Lea Dasberg (1930 – 2018) was felle pedagoge

Lea Dasberg
wiki

De op 8 april jongstleden overleden Lea Dasberg was een pedagoge met zeer uitgesproken opvattingen. Zij werd onder andere bekend om haar verzet tegen de anti-autoritaire opvoeding.

Lea Dasberg werd geboren in een orthodox-Joods doktersgezin. Zij overleefde de oorlog in een Zwitsers sanatorium, waar ze tussen 1938 en 1946 verbleef. Na de oorlog keerde zij terug naar Nederland, waar zij privéles kreeg van Jaap Meijer, de vader van Ischa Meijer. Vanaf 1950 ging zij naar het Vossius Gymnasium waar zij in 1952 haar diploma behaalde.

Dasberg studeerde geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam waar zij in 1965 promoveerde. Van 1959 tot 1970 was zij lerares geschiedenis aan het Joodse Maimonides Lyceum. In die periode kreeg zij belangstelling voor pedagogiek. Vanaf 1970 werkte Dasberg gedurende tien jaar aan de Universiteit van Utrecht als wetenschappelijk hoofdmedewerker historische pedagogiek.

Haar meest bekende boek over opvoedkunde is ‘Grootbrengen door kleinhouden’ (1975). Hierin stelt Dasberg dat kinderen onvoldoende de mogelijkheid krijgen om zelfstandig volwassen te worden. Kinderen worden door de volwassene in een beschermd ‘jeugdland’ klein gehouden. Maar het is juist de taak van de opvoeders om de denkgrenzen van het kind te verruimen. In 2006 verscheen de 17e druk ; er werden tienduizenden exemplaren van verkocht, waarmee het boek een bestseller is in zijn categorie.

Van 1980 tot 1987 was Dasberg hoogleraar theoretische en historische pedagogiek aan de universiteit van Amsterdam. In 1985, tegen het eind van haar loopbaan als hoogleraar, emigreerde ze naar Israël om zich in Yeroham in te zetten voor de vernieuwing van het basisonderwijs. Vervolgens verhuisde zij naar Jeruzalem om dichtbij haar ouders te wonen. Daar werkte zij als publiciste.

In de Joodse gemeenschap werd haar opvatting dat je het niet over de Sjoa moet hebben, maar in plaats daarvan over het jodendom, niet door iedereen enthousiast ontvangen. Zij meende dat het onjuist en ongezond is om de Sjoa-ervaringen als een belangrijk onderdeel van de (huidige) Joodse identiteit te ervaren. Dit kwam haar op ernstige kritiek van onder anderen schrijfster Andreas Burnier te staan. In het artikel ‘Niet zeuren, doorlopen’ (1992) schreef zij: “Dasbergs gedachtegang is misschien nog het beste te begrijpen als een uiting van een persoonlijk reactiepatroon, dat door haar tot algemeen en universeel heilzaam recept voor naoorlogse Joden wordt uitgeroepen. Wie de praktijk kent, als psychiater of psycholoog, als kamp- of onderduikslachtoffer, als kind van ouders die zelf als kind werden vervolgd en wier familie door de duitsers [Burnier schreef dit woord expres met kleine letter, red.] werd uitgeroeid, of als bekende van naoorlogse Joden, weet dat professor Dasbergs panacee voor het onverwerkbare verleden: ‘Niet zeuren, doorlopen’ zeker op de langere duur niet goed is.” Burnier deelde overigens Dasbergs opvatting dat het bestuderen van Tora en Talmoed en alles wat daarmee samenhangt, van essentieel belang is.

Categorie:

Home » Achtergrond » Lea Dasberg (1930 – 2018) was felle pedagoge