Kopstuk Zweden Democraten geschorst na opmerkingen over Anne Frank

Een partijprominent van de rechts-nationalistische Zweden Democraten (SD) is op non-actief gezet nadat ze een denigrerende opmerking had gemaakt over Anne Frank. Op sociale media noemde ze het Joodse meisje ‘zedeloos’ en ‘zelfgeil’. De post kreeg kritiek van onder meer de Joodse ‘Undomsförbundet’ (Eenheidsverbond), de Joodse Centrale Raad van Zweden, de Israëlische ambassadeur in Zweden en SD-partijleider Jimmie Åkesson. Die laatste heeft het kopstuk inmiddels geschorst. Haar post is onderwijl verwijderd. De SD steunt de nieuwe rechtse minderheidsregering vanuit het parlement.

Riks
Het gaat om Rebecka Fallenkvist, de presentatrice van het SD-online mediakanaal Riks. Op een post op Instagram over een partijevenement begon ze over Anne Frank, die ze ‘zelfgeil’ en ‘zedeloos’ noemde. De boodschap sloeg in Zweden in als een bom, zeker omdat de SD sinds een paar dagen de nieuwe minderheidsregering van beoogd premier Ulf Kristersson vanuit het parlement steunt, een unicum in het land. De Israëlische ambassadeur in Stockholm noemde haar post op Twitter ‘een walgelijke belediging, respectloos voor de nagedachtenis van Anne Frank’. Fallenkvist zit ook voor de SD in de regionale raad van Stockholm.

Joodse reactie
‘Het normaliseren van een verraderlijk taalgebruik en het schaamteloos bagatelliseren van het lijden van Sjoa-slachtoffers is onfatsoenlijk en onwaardig’, zo laat de Joodse Centrale Raad van Zweden in een persbericht weten. ‘Des te ernstiger is het van een door het volk gekozen politicus die grote invloed geniet’. De Zweedse Joodse Jeugdvereniging eist dat Rebecka Fallenkvist uit de partij wordt gezet, aldus radiozender P4 Stockholm. “Het is walgelijk, het is respectloos. Ik begrijp niet hoe een gekozen functionaris zich op deze manier kan uiten en vervolgens in de op een na grootste partij van Zweden mag blijven,” zegt algemeen secretaris Nina Tojzner.

Geen royement
Fallenkvist ligt onder vuur, maar wordt niet uit de partij gezet, zo wordt duidelijk. SD-persmanager Oskar Cavalli Björkman schrijft aan krant TT dat de partij het ‘ongevoelige en ongepaste jargon op sociale media’ van Fallenkvist serieus neemt en dat er een intern proces is begonnen vanuit de HR-afdeling van de partij. Ze is buiten dienst terwijl dit gaande is, schrijft hij. Ook is ze op non-actief gezet als presentator van Riks, het mediakanaal van de SD.

‘Domme dingen’
Cavalli Björkman tegen Aftonbladet: “Ze is nu geschorst, dus deze week wordt besloten wat er gaat gebeuren. Het is een personele kwestie, dus ik wil niet meer commentaar geven dan wat er is gezegd.” Partijleider Jimmie Åkesson uitte zich op de publieke omroep SVT over de zaak. “Mensen zeggen de hele tijd domme dingen. Vervolgens probeerde ze [Fallenkvist, red.] dit zelf op verschillende manieren uit te leggen, wat misschien een redelijke verklaring is, maar ik vind het natuurlijk een laakbare manier om jezelf uit te drukken.”

‘De goede Anne’
Fallenkvist verdedigt haar post, die volgens haar verkeerd geïnterpreteerd is. “Het boek is een ontroerende weergave van de goedheid en het kwaad van de mens,” zegt ze over het Dagboek van Anne Frank. “Het gaat om de goede Anne die in de eerste hoofdstukken net als elk ander jong meisje leeft. Ze leeft haar leven in vrede en interesseert zich voor jongens, wat ik benadrukte, wordt gecontrasteerd met het kwaad van het nazisme. Mijn verhaal was gericht op het goede en menselijke in Anne; niet om het kwaad waaraan ze werd onderworpen te minimaliseren.”

Heilige zege
Het is niet voor het eerst dat de politica en mediapersoonlijkheid in opspraak raakt. Op de verkiezingsavond werd ze live op tv geinterviewd. Tijdens het feest sprak Fallenkvist van een ‘helg-seger’. Dat betekent letterlijk vertaald ‘een weekendoverwinning’, maar ook een woordspeling kan zijn op de woorden ‘hell seger’. Op zijn beurt is dat de Zweedse variant van ‘Sieg Heil’. Fallenkvist zei spijt te hebben van haar besluit om aangeschoten een interview te geven, maar ontkende een variant op een nazi-groet te hebben gebracht. Volgens critici bedient ze extreem-rechtse Zweden door politieke ‘hondenfluitjes‘ te doen.

Vandaag premier
De acties van Fallenkvist zijn pijnlijk voor de SD, een anti-immigratiepartij die in 1988 werd opgericht door neo-nazi’s en die sinds 2005 onder leiding van Åkesson een meer gematigde koers vaart. Radicale elementen werden uit de partij gezet en langzaamaan werd de SD meer mainstream. De partij groeide bij iedere verkiezingen. Vorige maand was de SD met ruim twintig procent van de stemmen de grote winnaar bij de parlementsverkiezingen. Vrijdag formeerde Ulf Kristersson van de centrumrechtse Moderaterna een samen met christendemocraten en liberalen een minderheidsregering die parlementaire steun geniet van de SD. Vandaag wordt de regering geïnstalleerd en wordt hij waarschijnlijk premier.

Lees ook:
Zweden en Israël leggen diplomatieke ruzie na zeven jaar bij
Na zeven jaar hebben Zweden en Israël hun diplomatieke onenigheid bijgelegd. Dat gebeurde deze week tijdens een bezoek van de Zweedse minister Ann Linde van Buitenlandse Zaken aan Jeruzalem. Haar bezoek ‘opent een geheel nieuw boek over vriendschap en samenwerking’, aldus haar Israëlische collega Yair Lapid. Volgens de Israëlische president Isaac Herzog wordt ‘er een blad omgedraaid’.