Kritiek op ‘Joodse volk’-uitspraak Bontenbal

CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal heeft in de verkiezingsspecial van het Jeugdjournaal aangegeven dat zijn partij ‘van gedachten is veranderd om het Joodse volk te helpen’. Hij vergeleek Rusland dat Oekraïne binnen is gevallen met Israël. Ook vindt Bontenbal, die als een serieuze premierkandidaat wordt gezien, dat de Nederlandse regering te weinig heeft gedaan om druk te zetten op Israël. Het Centraal Joods Overleg (CJO) tikt Bontenbal op de vingers.

De christendemocraat deed zijn uitspraken in de speciale uitzending van het kinderprogramma, waarin de lijsttrekkers van de grootste partijen met kinderen in gesprek gingen over politieke thema’s. Een meisje ‘met een Palestijnse achtergrond’ vroeg aan Bontenbal of ‘Nederland genoeg heeft gedaan om de mensen in Gaza te helpen. Het kind las haar vraag vanaf een blaadje op.

Joodse volk

Bontenbal: “Ehm, dit is een moeilijke vraag en ik denk dat heel veel van de Tweede Kamerleden dit moeilijk vinden, maar ik denk dat Nederland te weinig heeft gedaan. Ehm, en het CDA is een partij die altijd heel erg belangrijk heeft gevonden om het Joodse volk te helpen, maar wij zijn ook wel van gedachten veranderd omdat we hebben gezien dat er zoveel kinderen en volwassen mensen in Gaza heel erg hebben geleden.”

De CDA-lijsttrekker vervolgde: “Ehm, en wij hebben daarom ook gezegd: wat het belangrijkste is dat je gelijk met iedereen omgaat. Dus als je heel kritisch bent op bijvoorbeeld Rusland die Oekraïne binnenvalt, dan moet je ook kritisch zijn op Israël die, eh, echt veel te erge dingen heeft gedaan in Gaza. En ik denk dat de Nederlandse regering, eh, te weinig heeft gedaan om, ja, toch meer druk op Israël te zetten om echt anders te werk te gaan.”

Briefje

Op sociale media komt veel kritiek van pro-Israëlische gebruikers op Bontenbal. De meesten zien in hem een wolf in schaapskleren die nu zijn werkelijke gedaan te laat zien. Anderen, zoals zanger Henk Westbroek, noemen hem ‘een stuk onbenul’, of zoals ex-FvD-kopstuk Henk Otten zegt, ‘een warhoofd’. De grootste kritiek komt van scribent Jan Dijkgraaf, die Bontenbal ‘een antisemiet’ en ‘Jodenhater’ noemt. Hij heeft een briefje over de CDA’er geschreven.

CJO gepikeerd

Het CJO laat eveneens van zich horen. “‘Bontenbal, die zichzelf als beoogd premier ziet, laat nu al een deel van het Nederlandse volk vallen,” zegt voorzitter Chanen Hertzberger van het CJO. Voor zijn koepelorganisatie, die opkomt voor de belangen van de Joden in Nederland, maakt de uitspraak van Bontenbal duidelijk dat hij ‘zich beter moet realiseren wat zijn ondoordachte uitspraak voor betekenis heeft voor de Joodse gemeenschap in Nederland’.

Twijfelaars

Al maandenlang doet het CDA het goed in de peilingen. De partij gaat van vijf naar circa 23 Kamerzetels, maar stokt de laatste week enigszins. Potentiële kiezers lijken over te lopen naar D66, vanwege de uitspraken van Bontenbal in Nieuwsuur over homoseksualiteit en het bijzonder religieus onderwijs, met name op reformatorische scholen. Deze kiezers zouden al twijfelen over de ‘C’ in het CDA, maar zouden nu afhaken en naar D66 oversteken, een andere ‘middenpartij’.

Analyse

Hoewel hij er onzeker over oogde en sprak, neemt Bontenbal met zijn uitlatingen over Israël geen groot risico: uit onderzoek blijkt dat een ruime meerderheid van de Nederlanders een strenger beleid tegen Israël wil. Ook is Gaza geen groot verkiezingsthema, iets wat vooral de linkse partijen wel hadden gehoopt. Los van de te verwachten verontwaardiging in pro-Israëlische en Joodse kring, zullen de uitspraken van Bontenbal in in het Jeugdjournaal waarschijnlijk niet tot een grote electorale verschuiving leiden.

Op woensdag zijn de Tweede Kamerverkiezingen. Vooralsnog lijkt er geen duidelijke winnaar te zijn: vier partijen strijden in de peilingen om plek twee achter de PVV van Geert Wilders, die door vrijwel iedereen wordt uitgesloten van regeringsdeelname. Volgens de peilingen zouden er twee regeringscombinaties mogelijk zijn: links van het midden (GrL-PvdA, CDA, D66 en VVD) en centrumrechts (CDA, D66, VVD, JA21, en een of twee kleine rechtse partijen). Die laatste coalitie wordt als het meest ‘pro-Joods’ en ‘pro-Israël’ gezien.