Toenemend antisemitisme in Duitsland, vooral door corona

De Duitse Binnenlandse Veiligheidsdienst waarschuwt voor toenemende Jodenhaat in Duitsland. Uit een rapport van de dienst blijkt dat het aantal antisemitische incidenten toeneemt. Vooral tijdens de coronapandemie deden zich veel gevallen voor van Jodenhaat. Volgens voorzitter Thomas Haldenwang van het Bundesamt für Verfassungsschutz ligt het aantal werkelijke voorvallen veel hoger dan de officiële cijfers laten zien.

In 2020 registreerde de Duitse politie landelijk 2351 antisemitische misdrijven. Dat is een stijging van ruim vijftien procent ten opzichte van het jaar daarvoor. De cijfers zijn geflatteerd, omdat niet altijd melding wordt gedaan van Jodenhaat.

Coronapandemie
Volgens de veiligheidsdienst is sprake van samenzweringstheorieën, het marginaliseren en ontkennen van de Holocaust en kritiek op Israël. Opvallend is dat deze opvattingen zich niet langer beperken tot extremistische kringen. Antisemitische gedachtegoed dringt ook door tot het politieke midden van de samenleving. “We hebben dit steeds vaker gezien bij de protesten tegen de coronamaatregelen of bij bijeenkomsten over het conflict in het Midden-Oosten”, zei voorzitter Haldenwang in een interview met het Duitse programma Tagesschau. “We zien het momenteel ook af en toe in verband met de Russische agressieoorlog tegen Oekraïne.”

Ook de vaccinatiecampagne tegen Covid-19 die eind 2020 begon, leidde tot veel antisemitische uitingen. Tegenstanders beweerden dat Joden ‘nu probeerden vaccinaties te gebruiken om hun plannen te realiseren om macht over de mensheid te krijgen’. Het gebruik van de gele Jodenster met de tekst ‘Niet-gevaccineerd’ ziet Haldenwang als uiting die is bedoeld de Sjoa te bagatelliseren. Dat gebeurt niet alleen door extreem-rechtse groeperingen, maar komt volgens hem uit het hart van de Duitse samenleving.

Bij de verspreiding van die ideeën dient internet als broedplaats, zei hij. Het is een belangrijke escalerende factor in het huidige antisemitisme. Vooral de chatapp Telegram wordt opvallend veel gebruikt om antisemitische berichten te verspreiden. Antisemitisch gedachtengoed op social media wordt de laatste jaren wel strenger aangepakt.

Waarschuwingslampje
In een reactie op de cijfers zei voorzitter Josef Schuster van de Centrale Raad voor Joden in Duitsland dat de bestrijding van dit gedachtegoed al op de scholen moet beginnen. En dan moet dit doordringen tot de gehele samenleving. “Het waarschuwingslampje voor antisemitisme kleurt donderrood.”

Toenemende Jodenhaat is al langer een bron van zorg in Duitsland. Bij de viering van het zeventigjarig bestaan van de Centrale Raad in 2020, was het herdenkingsprogramma daarom sober. Volgens de organisatie was er geen reden tot feest. “Vandaag, 75 jaar na de Sjoa, is de Joodse gemeenschap ‘weer klaar om in Duitsland, ons huis, een sprong in het diepe te nemen”, zei Schuster bij die gelegenheid in zijn toespraak. “Het is ‘in ons aller belang dat dit vertrouwen niet wordt teleurgesteld.” Hij stond stil bij tal van antisemitische incidenten. Zoals het verhaal over een jongetje dat in een Israël-shirtje naar school wilde, maar dat niet mocht van zijn ouders. Dit zou te gevaarlijk zijn.

Toenmalig Bondskanselier Angela Merkel noemde het in haar rede “een schande” dat veel Joden zich niet veilig en gerespecteerd voelen in Duitsland.

Lees ook:
Centrale Raad voor Joden in Duitsland bestaat 70 jaar, maar geen reden tot feest
De Centrale Raad voor Joden in Duitsland is deze week zeventig jaar oud, maar dat is geen reden voor een groot feest. Het antisemitisme in het land is de laatste jaren aanzienlijk gestegen en lijkt voorlopig nog niet te zijn ingedamd. Mede daarom en vanwege de coronacrisis werd er dinsdag in Berlijn een sobere herdenking gehouden.