Lea van Coeverden bij Ruud de Wild over antisemitische grappen: retour naar Auschwitz

Lea van Coeverden, journaliste die actief is voor de Joodse gemeenschap in Gouda en prominent is in Joods Nederland, was maandag te gast in de uitzending van Ruud de Wild om te praten over de ophef die ontstond na grappen over Anne Frank. Dat gebeurde in oktober naar aanleiding van het nieuws over de Zweedse politica Rebecka Fallenkvist, die op non-actief was gezet wegens denigrerende opmerkingen over het Joodse meisje. De Wild en zijn tafelgasten waren zelf al foute moppen aan het tappen die aan Joden en de Holocaust gerelateerd waren, waarna er in een top-5 nog meer kwamen. Twee dagen later bood hij excuses aan.

Lille
Van Coeverden was een van de klagers op Instagram. Per mail gingen zij en De Wild een dialoog aan die resulteerde in haar optreden van maandag in zijn Radio 2-show. “Ik strandde in Lille voor een overnachting en toen keek ik op mijn Insta bij de berichtjes,” aldus De Wild. Hij kreeg een berichtje Van Coeverden, die met haar in gesprek wilde gaan. Zij vind dat je geen grappen kan maken over minderheden, ziektes, geloof, ras en anderen. “Dit ging over Joden,” zegt ze in de uitzending. “Er kwamen nogal wat verkeerde grappen. Je hebt het over een meisje die de concentratiekampen zou hebben kunnen overleven.”

Overal grappen over
Humor is belangrijk, dus begrijpt Van Coeverden dat De Wild en zijn sidekicks overal grappen over willen maken. “Dat hoort bij het leven,” aldus de DJ. Zijn gast nam het op voor de mensen die de oorlog hebben meegemaakt. “Ikzelf heb geen familie meer en dat komt omdat een groot deel van mijn ouders vergast, vermoord en verband is.” Ze heeft geen familie meer en elke keer als zoiets gebeurt gaat het laagje van de wond er weer af. “Je roept bij een hele grote groep mensen antisemitisme op. Je hebt geen idee hoe het is om Joods te leven.”

Mezoeza kapot
Van Coeverden biechtte op dat de mezoeza op haar deurpost is beschadigd en afgelopen zomer bespuugd is door een Nederlander vanwege haar ketting met Davidsterretje. Ook stond ze bij de beveiliging van Joodse instellingen stil. “Roep in elk geval niet op tot die grappen en kijk misschien ook een beetje naar de inhoud van die grappen,” aldus Van Coeverden, die van De Wild het verwijt kreeg ‘voor de bus gegooid’ te worden. “Onze gemiddelde Radio 2-luisteraars dat zijn doorgaans niet hele domme mensen.” Hij benadrukte elke dag een top-5 met grappen te maken en ‘niemand te sparen’. Hij vond sommige grappen ‘op het randje’.

Documentaire Auschwitz
“Ik denk dat we er beter mee af zijn door het bespreekbaar te maken in plaats van dingen niet te mogen uitspreken,” aldus De Wild. Van Coeverden: “Maar realiseer je dat er nu altijd nog Joden zijn die daar last van hebben en dat altijd zullen houden.” De presentator benadrukte dat hij al eens een documentaire over Auschwitz heeft gemaakt. “Je legt het nu uit alsof wij ons daarvoor kapot moeten schamen,” aldus De Wild. Van Coeverden bestreed dit. De sidekick Gijs zei het ‘gek te vinden dat er nu nog Joden zijn die worden gediscrimineerd’.

‘Bewust van gevolgen’
Van Coeverden verzocht De Wild om eens naar een les van haar over de Sjoa te komen om te zien hoe belangrijk educatie is. Daar ging De Wild niet op in, maar vroeg wel aan zijn luisteraars of een documentaire over Auschwitz of Westerbork opnieuw nodig is. Na wat liedjes te hebben gedraaid, kwamen de reacties binnen. Luisteraar Marcel zei: “Jullie hadden de politica kunnen aanpakken in plaats van het over Anne Frank te hebben.” Iemand anders zei dat grappen juist helpen bij acceptatie. Een ander, Rick: “Ergens geen grappen over mogen maken, wekt juist afstand in de hand.” Volgens Van Coeverden moeten mensen zich bewust zijn van de consequenties van hun moppen. Verbieden kan natuurlijk niet, zegt ze. Een andere luisteraar nam zijn grappen terug.

Goed plan
Luisteraars vonden het een goed idee als De Wild op 4 mei een uitzending maakt vanuit Westerbork. Sommigen benadrukten dat een dergelijke uitzending het gevoel niet kan wegnemen dat je overal grappen over moet kunnen maken. Van Coeverden is niet tegen humor en de vrijheid van meningsuiting. Humor hoort bij het Jodendom, zegt ze. De Wild vind Westerbork ‘toch niet zo heel heftig. Auschwitz vind ik veel heftiger, bam!’ Van Coeverden legde uit dat alle 107.000 Joden vanuit die plek vertrokken zijn en er volgens haar ruim 102.000 niet zijn teruggekomen. De Wild concludeerde via Westerbork naar Auschwitz te willen gaan in zijn special. “Deal,” zei Van Coeverden, die zei wel retour naar Auschwitz te willen gaan.

Lees ook:
De Wild en sidekicks over de schreef met Anne Frank, maakt excuses in uitzending
In de radioshow van Ruud de Wild op Radio 2 is luisteraars opgeroepen om foute grappen over Anne Frank in te sturen. Aanleiding was het nieuws over de Zweedse politica Rebecka Fallenkvist, die op non-actief is gezet vanwege denigrerende opmerkingen over het Joodse meisje. Het CIDI spreekt schande van de actie en Jonet.nl heeft KRO-NCRV vergeefs om een reactie gevraagd.