‘Tegenpartij namenwand verspreidt leugens’

Het Nederlands Auschwitz Comité (NAC) is het zat dat tegenstanders van het komende Namenmonument in Amsterdam ‘leugens en onwaarheden’ verspreiden in de media. Het Comité, dat tevens het projectteam voor de komst en het beheer van het gedenkteken vormt, heeft lang niet gereageerd op ‘het groepje tegenstanders’, maar doet dit nu wel. De aanleiding is een open brief van tegenstanders. Ook klaagt het NAC in haar nieuwsbrief over een artikel in NRC-Handelsblad. De opponenten van de namenwand krijgen daarin ruim baan om hun ‘leugens’ te verspreiden, zo vindt het Comité. Momenteel kijkt de bezwaarschriftencommissie van de gemeenteraad naar bewaren van omwonenden en tegenstanders. Eerder was er een tumultueuze zitting waarbij de emoties hoog opliepen. Binnenkort komt de commissie met een oordeel.

“In afwachting van de uitspraak van de bezwaarcommissie, zit het groepje tegenstanders niet stil,” schrijft het NAC in een nieuwsbrief. “Met flyers en ingezonden brieven – vol met leugens, halve waarheden en meningen die als feiten worden gepresenteerd – proberen zij de publieke opinie te beïnvloeden en zo de komst van het monument te dwarsbomen. Opvallend genoeg geven zogenaamde ‘kwaliteitskranten’ regelmatig een podium zoals laatst het suggestieve artikel in het NRC, dat suggereert dat het Namenmonument er niet gaat komen. Zonder aanleiding en zonder enige vorm van context krijgt een boze buurtbewoner bijna een hele pagina om onzin te verkopen.”

In de afgelopen dagen maakten de tegenstanders van de namenwand een brief, die volgens het Comité vol onwaarheden zit. Deze brief is nog niet gepubliceerd. Uit de nieuwsbrief van het NAC: “Wij hebben er steeds voor gekozen om niet te reageren, om op onze handen te blijven zitten. Vaak tandenknarsend. Maar eerder deze week kregen wij een open brief van een groepje buurtbewoners onder ogen, waarvoor ondertekenaars werden geronseld. De brief is bedoeld om binnenkort te publiceren. Deze brief staat zo vol met leugens, dat wij nu wel moeten reageren. Wij hebben besloten de brief openbaar te maken, voorzien van ons commentaar.” Via deze link is de brief met reacties van het NAC te zien.

Het Comité wijst met de vinger naar Roos Theuws en Marien Schouten, de briefschrijvers. Het het commentaar van het NAC worden zij beticht van framing en taalkundige trucs om hun zin te krijgen, met name over de grootte van het monument en de verhouding tussen de groenstrook en de Weesperstraat. In de brief van Theuws en Schouten staat tevens dat de besluitvorming voor deze locatie ‘ondemocratisch’ is geweest. Het NAC benadrukt in zijn commentaar dat er sinds het mislukken van het project naast het Wertheimpark zestien locaties zijn bekeken. “De keuze is door twee achtereenvolgende gemeenteraden unaniem bevestigd,” aldus het Comité, dat ook ingaat op de beweging dat er onvoldoende met de bewoners is gesproken. Er is op verschillende momenten inspraak geweest. “Inspraak betekent overigens niet meteen dat wat je inspreekt ook wordt uitgevoerd. Er is geluisterd, naar omwonenden, bezwaarmakers en naar ons. Vervolgens zijn er keuzes gemaakt. En elke keuze levert voorstanders en tegenstanders op.”

Verder stellen de briefschrijvers dat het groen langs de Weesperstraat verloren zal gaan door de komst van het Namenmonument. Het NAC bestrijdt dit. “In de plannen worden er 24 bomen gekapt en acht volgroeide bomen teruggeplaatst. Per saldo verdwijnen er zestien bomen uit de groenstrook. Ter compensatie worden 55 bomen in de nabije omgeving bij geplant,” aldus het Comité. Het is echter nog niet duidelijk waar deze bomen precies zullen komen. Daarnaast weerspreekt het NAC dat het monument van Libeskind niet zou passen bij de omgeving, omdat de gemeentelijke commissie Ruimtelijke Kwaliteit het ontwerp juist heeft goedgekeurd en de hemel in prijst. Ook vinden de briefschrijvers dat de rest van Nederland niet wordt betrokken bij de komst van het monument, wat wordt weerlegd door het NAC dat wekelijks steun uit heel Nederland ontvangt; onder meer door donaties en het adopteren van stenen.

Tot slot roepen Theuws en Schouten de nieuwe gemeenteraad en het linkse college van GroenLinks, PvdA, SP en D66 op om tot een nieuwe procedure voor het monument te komen. Als dit gebeurt, zal het echter nog jaren duren voordat het gedenkteken er zal zijn. Het Comité schrijft daarop: “Het maakt ons verdrietig dat wij – meer dan 75 jaar na de oorlog– nog steeds moeten pleiten voor iets wat er al lang had moeten zijn. In al die jaren hebben we niemand, maar dan ook werkelijk niemand gehoord over de oprichting van een monument ter nagedachtenis van 102.00 vermoorde landgenoten. Sinds twaalf jaar ijvert het Auschwitz Comité voor zo’n monument. In alle openheid. Na jaren van zwoegen, duwen, sleuren en trekken hebben we nu een vergunning; het is nu wachten tot het moment waarop we kunnen beginnen met de bouw. In al die 12 jaar heeft niemand van het groepje buurtbewoners, dat nu zulke stennis maakt, zich gemeld om mee te denken of mee te helpen aan het monument.”