onderarm van Ella Lucak Rogozinski (91), de grootmoeder van Rogozinski. “Mijn oma liet haar leven lang dit nummer op haar arm aan mensen zien. Het was haar manier om te vertellen over wat er met haar in de Tweede Wereldoorlog was gebeurd,” aldus de kleindochter en juwelenontwerpster, die inmiddels leeft van de productie en verkoop van haar omstreden sierraden.
Toen oma begon te dementeren besloot kleindochter dat het tijd was om de Holocaust van haar grootmoeder op een andere manier te herinneren. Ze maakte het sierraad, dat bekendheid kreeg en voor ophef zorgde. Vele overlevenden en nabestaanden vonden dat Rogozinski een brug te ver was gegaan. Zijzelf keek daar anders tegenaan en ging door met haar werk. Inmiddels verkoopt ze deze sierraden aan klanten in de hele wereld. Via Facetime of Skype praten Joodse klanten over de oorlogsverhalen van hun familie en bespreken ze de wensen voor het materiaal. Alle stukken worden in maximaal vier maanden op maat gemaakt. Sommigen willen een omgekeerde B hebben, dat staat voor Arbeid macht Frei, de spreuk die de nazi’s boven elke poort of ingang van een concentratiekamp plaatsten.
Niet-Joden met interesse in het onderwerp kunnen ook bij Rogozinski terecht voor een sierraad. Op hun verzoek duikt ze de archieven in om verhalen te vinden van vermoorde Joden die geen familie meer hebben. Hun verhaal schrijft ze op en doet ze erbij voor de klant, aldus de juwelenontwerpster. Ze is niet de enige ondernemer die de Sjoa commercieel benut. Vorige week kwam in Amsterdam bakker Roberto in opspraak omdat hij zijn bakkerswinkeltje Anne & Frank had genoemd. Niet geheel toevallig stond de winkel om de hoek van het Anne Frank Huis. Hij werd publiekelijk teruggefloten en besloot om de naam te veranderen. Het is nog niet bekend hoe het bakkertje gaat heten. Ook Roberto zei de herinnering aan de Sjoa levend te willen houden middels ‘een eerbetoon’ aan Anne Frank.
